W maju 2024 roku, już po raz piąty, pod patronatem honorowym JM Rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. dr hab. Sylwestra Czopka, została zorganizowana na Uniwersytecie Rzeszowskim Konferencja naukowa „Retardacja przekształcania zasobów środowiska. Osiągnięcia, problemy, perspektywy” (https://www.ur.edu.pl/pl/kolegia/kolegium-nauk-przyrodniczych/jednostki-naukowe/inst-nauk-rolnicz-ochrony-i-ksztalt-s/dzialalnosc-badawcza/konferencje-naukowe/v-konferencja-naukowa-retardacja-przeksztalcania-zasobow-srodowiska).  

Tym razem odbyła się dzięki współpracy pomiędzy Polskim Towarzystwem Inżynierii Ekologicznej, Komitetem Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Polskim Towarzystwem Gleboznawczym oraz Polish Chapter of the Principles For Responsible Management Education (PC PRME). To efekt wieloletniego uczestnictwa pracowników Uniwersytetu we wszystkich wymienionych gremiach i aktywnej promocji Uniwersytetu Rzeszowskiego i edukacji prośrodowiskowej na terenie całej Polski. Pomysłodawczynią i Przewodniczącą Komitetu organizacyjnego V Konferencji, była Pani prof. dr hab. Joanna Kostecka, która od dwóch kadencji (2016-2022) i (2022-2026) pełni w Polskim Towarzystwie Inżynierii Ekologicznej funkcję Prezeski Zarządu Głównego.  

Organizatorami przebiegu obrad byli pracownicy Zakładu Podstaw Rolnictwa i Gospodarki Odpadami w Instytucie Nauk Rolniczych i Ochrony Środowiska, Kolegium Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Ich duże doświadczenie w organizacji takich spotkań naukowych wsparli koledzy z Zakładu Agroekologii i Użytkowania Lasu oraz Zakładu Chemii i Toksykologii Żywności.  

SEKRETARZE KONFERENCJI: dr hab. Mariola Garczyńska prof. UR, dr hab. Grzegorz Pączka prof. UR, dr Anna Mazur-Pączka, mgr inż. Renata Szura 

KOMITET ORGANIZACYJNY: prof. dr hab. inż. Małgorzata Dżugan, dr hab. inż. Tomasz Dudek prof. UR, dr hab. Małgorzata Szostek, prof. UR, dr Łukasz Peszek, dr inż. Paweł Wolański, dr inż.  Tomasz Olbrycht, dr inż. Krzysztof Rogut, dr Anna Pasternakiewicz, mgr inż. Bogumiła Leja, mgr inż. Joanna Hęclik 

Partnerami konferencji byli: Miasto Rzeszów, WFOŚiGW, MPGK Rzeszów oraz firma Hamburger Recycling Polska.  

Radę Naukową Konferencji wsparli naukowcy z wielu uczelni i innych jednostek naukowych z całej Polski.  

Konferencja była okazją do porównania efektów badań 27 autorów i współautorów referatów oraz 69 autorów i współautorów posterów. Odbiła się pozytywnym echem wśród uczestników spotkania, którzy przygotowują obecnie swoje prace do druku. Zadaniem Rady Naukowej Konferencji jest ich zrecenzowanie. 

Pierwsze wnioski z konferencji można przedstawić następująco: 

• Granice planetarnego bezpieczeństwa człowieka zostały przekroczone głównie w obszarze utraty bioróżnorodności, krążenia azotu i fosforu, zmian klimatu oraz zanieczyszczeń. W związku z tym konieczne są działania wdrażające zrównoważone użytkowania zasobów, tak aby móc je wykorzystywać racjonalnie teraz i przekazać je kolejnym pokoleniom. 
• Rozwiązaniem złożonych problemów globalnego współistnienia przyrody oraz zdrowia i innych elementów dobrostanu człowieka, wydaje się być obecnie gospodarka cyrkularna i różne modele partycypacyjnego zarządzania dostosowanego do lokalnych warunków. 
• Mechanizmy wdrażania zrównoważonego rozwoju obejmują aktywność w sferze społecznej, gospodarczej i opiekuńczej działalności wobec przyrody, opartej na symbiozie i współistnieniu. 
• Utrzymanie trwałości ekosystemów w kondycji oraz bezpieczeństwie człowieka wymaga zmiany modelu rozwoju gospodarczego w kierunku oszczędzania zasobów w działalności przemysłowej, rolnictwie regeneracyjnym, leśnictwie wielofunkcyjnym oraz w sferze codziennych wyborów obywateli.  
• Aby osiągnąć powyższe cele ważne jest zrozumienie i zaakceptowanie spowolnienia (retardacji) wykorzystywania i przekształcania szeroko pojętych zasobów środowiska, co wymaga efektywnej edukacji formalnej i nieformalnej. Edukacja powinna objąć jak najszerszy wachlarz społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców, urzędników oraz czuwających nad rozwiązaniami legislacyjnymi polityków. 
• Grupą wymagającą priorytetowej i permanentnej edukacji są konsumenci, którzy podejmując decyzje zakupowe mogą wspierać tych wytwórców towarów i usług, podczas których wytwarzania ograniczone zostaje zużycie zasobów.  
• Zwiększenie tempa i efektywności kreowania warunku odpornego (rezylientnego) społeczeństwa na zmiany klimatu, można osiągnąć poprzez włączanie aktorów lokalnych w kreowanie cyrkularności. 
• Powyższe cele i działania wpisują się w założenia Dekady Restytucji Ekosystemów (2021-2030). 

Dziękujemy wszystkim uczestnikom za obecność, wysoko merytoryczne prezentacje, prowadzenie sesji oraz udział w dyskusji. Dziękujemy także serdecznie sponsorom za pomoc organizacyjną.