Zaginione księgi Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu. Katalog strat wojennych
![znaki_strona_www.png [166.73 KB]](files/ur/import/private/20/Kolegium%20KNH/znaki_strona_www.png)
Zaginione księgi Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu. Katalog strat wojennych
Kierownik - prof. dr hab. Stanisław Nabywaniec
Okres realizacji - 1.01.2024 - 31.12.2024
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Badanie polskich strat wojennych”
![Logo MKiDN.png [70.33 KB]](files/ur/import/private/20/Kolegium%20KNH/Logo-MKiDN.png){kind=logo}
Wartość projektu - 24 000,00 PLN
Wartość dofinansowania - 19 200,00 PLN
Opis projektu
Na przestrzeni swoich 650-letnich już dziejów – 13 II 2025 mija 650 lat od erygowania diecezji przemyskiej – obecna archidiecezja przemyska poniosła wiele strat w zakresie dóbr kultury materialnej i duchowej. Spowodowane to było między innymi jej położeniem geograficznym. Przez kilka wieków do końca XVII w. jej tereny i zasoby były wielokrotnie dotkliwie nękane i niszczone. Ogromnego spustoszenia w zakresie jej dóbr kultury dokonał w XVIII i XIX w. zaborca austriacki, który dokonał rozgrabienie cennych zasobów kultury kościelnej pod pozorem troski o zabezpieczenie wartościowych i zabytkowych precjozów. Zniszczeń dzieł religijnej i narodowej kultury dokonano także podczas I wojny światowej, kiedy zniszczeniu uległo wiele kościołów diecezji przemyskiej i dokonano na szeroką skalę rabunku dzwonów kościelnych z przeznaczeniem na cele wojenne. Reszty grabieży i zniszczeń kościelnych dóbr kultury dokonali obaj agresorzy i okupanci – niemiecki i sowiecki w latach 1939-1945. Dotkliwe straty z tego okresu dotyczą między innymi ksiąg metrykalnych zrabowanych z Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu.
Publikacja Zaginione księgi Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu. Katalog strat wojennych jest wynikiem prac badawczych podjętych w ramach realizacji w latach 2022-2023 projektu badawczego w ramach programu rządowego „Badanie polskich strat wojennych”, dofinansowanego ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz projektu zrealizowanego w 2024 r. także dzięki dofinansowania z tegoż Funduszu MKiDN.
Katalog strat wojennych Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu poprzedzają: Wstęp w języku polskim i angielskim (ks. Stanisław Nabywaniec), tekst polski i angielski ukazujący kontekst historyczny poniesionych strat przez Archiwum Diecezji Przemyskiej – Pomiędzy koncentracją a rabunkiem. Losy Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu pod zarządem pierwszego dyrektora ks. dr. Jana Kwolka w latach 1916-1939/1040 (ks. Henryk Borcz), opracowanie, w wersji polskiej i angielskiej, zatytułowane Losy zaginionych podczas II wojny światowej metryk z Archiwum Diecezji Przemyskiej (Michał Ciemała), podejmujące próbę zaprezentowania powojennych losów zaginionych archiwaliów przemyskich, oraz Wprowadzenie do katalogu (Wojciech Ziobro).
Główną częścią publikacji jest Katalog strat wojennych Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu, opracowany w oparciu o karty katalogowe, przechowywane w tymże archiwum. Celem zaprezentowania katalogu było ukazanie zawartości zaginionych ksiąg metrykalnych. Uzupełnienie stanowią zamieszczone na końcu publikacji fotografie ilustrujące wygląd zewnętrzny zaginionych ksiąg metrykalnych.
