Zakład Pedagogiki Opiekuńczo-Wychowawczej
Zakład Pedagogiki Opiekuńczo-Wychowawczej
dr hab. Urszula Gruca-Miąsik, prof. UR - kierownik
dr Zbigniew Chodkowski
dr Justyna Meissner-Łozińska
dr Anna Śniegulska
dr Wiesława Walc
Historia Zakładu
Zakład Pedagogiki Opiekuńczo –Wychowawczej powstał w ramach Instytutu Pedagogiki ówczesnego WSP, w roku 1983. Początkowo, kierownictwo objął prof. dr hab. Paweł Tyrała (pierwsze trzy lata), następnie, przez wiele lat funkcję tę pełniła dr hab. Barbara Czeredrecka. Kolejno w latach 2005-2007 obowiązki kierownika sprawowała dr Urszula Gruca-Miąsik, w latach 2007-2010 prof. zw. dr hab. Krystyna Duraj-Nowakowa, a od 2011 dr hab. prof. UR Grzegorz Grzybek, obecnie zaś zadanie kierownika ponownie wypełnia dr hab. prof. UR Urszula Gruca-Miąsik,
Aktualnie w Zakładzie zatrudnionych jest 5 osób, w tym jeden profesor UR, oraz 4 pracowników w stopniu doktora.
Wszyscy pracownicy posiadają stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki.
Dr hab. prof. UR Urszula Gruca-Miąsik
Dr Zbigniew Chodkowski
Dr Justyna Meissner-Łozińska
Dr Anna Śniegulska
Dr Wiesława Walc
Profil naukowo-badawczy Zakładu
Zakład Pedagogiki Opiekuńczo-Wychowawczej łączy refleksję teoretyczną nad opieką i wychowaniem z praktyką pedagogiczną. Ważnym elementem dociekań naukowych i zdań dydaktycznych stanowi problematyka opieki i wychowania w rodzinie, placówkach oświatowych oraz opiekuńczo-wychowawczych.
Poczynania naukowe koncentrują się nie tylko na rozwoju teorii i metod pracy opiekuńczo-wychowawczej, diagnozie sytuacji wychowawczej, lecz również na skuteczności interwencji pedagogicznych i programów edukacyjnych, pomocowych i wspierających.
Pracownicy Zakładu podejmują refleksję i pracę naukową w następujących obszarach badawczych:
-działalność opiekuńczo-wychowawcza w systemie oświaty i pomocy społecznej;
-funkcjonowanie rodziny w obecnej rzeczywistości;
-praca pedagoga w różnych obszarach jego działalności w ujęciu personalistycznym;
-psychologiczno-pedagogiczna pomoc i wsparcie dzieci i młodzieży.
W ramach zaangażowania naukowego pracownicy uczestniczą w priorytetowych obszarach badawczych Instytutu Pedagogiki.
Wśród publikacji można wymienić opracowania zwarte, prace pod redakcją, rozdziały w monografiach i artykuły dotyczące szeroko rozumianej działalności opiekuńczo-wychowawczej (wykazy publikacji na stronie: https://www.ur.edu.pl/pl/kolegia/kolegium-nauk-spolecznych/jednostki-naukowe/instytut-pedagogiki1/nauczyciele-akademiccy).
W ramach działalności naukowej pracownicy biorą udział w międzynarodowych i krajowych konferencjach, seminariach i warsztatach.
Ponadto jednostka uczestniczy w projektach naukowo – badawczych, współpracując z uczelniami polskimi (UMSC, KUL, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Uniwersytet w Zielonej Górze, UKSW, APS, a także z zagranicznymi w Hiszpanii Uniwersytet w Saragossie i Na Ukrainie Uniwersytet w Kamieńcu Podolskim.
Działalność dydaktyczna
Zakład sprawuje nadzór merytoryczny nad specjalnością: pedagogika opiekuńczo-wychowawcza i wspiera inne kierunki oraz specjalności w zakresie opieki, wychowania oraz diagnostyki pedagogicznej. Pracownicy współpracują z placówkami opiekuńczo-wychowawczymi, oświatowymi, terapeutycznymi w zakresie wymiany praktyk i doświadczeń. Realizuje szeroki program dydaktyczny, przygotowujący studentów do pracy w obszarze opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz osobami znajdującymi się w sytuacjach kryzysu. Program kształcenia obejmuje zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty pedagogiki, w tym zagadnienia z zakresu psychologii, diagnostyki, terapii pedagogicznej oraz metod pracy w instytucjach opiekuńczo-wychowawczych, zarządzania i organizowania usług opiekuńczych dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym życiu, w tym dzieci i młodzieży, osób starszych, osób z niepełnosprawnościami, problemami zdrowotnymi i psychologicznymi, czy rodzin przeżywających kryzysy.
W ramach zajęć dydaktycznych studenci uczą się nie tylko podstaw teoretycznych, ale przede wszystkim zdobywają umiejętności praktyczne, poprzez praktyki zawodowe, czy projekty związane ze współpracą z instytucjami oświaty i pomocy społecznej. Programy te korespondują z aktualnymi potrzebami rynku pracy i zmieniającymi się wyzwaniami społecznymi.
Pracownicy Zakładu prowadzą również wykłady w Uniwersytecie Trzeciego Wieku UR (dr hab. Urszula Gruca-Miąsik prof. UR, dr Wiesława Walc, dr Zbigniew Chodkowski), a także wykłady dla studentów uczestniczących w międzynarodowym projekcie Erasmus+ (dr Zbigniew Chodkowski).
Opieka nad organizacjami studenckimi
Pracownicy Zakładu - wspierając działalność studentów, sprawują funkcje opiekunów nad Akademickim Kołem Naukowym Familiologów (od 2004 roku), Studenckim Kręgiem Korczakowskim (od 1995 roku), Studenckim Kołem Naukowym Andragogów (od roku 2017), które to umożliwiają zaangażowanie się w działalność naukową, społeczną czy wolontariacką.
Praca w Kołach daje Studentom okazję do rozwijania własnych zainteresowań naukowych, organizowania konferencji i warsztatów a także stwarza możliwość współpracy z praktykami z zakresu opieki i wychowania. Stanowi również przestrzeń do realizowania własnych projektów badawczych, co wzbogaca ich edukację, doświadczenia i przygotowanie do pracy zawodowej. Rozwijają ponadto umiejętności w dziedzinie opieki i wychowania jak również kształtują wrażliwość na potrzeby dzieci i młodzieży znajdujących się w różnych sytuacjach życiowych.
Działalność organizacyjna
Pracownicy Zakładu Pedagogiki Opiekuńczo-Wychowawczej są:
Dr hab. Urszula Gruca-Miąsik, prof. UR – senator UR, członek Senackiej Komisji ds. Nauki
- członkami Rady Wydziału Pedagogiki i Filozofii (dr hab. U. Gruca Miąsik, prof. UR), Rady Naukowej Dyscypliny Pedagogika (dr hab. U. Gruca Miąsik, prof. UR)
- biorą udział w pracach zespołu programowego kierunku Pedagogika (dr J. Meissner-Łozińska) i kierunku Nauki o Rodzinie (dr A. Śniegulska).
Ponadto pełnią funkcję opiekunów lat:
I Pedagogika, profil ogólnoakademicki (dr J. Meissner-Łozińska),
I POW (dr J. Meissner-Łozińska),
I POW II stopnia (dr Z. Chodkowski),
W ramach działalności organizacyjnej pracownicy Zakładu współpracują
z interesariuszami zewnętrznymi z terenu Podkarpacia i Lublina, m.in.:
- Placówką Opiekuńczo – Wychowawczą im. dra H. Hanasiewicza w Rzeszowie;
- Domami dla Dzieci w Rzeszowie;
- Wioskami Dziecięcymi SOS w Kraśniku i Biłgoraju;
- Regionalną Placówką Opiekuńczo-Terapeutyczną „Tęczowy Domek” w Rzeszowie;
- Domem dla Młodzieży SOS nr 1w Lublinie;
- Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną nr 1 w Lublinie;
- Centrum Interwencji Kryzysowej w Lublinie;
- Zespołem Szkół Ogólnokształcących Sióstr Prezentek w Rzeszowie;
- Zespołem Szkół w Tyczynie;
- Szkołą Podstawową w Tyczynie;
- Szkołą Przyszpitalną w Rzeszowie;
- Oddziałem Pediatrycznym Szpitala Specjalistycznego Pro-Familia w Rzeszowie;
- Fundacją Podkarpackie Hospicjum dla Dzieci w Rzeszowie;
-Stowarzyszeniem Mediacyjno-Edukacyjno-Familiologiczne PROSPECTUS
-Domami Pomocy Społecznej w Rzeszowie i Łańcucie.
Współpraca ta pozwala na lepsze dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy absolwentów w obszarze opieki i wychowania.
Prowadzi się również działania na rzecz rozwoju i integracji środowiska pedagogów, organizując spotkania, wydarzenia, dyskusje, służące wymianie doświadczeń między wykładowcami, przedstawicielami instytucji a studentami.
STUDENCKI KRĄG KORCZAKOWSKI
Powstanie: 1995
Misja
Misją Studenckiego Kręgu Korczakowskiego jest realizowanie w praktycznym działaniu najważniejszych założeń pedagogicznych koncepcji Janusza Korczaka. Wyraża się to zarówno w przypominaniu dorobku Starego Doktora, jak i podejmowaniu różnorodnych działań na rzecz dzieci potrzebujących wsparcia i pomocy (co jest zgodne z Korczakowskim podejściem do problematyki miejsca dziecka w społeczeństwie i jego relacji ze światem dorosłych). Dla członków SKK istotne jest również rozwijanie własnych kompetencji przydatnych w pracy wychowawczej.
Cele i zadania
Nadrzędnym celem działalności Koła jest rozwijanie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych członków, niezbędnych do optymalnego funkcjonowania w roli wychowawcy i pedagoga, których źródłem jest pedagogiczna koncepcja Janusza Korczaka.
Z tak określonego celu wynikają rozmaite zadania. Jest to między innymi organizowanie studenckich konferencji naukowych, współpraca z instytucjami opiekuńczo-wychowawczymi i podejmowanie konkretnych działań praktycznych adresowanych wobec dzieci potrzebujących pomocy i wsparcia.
Uszczegóławiając, zadania koła przedstawią się następująco:
- propagowanie idei Korczakowskich;
- pogłębianie naukowych zainteresowań członków;
- rozwijanie zainteresowań studentów problemami środowiska lokalnego;
- umożliwianie studentom wzbogacania własnej wiedzy oraz rozwijania umiejętności w dziedzinie działalności opiekuńczo-wychowawczej;
- kształtowanie wrażliwości studentów na potrzeby dzieci w różnych sytuacjach życiowych, na problemy środowiska lokalnego;
- podejmowanie działań na rzecz dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.
- Poprzez działania SKK przyszli pedagodzy zyskują możliwość rozwijania własnych zainteresowań i wartościowego spędzania wolnego czasu. Opierając działania na pedagogicznej koncepcji Starego Doktora, doskonalą swój warsztat, jak i rozwijają empatię oraz wrażliwość na potrzeby dziecka, a ponadto:
- zdobywają nowe kompetencje niezbędne w pracy pedagogicznej;
- sprawdzają i rozwijają własne predyspozycje do pracy opiekuńczo-wychowawczej;
- doświadczają satysfakcji z działalności na rzecz osób potrzebujących pomocy.
Opis dotychczasowej działalności/osiągnięcia
- organizowanie studenckich konferencji naukowych;
- współpraca z instytucjami opiekuńczo-wychowawczymi, między innymi z Zespołem Szkół przy Szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Rzeszowie i Podkarpackim Hospicjum dla Dzieci;
- podejmowanie konkretnych działań praktycznych adresowanych wobec dzieci potrzebujących pomocy i wsparcia, w tym organizowanie zbiórek charytatywnych na rzecz potrzebujących;
- aktywne włączanie się w środowiskowe i ogólnopolskie akcje pomocowe, np. w akcję Pola Nadziei;
- prowadzenie badań naukowych i publikowanie artykułów w pracach zbiorowych; aktualnie trwa przygotowywanie pracy redakcyjnej pt. „Działalność opiekuńczo-wychowawcza w systemie pomocy społecznej i systemie oświaty. Przemiany, potrzeby, wyzwania”.
- w 2024 roku SKK poszerzył swoją działalność, nawiązując współpracę z Domami Pomocy Społecznej. Odpowiadając na potrzeby społeczne, członkowie Kręgu odwiedzają seniorów i organizują warsztaty plastyczne. Działania te spotykają się z bardzo pozytywnym odbiorem wśród pensjonariuszy domów.
AKADEMICKIE KOŁO NAUKOWE FAMILIOLOGÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO
Powstanie koła: Rok Akademicki 2003/2004
Opiekun Koła: Prof. UR dr hab. Urszula Gruca-Miąsik
Misja Koła: Dwadzieścia lat aktywności Akademickiego Koła Naukowego Familiologów UR to wiele wspaniałych akcji charytatywnych, osiągnięć naukowych, pracy samokształceniowej, uczestnictwo w licznych konferencjach i sympozjach naukowych, jak również organizacja tych przedsięwzięć. Pomoc najuboższym, potrzebującym, rodzicom wielodzietnym, sierotom, ludziom skrzywdzonym przez innych ludzi bądź los – to nasz cel.
Cele i zadania Akademickiego Koła Naukowego Familiologów:
Cele:
- Rozwój naukowy członków Koła – poszerzanie wiedzy z zakresu familiologii (nauki o rodzinie) oraz interdyscyplinarnych zagadnień związanych z rodziną, jej strukturą, funkcjami i wyzwaniami, które stoją przed współczesnymi rodzinami.
- Promowanie wartości rodziny – popularyzowanie znaczenia rodziny w społeczeństwie, roli relacji międzyludzkich oraz propagowanie wartości, takich jak solidarność, współpraca i wsparcie w rodzinie.
- Wspieranie badań naukowych – tworzenie i realizacja projektów badawczych, które pogłębiają wiedzę na temat współczesnych rodzin, ich problemów i potrzeb oraz proponowanie rozwiązań mających na celu poprawę ich funkcjonowania.
- Integracja środowiska akademickiego – budowanie wspólnoty między studentami familiologii oraz innych kierunków związanych z naukami społecznymi i nie tylko, co sprzyja wymianie doświadczeń i wiedzy.
Zadania:
- Organizacja spotkań, warsztatów i konferencji – umożliwienie członkom oraz zainteresowanym studentom i pracownikom naukowym udziału w wydarzeniach, które poszerzają ich horyzonty w zakresie familiologii i nauk pokrewnych.
- Realizacja projektów badawczych – inicjowanie badań, ankiet oraz analiz dotyczących współczesnych problemów rodzinnych, ich dynamiki oraz zmian zachodzących w modelach rodzinnych.
- Współpraca z instytucjami zewnętrznymi – nawiązywanie relacji z organizacjami pozarządowymi, instytucjami publicznymi, poradniami rodzinnymi i innymi podmiotami, które zajmują się tematyką rodziny, aby promować wyniki badań oraz realizować wspólne inicjatywy.
- Publikacja wyników badań i artykułów – tworzenie opracowań, artykułów naukowych i popularnonaukowych na temat rodziny, które będą publikowane w czasopismach, na stronach internetowych lub prezentowane na konferencjach.
- Działalność edukacyjna – organizowanie akcji społecznych, prelekcji oraz kampanii informacyjnych, które zwiększają świadomość społeczną na temat roli rodziny, jej problemów oraz sposobów ich rozwiązywania.
Dotychczasowa działalność Akademickiego Koła Naukowego Familiologów
Akademickie Koło Naukowe Familiologów od lat aktywnie działa na rzecz integracji środowiska akademickiego, promocji wartości rodzinnych oraz wspierania osób potrzebujących. Jego członkowie nieustannie angażują się w różnorodne inicjatywy, które mają na celu rozwój naukowy, społeczne wsparcie oraz budowanie solidarności międzyludzkiej.
Co roku Koło angażuje się w ogólnopolską akcję Szlachetna Paczka, której celem jest pomoc rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Dzięki zaangażowaniu studentów, wykładowców oraz sympatyków, Koło co roku przygotowuje paczki, które trafiają do najbardziej potrzebujących rodzin, dając im nie tylko wsparcie materialne, ale i nadzieję na lepszą przyszłość.
Nieodłącznym elementem działalności Koła jest organizacja wigilii akademickiej, będącej okazją do spotkania, integracji oraz wspólnego świętowania zbliżających się świąt Bożego Narodzenia. Spotkanie to tworzy przestrzeń do budowania wspólnoty w duchu wzajemnego wsparcia i radości z bycia razem.
Koło Naukowe Familiologów organizuje także warsztaty i kiermasze charytatywne, z których dochód przeznaczany jest na pomoc potrzebującym. Dzięki kreatywności i zaangażowaniu członków, te wydarzenia nie tylko wspierają innych, ale również wzmacniają więzi wewnątrz koła oraz rozwijają umiejętności organizacyjne i społeczne jego uczestników.
Ważnym aspektem działalności jest także realizacja projektów naukowych oraz organizacja ogólnopolskich i międzynarodowych konferencji naukowych. Koło aktywnie bada problemy współczesnych rodzin oraz zmiany zachodzące w ich strukturze i funkcjonowaniu. Wyniki badań prezentowane są na licznych konferencjach naukowych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, co pozwala członkom koła na rozwój naukowy oraz wymianę doświadczeń z badaczami z całego świata.
Działalność Koła Familiologów to nie tylko naukowy rozwój, ale przede wszystkim szeroko zakrojona działalność społeczna, oparta na empatii, solidarności i wspieraniu drugiego człowieka. Poprzez swoje inicjatywy członkowie Koła starają się zmieniać świat na lepsze, budując społeczność opartą na wzajemnym szacunku, zrozumieniu i wsparciu, promując tym samym wartości, które są fundamentem każdej rodziny.
STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE ANDRAGOGÓW
Opiekun Studenckiego Koła Naukowego Andragogów: dr Zbigniew Chodkowski
Cele KNA:
- Rozwijanie zainteresowań studentów w zakresie edukacji a także popularyzacja wiedzy.
- Nabywanie nowej wiedzy oraz zdobywanie nowych doświadczeń przez studentów.
- Współpraca z instytucjami i organizacjami w zakresie edukacji.
Aktywności:
- Prowadzenie dokumentacji dotyczącej KNA.
- Cotygodniowe spotkania z członkami KNA.
- Przygotowanie sprawozdań z wydarzeń odbywających się podczas spotkań KNA.
- Organizowanie webinariów, kursów, szkoleń na Platformie Microsoft Teams, Zoom.
- Uczestnictwo w webinariach, kursach, szkoleniach na Platformie Microsoft Teams, Zoom.
- Organizowanie spotkań w różnych instytucjach (zakres np. doradztwo zawodowe, poradnia psychologiczno-pedagogiczna, poradnia małżeńska, teatr).
- Uczestnictwo w wolontariacie.