W trosce o rodzinę. Pomoc społeczna na ziemiach polskich od XIX do XXI wieku. Słownik historyczny

W trosce o rodzinę. Pomoc społeczna na ziemiach polskich od XIX do XXI wieku. Słownik historyczny

Kierownik - prof. dr hab. Paweł Grata

Okres realizacji - 2.02.2024 - 2.02.2029

Dofinansowano ze środków budżetu państwa
Instytucja finansująca - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego / Narodowy Program Rozwoju Humanistyki

Wartość projektu - 1 716 058,20 PLN
Wartość dofinansowania - 1 716 058,20 PLN

Opis projektu
Przedmiotem badań są dzieje pomocy społecznej na ziemiach polskich, czyli dzieje działalności definiowanej współcześnie jako "instytucja polityki społecznej państwa i organizacji pozarządowych mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia". W ramach projektu badaniami objęte będą działania pomocowe prowadzone na ziemiach polskich od czasów stopniowego ich przekształcania z formuły tradycyjnej opieki nad ubogimi (w II połowie XIX wieku) w znacznie bardziej nowoczesną, wyspecjalizowaną i uwzględniającą interes podopiecznych opiekę społeczną, aż do jej ewolucji w pomoc społeczną, która przez wiele lat funkcjonowała w Polsce w ramach opresyjnego systemu realnego socjalizmu i dopiero po 1989 roku stała się wyżej zdefiniowaną formą aktywności władz publicznych i organizacji społecznych. Zakres terytorialny badań zakreślony został z uwzględnieniem ewolucji rozumienia pojęcia ziem polskich w będących przedmiotem badań epokach historycznych. W związku z tym dla okresu zaborów, dwudziestolecia międzywojennego oraz II wojny światowej uwzględnione zostały tereny, które po Wielkiej Wojnie weszły w skład II Rzeczypospolitej, zaś dla czasów po 1945 r. zakres ten obejmuje ustalone po II wojnie światowej granice państwa polskiego. Celem badań jest stworzenie dzięki prowadzonym kwerendom obszernego i unikatowego zasobu wiedzy na temat pomocy społecznej na ziemiach polskich i wypełnienie w ten sposób znaczącej luki w dotychczasowych badaniach nad dziejami społecznymi ziem polskich (dotychczas nie powstało tego typu wydawnictwo). Wyniki badań pozwolą na ukazanie w formie słownika historycznego szeregu postaci, instytucji, idei, zjawisk oraz procesów zachodzących w obrębie działalności pomocowej i szeroką ich prezentację poprzez efekty publikacyjne projektu (5-tomowe wydawnictwo drukowane oraz strona internetowa zawierająca wyniki prowadzonych badań). Efektem planowanym do osiągnięcia jest przygotowanie, w oparciu o wnikliwą kwerendę, publikacji "W trosce o rodzinę. Pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX-XXI wieku. Słownik historyczny", na którą składać się będzie 5 tomów, zawierających łącznie 2000 haseł dotyczących najważniejszych pojęć, zjawisk, procesów i postaci pomocy społecznej na ziemiach polskich w okresie będących przedmiotem badań. Każde z haseł liczyć będzie w części merytorycznej 1500-3500 znaków (średnio 2500 znaków) i będzie opatrzone wykazem źródeł (ok. 500 znaków). Publikacja zostanie rozesłana zarówno do bibliotek i instytucji naukowych, jak też instytucji państwowych i samorządowych oraz organizacji zajmujących się problematyką pomocy społecznej. Drugim planowanym efektem będzie opublikowanie całego dorobku prowadzonych w ramach projektu badań na jego stronie internetowej, gdzie zamieszczone zostaną zarówno hasła słownika, jak też cyfrowa wersja poszczególnych jego tomów publikowanych w formie tradycyjnej.