Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej
ZAKŁAD FARMAKOLOGII DOŚWIADCZALNEJ I KLINICZNEJ
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Piotr Tutka
Visiting Professor, University of New South Wales, Sydney, Australia
Kierownik Laboratorium Badań Innowacyjnych w Farmakologii
Uniwersytet Rzeszowski
Adres: Przyrodniczo-Medyczne Centrum Badań Innowacyjnych,
ul. Warzywna 1A, 35-310 Rzeszów, budynek G4, pokój 209
E-mail: ptutka@ur.edu.pl
Tel.: ++ 48 17 851 68 88
Zespół:
dr inż. Bożena Czubat, budynek G4, pokój 205, tel. 17 851 6813, e-mail: bczubat@ur.edu.pl
dr n. farm. Patrycjusz Kołodziejczyk, budynek G4, pokój 211, tel. 17 851 68 89, e-mail: pakolodziejczyk@ur.edu.pl
mgr Natalia Pieńkowska
lek. Karolina Barczak, budynek G5, pokój 021, e-mail: kbarczak@ur.edu.pl
Pracownik inż.- tech.: mgr farm. Piotr Bernat
Sekretariat Zakładu Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej:
mgr Bożena Dubiel
budynek G5, pokój 205
tel. 17 851 6813
e-mail: bdubiel@ur.edu.pl
DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej jest jednym z wiodących ośrodków na świecie w badaniach nad cytyzyną, naturalnym lekiem w terapii uzależnienia od nikotyny. W dużej mierze dzięki tym badaniom cytyzyna jest obecnie wprowadzana na rynki całego świata jako skuteczny, bezpieczny i tani lek dla palaczy.
Innowacyjne badania nad cytyzyną w Zakładzie są prowadzone na różnych poziomach: chemii medycznej, badań analitycznych, przedklinicznych badań behawioralnych, i badań klinicznych. Jednym z celów tych badań jest m.in. opracowanie nowych postaci leku. W zakładzie stworzono dwie nowe formy leku: aerozol do stosowania w jamie ustnej i gumę do żucia. Prowadzimy badania z wykorzystaniem metod analizy termicznej, tj. kalorymetrii adiabatycznej (Quantum Design Physical Property Measurement System, PPMS), standardowej (DSC) i modulowanej różnicowej kalorymetrii skaningowej (TMDSC). Prowadzone są także badania analityczne materiałów biologicznych przy użyciu metody HPLC-MS/MS i innych metod analitycznych. Obecnie Zakład prowadzi trzy niekomercyjne badania kliniczne cytyzyny, z których dwa zostały całkowicie zaprojektowane w Zakładzie, a trzecie, duże międzynarodowe badanie porównawcze cytyzyny z warenikliną, prowadzone we współpracy z naukowcami z University of New South Wales w Sydney, zakończono i opublikowano w 2021 w Journal of American Medical Association (JAMA).
Ponadto, Kierownik Zakładu uczestniczy w badaniach dotyczących nikotynizmu i aspektów farmakologicznych uzależnienia od nikotyny we współpracy z licznymi ośrodkami badawczymi międzynarodowymi i krajowymi. Efektem tej działalności jest m.in. powstanie w 2019 roku referencyjnej monografii na temat cytyzyny na zaproszenie Addiction, lidera wśród światowych czasopism w dziedzinie uzależnień, której jest pierwszym autorem.
W 2021 prof. Tutka wraz z zespołem wygrał konkurs Agencji Badań Medycznych na niekomercyjne badania kliniczne w zakresie psychiatrii i neurologii i rozpoczął realizację
badania: „Cytyzyna w leczeniu uzależnienia od elektronicznych papierosów: randomizowane, placebo-kontrolowane badanie”, które ma celu po raz pierwszy na świecie opracowanie farmakoterapii leczenia uzależnienia od e-papierosów.
Innym obszarem działalności naukowej Zakładu są badania w zakresie padaczki eksperymentalnej (poszukiwanie nowych substancji o działaniu przeciwdrgawkowym) i interakcji leków przeciwpadaczkowych z wykorzystaniem metod behawioralnych i farmakokinetycznych. Zainteresowania naukowe pracowników Zakładu dotyczą także badań w dziedzinie endokrynologii, w tym roli aldosteronu w stanach patologicznych układu krążenia.
Obecnie działalność naukowa Zakładu koncentruje się na projektowaniu niekomercyjnych badań klinicznych oraz innowacyjnych rozwiązań terapeutycznych ogromnego problemu, jakim jest palenie tytoniu i jego następstwa.
DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA
- Farmakologia z Toksykologią (Kierunek Lekarski i English Division)
- Farmakologia (Kierunek Lekarski i English Division)
- Farmakologia Kliniczna (Kierunek Lekarski i English Division)
- Farmakologia (Pielęgniarstwo)
- Farmakologia (Położnictwo)
- Farmakologia (Dietetyka)
- Farmakologia w fizjoterapii (Fizjoterapia)
- Fakultet (Badania Kliniczne)
WYBRANE PUBLIKACJE
Howard B.C., McRobbie H., Petrie D., Barker D., Mendelsohn C.P., Anderson J., Borland R., Naughton F., Tutka P., Zwar N., Shakeshaft A., Gartner C., Richmond R.L, Hall W., Mattick R.P., Farrell M., Courtney R.J. Effectiveness, safety and cost-effectiveness of vaporised nicotine products versus nicotine replacement therapy for tobacco smoking cessation in a low-socioeconomic status Australian population: A study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2022;23:777 (IF 2,728)
Wróblewski, K., Szultka-Młyńska, M., Janiszewska, D., Petruczynik, A., Buszewski, B. Development of the Validated Stability-Indicating Method for the Determination of Vortioxetine in Bulk and Pharmaceutical Formulation by HPLC-DAD, Stress Degradation Kinetics Studies and Detection of Degradation Products by LC-ESI-QTOF-MS. Molecules 2022, 27, 1883 (IF 4,927)
Skotnicki M., Czerniecka-Kubicka A., Neilsen G., Woodfield B.F., Pyda M. Application of advanced thermal analysis for characterisation of crystalline and amorphous phases of carvedilol. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis. (2022) 114822 (IF 3,571)
Czerniecka-Kubicka A., Janowski G., Frącz W., Pyda M. Biocomposites based on the poly(3-hydroxybutyrate-co-3-hydroxyvalerate) matrix with the hemp fibers – thermal and mechanical properties. Journal of Thermal Analysis and Calorimetry. 2022;147:1017–1029 (IF 4,755)
Zarzyka I., Czerniecka-Kubicka A., Hęclik K., Dobrowolski L., Krzykowska B., Białkowska A., Bakar M. Biobased poly(3-hydroxybutyrate acid) composites with addition of aliphatic polyurethane based on polypropylene glycols. Acta of Bioengineering and Biomechanics. 2022;24:2 (IF 1,238)
Zarzyka I., Czerniecka-Kubicka A., Hęclik K., Dobrowolski L., Pyda M., Leś K., Walczak M., Białkowska A., Bakar M. Thermally stable biopolymer composites based on poly(3-hydroxybutyrate) modified with linear aliphatic polyurethanes - preparation and properties, Acta of Bioengineering and Biomechanics. 2021;23:2 (IF 1,238)
Courtney R.J., Tutka P., Farrell M. Cytisine vs varenicline for smoking cessation – reply. JAMA. 2021;326:1872-1873 (IF 56,272)
Courtney R.J., McRobbie H., Tutka P., Weaver N.A., Petrie D., Shakeshaft A., Talukder S., Macdonald C., Thomas D., Kwan B.C.H., Walker N., Gartner C., Mattick R.P., Paul C., Ferguson S.G., Zwar N.A., Richmond R.L., Doran C.M., Boland V.C., Hall W., West R., Farrell M. A. A non-inferiority trial of 25 days of Cytisine versus 84 days of VarEnicline for Smoking CesSATion – The CESSATE study. JAMA. 2021;326:56-64 (IF 56,272)
Gromotowicz-Popławska A., Szoka P., Zakrzeska A., Kołodziejczyk P., Marcińczyk M., Szmeraj J., Tutka P., Chabielska E. Hyperglycemia potentiates prothrombotic effect of aldosterone in a rat arterial thrombosis model. Cells 2021;10:471-491 (IF 7,666)
Czerniecka-Kubicka A., Tutka P., Pyda M., Walczak M., Uram Ł., Misiorek M., Chmiel E., Wołowiec S. Stepwise glucoheptoamidation of poly(Amidoamine) dendrimer G3 to tune physicochemical properties of the potential drug carrier: in vitro tests for cytisine conjugates. Pharmaceutics. 2020;12:473 (IF 6,321)
Czubat B., Minias A., Brzostek A., Żaczek A., Struś K., Zakrzewska-Czerwińska J., Dziadek J. Functional dissociation between the protein domains of MSMEG_4305 of Mycolicibacterium smegmatis (Mycobacterium smegmatis) in vivo. Front Microbiol. 2020;11:2008 (IF 5,260)
Petruczynik A., Wróblewski K., Misiurek J., Plech T., Wojtanowski K., Raczek E., Mroczek T., Misiurek D., Waksmundzka-Hajnos M., Tutka P. Determination of cytisine and N-methylcytisine from selected plant extracts by HPLC and comparison of their cytotoxic activity. Toxins. 2020;12:557 (IF 4,546)
Czerniecka-Kubicka A., Calvin J.J., Rosen P.F., Woodfield B.F., Janus-Kubiak M., Kubisz L., Zarzyka I., Zielecki W., Skotnicki M., Pyda M.: Vibrational heat capacity of silver carp collagen. Int. J. Biol. Macromol. 2020;163:833–841 (IF 6,764)
Orzelska-Górka J., Bernat P., Tutka P., Listos J., Kędzierska E., Fidecka S., Talarek S. Modification of NO-cGMP pathway differentially affects diazepam- and flunitrazepam-induced spatial and recognition memory impairments in rodents. Neurotox. Res. 2020; 37: 1036–1046 (IF 3,911)
Petruczynik A., Wróblewski K., Wojtanowski K., Mroczek T., Juchnowicz D., Karakuła-Juchnowicz, H., Tuzimski, T. Comparison of various chromatographic systems for identification of vortioxetine in bulk drug substance, human serum, saliva, and urine samples by HPLC-DAD and LC-QTOF-MS. Molecules 2020;25:2483 (IF 3.267)
Czerniecka-Kubicka A., Zielecki W., Frącz W., Janus-Kubiak M., Kubisz L., Pyda M.: Vibrational heat capacity of the linear 6,4-polyurethane, Thermochimica Acta. 2020;683: 178433 (IF 3,040)
Czerniecka-Kubicka A., Zarzyka I. Pyda M.: Long-Term physical aging tracked by advanced thermal analysis of poly(N-Isopropylacrylamide): a smart polymer for drug delivery system. Molecules. 2020;25:3810 (IF 3,267)
Wróblewski K., Petruczynik A., Tuzimski T., Przygodzka D., Buszewicz G., Kołodziejczyk P., Tutka P. Comparison of various chromatographic systems for analysis of cytisine in human serum, saliva and pharmaceutical formulation by HPLC with diode
array, fluoresceence or mass spectrometry detection. Molecules 2019;24:2580 (IF 3,267)
Tutka P., Vinnikov D., Courtney R.J., Benowitz N.L. Cytisine for nicotine addiction treatment: A review of pharmacology, therapeutics and an update of clinical trial evidence for smoking cessation. Addiction 2019;114:1951-1969 (IF 6,343)
Thomas D., Farrell M., McRobbie H., Tutka P., Petrie D., West R., Siahpush M., Gartner C., Walker N., Mendelsohn C.P., Hall W., Paul C., Zwar N., Ferguson S.G., Boland V.C., Richmond R., Doran C., Shakeshaft A., Mattick R.P., Courtney R.J. Safety and cost-effectiveness of cytisine versus varenicline: A study protocol for a randomised controlled non-inferiority trial. Addiction 2019;114;923-933 (IF 6,343)
Tutka P., Mróz K., Mróz T., Buszewicz G., Aebisher D., Bartusik-Aebisher D., Kołodziejczyk P., Łuszczki J.J. Effects of androsterone on the protective action of various antiepileptic drugs against maximal electroshock-induced seizures in mice. Psychoneuroendocrinology 2019;101:27-34 (IF 4,732)
Szyszkowska A., Czerniecka-Kubicka A., Pyda M., Byczyński Ł., Gancarczyk K., Sedlaric V., Zarzyka I.: Linear polyurethane with imidazoquinazoline rings: preparation and properties, evaluation, Polymer Bulletin. 2019; 76:6343-6370 (IF 2,014)
Wróblewski K., Petruczynik A., Tuzimski T., Prajsnar K., Przygodzka D., Buszewicz G., Karakuła–Juchnowicz H., Róg J., Morylowska-Topolska J., Waksmundzka-Hajnos M. Optimization of chromatographic systems for analysis of selected psychotropic drugs and their metabolites in serum and saliva by HPLC in order to monitor therapeutic drugs. Open Chem. 2019; 17:1361–1373 (IF 1,572)
Bober Z., Aebisher D., Tutka P., Bartusik-Aebisher D. Application of MRI to the study of pharmaceuticals. W: The Essential Guide to Magnetic Resonance. Red. D. Bartusik-Aebisher. New York 2018, Nova Science Publishers, 65-93.
Kolodziejczyk P., Gromotowicz-Poplawska A., Aleksiejczuk M., Chabielska E., Tutka P., Miltyk W. New sides of aldosterone action in cardiovascular system as potential targets for therapeutic intervention. Curr. Drug Targets 2018;19:1968-1979 (IF 3,112)
Tutka P., Wlaź A., Florek-Łuszczki M., Kołodziejczyk P., Bartusik-Aebisher D., Łuszczki J.J. Arvanil, olvanil, AM 1172 and LY 2183240 (various cannabinoid CB1 receptor agonists) increase the threshold for maximal electroshock-induced seizures in mice. Pharmacol. Rep. 2018;70:106-109 (IF 2,761)
Stelmachowska-Banaś M., Zgliczyński W., Tutka P., Carney J.A., Korbonits M. Fatal Carney complex in siblings due to de novo large gene deletion. J. Clin. End. Metab. 2017;102:3294-3297 (IF 5,789)
Tutka P., Kondrat-Wróbel M.W., Zaluska K., Żółkowska D., Florek-Łuszczki M., Łuszczki J.J. Cytisine inhibits the protective activity of various classical and novel antiepileptic drugs against 6 Hz-induced psychomotor seizures in mice. Psychopharmacology 2017;234:281-291 (IF 3,222)
Walker N., Bullen C., Barnes J., McRobbie H., Tutka P., Raw M., Etter J.-F., Siddiqi K., Courtney R., Castaldelli-Maia J.M., Rigotti N., Selby P., Sheridan J., West R. Getting cytisine licensed for use worldwide: a call to action. Addiction 2016;11:1895-1898 (IF 5,789)
Florek-Łuszczki M,. Wlaź A., Kondrat-Wrobel M.W., Tutka P., Łuszczki J.J. Effects of WIN 55,212-2 (a non-selective cannabinoid CB1 and CB 2 receptor agonist) on the protective action of various classical antiepileptic drugs in the mouse 6 Hz psychomotor seizure model. J Neural Transm. 2014;121:707-715 (IF 2,402)
Tutka P., Mróz T., Bednarski J., Styk A., Ognik J., Mosiewicz J., Łuszczki J.J. Cytisine inhibits the anticonvulsant activity of phenytoin and lamotrigine in mice. Pharmacol Rep. 2013;65:195-200 (IF 2,165)
WSPÓŁPRACA NAUKOWA
- National Drug and Alcohol Research Centre, University of New South Wales, Sydney, Australia
- Division of Clinical Pharmacology and Experimental Therapeutics, Department of Medicine, University of California, San Francisco, USA
- School of Population Health, National Institute of Health Innovation and Centre for Addiction Research, University of Auckland, Auckland, New Zealand
- Department of Chemistry and Biochemistry, Brigham Young University, Provo, USA
- Centre of Polymer Systems, Tomas Bata University in Zlin, Czech Republic
- School of Public Health, Al-Farabi Kazakh National University, Alma Aty, Kazakhstan
- Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Katedra i Zakład Patofizjologii, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Katedra i Zakład Farmakologii z Farmakodynamiką, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
- Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa, Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza, Rzeszów
- Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza, Rzeszów
- Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
- Interdyscyplinarne Centrum Nowoczesnych Technologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
- Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska Ignacego Łukasiewicza, Rzeszów
- Zakład Chemii Nieorganicznej, Katedra Chemii, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Zakład Chemii Analitycznej, Katedra Chemii, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Katedra i Zakład Farmakognozji, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Zakład Biofarmacji i Radiofarmacji, Uniwersytet Medyczny, Białystok
- Zakład Analizy i Bioanalizy Leków, Uniwersytet Medyczny, Białystok
- Pracownia Toksykologii Sądowej, Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny, Lublin
- Instytut Biologii Medycznej, Polska Akademia Nauk, Łódź
- Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
- Katedra i Zakład Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet Gdański, Gdańsk
- Centrum Medyczne ”Medyk”, Rzeszów
- Adamed Pharma S.A.
WYBRANE GRANTY
2022 „Biokompatybilne nanomateriały na osnowie kwasu poli(3-hydroksymasłowego) jako potencjalne implanty kostne”, Podkarpackie Centrum Innowacji, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, A. Czerniecka-Kubicka (Kierownik projektu)
2021-obecnie „Cytyzyna w leczeniu uzależnienia od elektronicznych papierosów: randomizowane placebo-kontrolowane badanie”, Agencja Badań Medycznych, nr 2021/ABM/02/00007 Tutka P. (Kierownik projektu, Główny Badacz), Bernat P. (Koordynator projektu), Czubat B. (Kierownik administracyjny), Wróblewski K. (pracownik naukowy), Kołodziejczyk P. (pracownik naukowy).
2021 „Antynikotynowa guma do żucia – nowoczesna postać leku w terapii uzależnienia od tytoniu”, Podkarpackie Centrum Innowacji, F3_134, 2019, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Tutka P. (Kierownik projektu) Czerniecka-Kubicka A., Wróblewski K., Czubat B., Kołodziejczyk P. (Wykonawcy)
2020-obecnie “Vaporised nicotine products versus nicotine replacement therapy for tobacco smoking cessation among low-socioeconomic status smokers: A randomized controlled trial” National Drugs and Alcohol Research Centre, University of New South Wales, Sydney, Australia, Tutka P. (Wykonawca, Konsultant)
2019 „Aerozol z cytyzyną do stosowania w jamie ustnej – innowacyjna postać leku w terapii uzależnienia od nikotyny”, Podkarpackie Centrum Innowacji, F3_134, 2019, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Tutka P. (Kierownik projektu) Czerniecka-Kubicka A., Wróblewski K., Kołodziejczyk P. (Wykonawcy)
2019 „Zaawansowana analiza termiczna cytyzyny – substancji stosowanej w leczeniu uzależnienia od nikotyny”, Narodowe Centrum Nauki, MINIATURA 2019/03/X/NZ7/00888, 2019, Czerniecka-Kubicka A. (Kierownik projektu)
2017 „Oznaczenia ilościowe cytyzyny w surowicy i ślinie metodą HPLC-MS/MS” Narodowe Centrum Nauki MINIATURA 1, DEC-2017/01/X/ST4/01879, 2018, Wróblewski K. (Kierownik projektu)
2017-2020 “A single-blind, randomised controlled, non-inferiority trial to determine the effectiveness, safety and cost-effectiveness of cytisine compared to varenicline for smoking cessation in Maori and whanau of Maori”. NCT 02957786. The National Institute for Health Innovation, University of Auckland, New Zealand, 2017-2019, Tutka P. (Członek Komitetu Doradczego)
2017-2020 “A non-inferiority trial of cytisine versus varenicline for smoking cessation”. Australian National Health and Medical Research Council, University of New South Wales, Sydney, Australia 2017-2020, Tutka P. (Współtwórca, Wykonawca, Konsultant)
2014-2000 „Interdyscyplinarne Centrum Badań Przedklinicznych i Klinicznych”, nr RPPK. 01.01.00-18-0001/18, Tutka P. (Członek Rady Naukowej), Czerniecka-Kubicka A., Kołodziejczyk P., (Wykonawcy)
PATENTY
Zgłoszenia patentowe:
Tutka P., Czerniecka-Kubicka A., Wróblewski K., Kołodziejczyk P., Czubat B.: Lecznicza guma do żucia i jej zastosowanie, zgłoszenie z dnia 24.02.2022 r., nr P.440462
Czerniecka-Kubicka A., Maternia-Dudzik K., Bądziul D., Szyszkowska A., Kamizela A., Zarzyka I.: Biokompatybilne nanomateriały na osnowie kwasu poli(3-hydroksymasłowego) oraz sposób ich wytwarzania, zgłoszenie z dnia 30.07.2022 r., nr P.441885
Tutka P., Czerniecka-Kubicka A., Wróblewski K., Kołodziejczyk P., Bieniasz M.: Kompozycja aerozolowa do jamy ustnej, zgłoszenie z dnia 30.06.2020 r., nr P.434519, EP21182872
Czerniecka-Kubicka A., Zarzyka I., Szyszkowska A.: Hybrydowy nanokompozyt polimerowy i sposób jego otrzymywania. Zgłoszenie z dnia 12.11.2019 r., nr P.431772.
NAGRODY W OSTATNIM ROKU (2022)
Tutka P.: Srebrny Krzyż Zasługi. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. 2022
Tutka P.: Nagroda „Naukowiec Przyszłości 2022” w kategorii „Badania Przyszłości”. Centrum Inteligentnego Rozwoju. 2022
Tutka P., Czerniecka-Kubicka A., Kołodziejczyk P., Czubat B., Wróblewski K. Nagroda Rektora Zespołowa II stopnia za osiągnięcia naukowe i aktywność grantową. Rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2022