O laboratorium
p.o. Kierownika
dr hab. Andrzej Dziedzic, prof. UR
p. 60 skrzydło B2/bud. A0, p. 317 skrzydło B3/ bud. A0
tel. +48 17 851 87 30
email: adziedzic@ur.edu.pl
Podejmowane w laboratorium działania mają na celu opracowanie technologii wytwarzania materiałów stosowanych na pokrycia:
- czynne tj. warstwy zmieniające swoje własności na skutek działania czynników zewnętrznych; m.in. układy wielowarstwowe czułe na zmiany oświetlenia, zewnętrzne potencjały elektryczne, pole magnetyczne, odkształcenia mechaniczne, substancje chemiczne;
- bierne tj. warstwy ochronne zwiększające czas eksploatacji elementów pokrytych, m.in. multiwarstwy stosowane na narzędzia, warstwy ochronne podnoszące odporność elementów silników na wysoką temperaturę i niekorzystne działania środowiska korozyjnego.
Możliwość praktycznego zastosowania danego pokrycia czy układu zależy w ogromnym stopniu od składu i struktury materiału oraz od umiejętności otrzymania stabilnych powłok o odtwarzalnych własnościach.
W ramach 1. Laboratorium funkcjonuje 7 pracowni, w których realizowane są prace w zakresie optymalizacji procesu wytwarzania powłok pod względem żądanej struktury i właściwości. Powłoki są wytwarzane w procesie PVD metodą rozpylania magnetronowego, plazmowego, termicznego, laserowego oraz modyfikowane w procesie obróbki cieplnej. Otrzymane powłoki są następnie analizowane pod względem zmian mikrostruktury (na podstawie badań mikroskopowych LM, SEM, TEM, SEM/EDX, TEM/EDX, dyfraktometrycznych XRD) oraz zmiany właściwości fizycznych, mechanicznych i użytkowych (w oparciu o badania dylatometryczne, pomiary spektrofotometryczne, pomiary elektronowego rezonansu paramagnetycznego, pomiary mikro, nanotwardości, na podstawie standardowych prób wytrzymałościowych).
Pracownicy 1. Laboratorium Technologii Materiałów dla Przemysłu posiadają kilkunastoletnie doświadczenie w wytwarzaniu i charakterystyce:
- cienkowarstwowych struktur fotowoltaicznych na bazie tlenków tytanu, miedzi i cynku
- nanokompozytowych powłok antybakteryjnych i antywirusowych na bazie domieszkowanego srebrem, platyną oraz azotem ditlenku tytanu, w zastosowaniach na szkła ochronne naklejane na wyświetlacze dotykowe, szklane ściany, ceramikę sanitarną, lustra, umywalki, szklane kabiny prysznicowe
- powłok na bazie domieszkowanego tlenem oraz azotem molibdenu do zastosowań tribologicznych, na łożyska ślizgowe stosowane w maszynach i urządzeniach elektrycznych w przemyśle samochodowym i produktów AGD, takich jak rozruszniki, wiertarki, miksery
- azotkowych wielowarstwowych lub jednowarstwowych supertwardych powłok na narzędzia skrawające