Aktualności
50-lecie pracy naukowej Profesora dr. hab. Marka Koziorowskiego
Profesor Marek Koziorowski urodził się 28.04.1950 r. w Inowrocławiu. Uczęszczał do szkoły podstawowej - szkoły ćwiczeń tamże, a następnie uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. J. Kasprowicza, też w Inowrocławiu - liceum o wielkich tradycjach, do którego uczęszczali m.in. Jan Kasprowicz, Prymas Józef Glemp, Prof. Marian Biskup, Prof. Benon Miśkiewicz. Razem z Prof. Koziorowskim do jednej klasy uczęszczał Prof. Jacek Namieśnik - późniejszy Rektor Politechniki Gdańskiej. Świadectwo dojrzałości Prof. Koziorowski otrzymał w wieku 17 lat.
W latach 1967-73 studiował na kierunku weterynaria w Akademii Rolniczo-Technicznej im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie. Zwieńczeniem jego studiów było otrzymanie 10.03.1973 r. dyplomu lekarza weterynarii. Kolejne lata swojego życia Prof. Koziorowski poświecił nauce prowadząc badania początkowo nad regulacją erytropoezy, a następnie regulacją rozrodu zwierząt gospodarskich w grupie badawczej kierowanej przez wybitnego specjalistę Prof. dra hab. Tadeusza Krzymowskiego, Członka Polskiej Akademii Nauk. W roku 1981 w Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie obronił pracę doktorską zatytułowaną „Poziom estradiolu 17b we krwi obwodowej a zawartość receptorów cytozolowych w błonie śluzowej i mięśniowej macicy loch w cyklu płciowym”, której promotorem był wybitny specjalista z zakresu endokrynologii oraz weterynarii Pan Prof. dr hab. Tadeusz Krzymowski.
Bezpośrednio po doktoracie Prof. Koziorowski nadal doskonalił swoje umiejętności w grupie Pana Prof. Krzymowskiego prowadząc badania dotyczące lokalnych regulacji w obszarze układu rozrodczego. Dzięki nim udało się wykazać, że hormony produkowane w jajniku i w jądrze w całości nie odpływają z krwią żylną na obwód, ale w obszarze macicy i powrózka nasiennego przenikają z żylnego i limfatycznego odpływu przeciwprądowo (counter-current transfer), przenikają do krwi tętniczej zaopatrującej jajnik i macicę, oraz jądro i najądrze. Mechanizm ten ma kluczowe znaczenie w regulacji rozrodu, ale wraz z wiekiem, kiedy dochodzi do miażdżycy naczyń, ulega istotnemu osłabieniu, co jest jedną z przyczyn zaniku aktywności rozrodczej. W latach 1984-1985 jako visiting professor uczestniczył w pracach nad regulacją rozrodu u świń i krów w zespole badawczym Prof. Jima Tiltona i Garrego Williamsa w North Dakota State University, Department of Animal Science (USA ), a w latach 1995-1996 w ramach stypendium World Health Organization odbył staż naukowy w Collaborating Centre for Research in Human Reproduction w University of Oulu (Finlandia).
27 października 1997 r., Rada Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Akademii Rolniczo-Technicznej im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie, na podstawie zgłoszonego osiągniecia naukowego zatytułowanego „Przeciwprądowe przenikanie i zwrotny transport progesteronu, oksytocyny i prostaglandyny F2-alfa w obszarze więzadła szerokiego macicy krów w czasie trwania fazy lutealnej”, nadała Panu Prof. Koziorowskiemu stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk przyrodniczych, dyscyplinie biologia, specjalności fizjologia zwierząt.
Od roku 1997 do chwili obecnej Pan prof. dr hab. Marek Koziorowski, związany jest z Uniwersytetem Rzeszowskiem (wcześniej WSP). Warto zaznaczyć, że w tym okresie był cały czas zaangażowanym i aktywnym pracownikiem naukowym jak również nauczycielem akademickim, któremu sprawy oraz dobro Uniwersytetu Rzeszowskiego zawsze były bliskie. Profesor Marek Koziorowski w latach 1999-2005 sprawował funkcję Prodziekana ds. Studenckich Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego, w tym okresie odegrał także aktywną rolę w tworzeniu nowej jednostki Uniwersyteckiej na terenie Weryni tj. Instytutu Biotechnologii, przekształconego w Zamiejscowy Wydział Biotechnologii. W latach 2000-2002 r., jako Pełnomocnik Rektora ds. organizacji placówki UR w Weryni, prowadził działalność od pierwszych dni jej powstania, a w szczególności działania w zakresie inwestycyjnym, wyszukiwania sponsorów w celu pozyskania aparatury umożliwiającej prowadzenie dydaktyki i pierwszych badań naukowych czy pozyskania budynku na dom akademicki. W latach 2005-2007 pełnił funkcję Prodziekana ds. Nauki, a od roku 2007 do 2012 sprawował funkcję dziekana tegoż Wydziału, a następnie Dyrektora Instytutu Biotechnologii Stosowanej i Nauk Podstawowych. Jednocześnie Prof. Marek Koziorowski od początku swojej pracy w rzeszowskiej uczelni był kierownikiem Zakładu, a następnie Katedry Fizjologii i Rozrodu Zwierząt. W roku 2009 uzyskał tytuł Profesora otrzymany z rąk Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W tym miejscu warto zaznaczyć, iż przez cały okres jego pracy naukowej oraz administracyjnej Uniwersytet Rzeszowski był i jest podstawowym i jedynym miejscem pracy. Zainteresowania naukowe Prof. Marka Koziorowskiego są konsekwentnie skupione na badaniach z zakresu fizjologii, endokrynologii i biotechnologii rozrodu zwierząt. Jako bardzo aktywny naukowiec jest człowiekiem bez wątpienia doskonale rozumiejącym istotę funkcjonowania Uniwersytetu. Od momentu objęcia stanowiska dziekana Zamiejscowego Wydziału Biotechnologii, a następnie dyrektora Instytutu Biotechnologii Stosowanej i Nauk Podstawowych konsekwentnie realizował program zmierzający do podniesienia jakości oraz umiędzynarodowienia badań realizowanych w kierowanej przez niego jednostce. W efekcie na podstawie przeprowadzonej oceny przez Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych (KEJN) w terminie określonym w art. 32 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 620 i Nr 155, poz. 1036 oraz z 2012 r. poz. 756) po przeprowadzeniu kompleksowej oceny jakości naukowej lub badawczo-rozwojowej jednostek naukowych zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym (Dz. U. poz. 877 i z 2013 r. poz. 191) nadał Instytutowi Biotechnologii Stosowanej i Nauk Podstawowych kategorię A w grupie Nauk o Życiu. Jednocześnie KEJN ocenił potencjał jednostki umiejscawiając Uniwersytet Rzeszowski pomiędzy takimi ośrodkami jak Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego. Na uwagę zasługuje fakt, że wynik ten udało się osiągnąć pod kierownictwem Pana Prof. Koziorowskiego po zaledwie 12 latach funkcjonowania biotechnologii na Uniwersytecie Rzeszowskiem i do chwili obecnej jest to jedyna z najlepszych jednostek naukowych działających na terenie Podkarpacia. W trakcie kadencji dziekańskiej Pana prof. dr hab. Marka Koziorowkiego, dzięki jego zaangażowaniu, Wydziałowi Biotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego udało się pozyskać blisko 19,6 mln zł z funduszy strukturalnych Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 na zakup aparatury oraz utworzenie Centrum Biotechnologii Stosowanej i Nauk Podstawowych. Efektem uzyskania dofinansowania przeznaczonego na zakup nowoczesnego sprzętu oraz doskonałego zarządzania przez Pana Prof. Maraka Koziorowskiego było stworzenie korzystnych warunków na Wydziale/Instytucie sprzyjających nawiązywaniu bliskiej współpracy pomiędzy nauką a podmiotami gospodarczymi, a także rozwojowi i dyfuzji przedsięwzięć innowacyjnych, niezbędnych do wzrostu konkurencyjności gospodarki i budowaniu społeczeństwa opartego na wiedzy. W latach 2010-2014 podpisano ponad 20 umów o współpracy z przedsiębiorcami, 10 uniwersytetami oraz 9 instytutami badawczymi. Jednocześnie poziom realizowanych badań w kierowanej przez niego jednostce, w tym również prac prowadzonych bezpośrednio przez niego (przy stole operacyjnym), pozwolił nawiązać nowe stałe kontakty z uznanymi na świecie ośrodkami naukowymi. Wymiernym i nobilitującym efektem tej sfery działalności był m.in. przyjazd do Instytutu Biotechnologii Stosowanej i Nauk Podstawowych na roczne stypendium Fulbrighta Profesora Dana Orena z Yale University. Znaczącym odkryciem naukowym Prof. Koziorowskiego było wykazanie produkcji tlenku węgla w oku i możliwość jego bezpośredniego transportu poprzez transfer docelowy z zatoki skalistej do mózgu oraz mechanizmu bezpośredniego transportu tlenku węgla produkowanego w obszarze oka pod wpływem promieniowania świetlnego z żylnego odpływu bezpośrednio do naczyń tętniczych zaopatrujących mózg z pominięciem krążenia ogólnego. Opisanie po raz pierwszy tego zjawiska stanowiło istotny wkład w dalsze poznanie mechanizmu rozwoju sezonowej afektywnej choroby, stanowiącej nie tylko problem medyczny ale i społeczny. Dodatkowo badania te pogłębiły naszą wiedzę na temat funkcji okołoprzysadkowego splotu naczyniowego, struktury nie docenianej w możliwości regulacyjnej wielu procesów związanych z neurosekrecyjną funkcją mózgu. Kolejnym odkryciem było opisanie roli naczyń splotu powrózka nasiennego w regulacji funkcji jądra – przeciwprądowe przenikanie hormonów z żylnego i limfatycznego odpływu z jądra, a następnie zwrotny i docelowy transport do najądrzy i jądra. Dzięki wynikom tych badań wdrożono do praktyki badanie ciąży u krów poprzez oznaczanie P4 w mleku.
Pan Prof. Koziorowski był także kierownikiem 3 projektów naukowych finansowanych z Komitetu Badań Naukowych, tj. „Sezonowe zmiany koncentracji hormonów steroidowych, tarczycowych, leptyny i czynników wzrostu we krwi obwodowej oraz ich receptorów w gonadach loszek krzyżówek świnio-dzika. Całkowita aktywność antyoksydacyjna”; (PBZ-KBN-084/P06/2002– funkcja kierownik zadania 1.1) „Czy informacja o zmianach oświetlenia w środowisku naturalnym może być przenoszona drogą humoralną (fototransdukcja humoralna) z siatkówki oka do ośrodkowego układu nerwowego?”– (N N311 1001 33: kierownik projektu), „Sezonowe zmiany zwrotnego i docelowego transferu hormonów steroidowych w naczyniach narządów rozrodczych samca świni domowej” (N N311 376735 - kierownik projektu). W roku 2012 w Instytucie Biotechnologii Stosowanej i Nauk Podstawowych w Weryni zorganizował międzynarodowe seminarium naukowe z zakresu Chronobiologii z udziałem licznych gości, czołowych badaczy rangi światowej.
Do chwili obecnej pełnił funkcję promotora 6 prac doktorskich, rozwijając i kształcąc głównie kadrę UR: mgr Jarosław Staszkiewicz, tytuł pracy doktorskiej: „Wpływ progesteronu i benzoesanu estradiolu na syntezę 17ß-estradiolu w gruczole mlekowym loszek oraz koncentrację trijodotyroniny i wolnej tyroksyny we krwi tętniczej i żylnej odpływającej z tego gruczołu”, jednostka: Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, rok nadania stopnia: 2001, mgr Katarzyna Kozioł, tytuł pracy doktorskiej: „Zmiany aktywności gonad u samca sarny (Capreoluscapreolus L 1758) w sezonie rozrodczym”, jednostka: Wydział Biologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, rok nadania stopnia: 2010, lek. wet. Anna Tabecka-Łonczyńska, tytuł pracy doktorskiej „Sezonowe zmiany zwrotnego i docelowego transferu hormonów steroidowych w naczyniach narządów rozrodczych samca świni domowej”, jednostka: Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, rok nadania stopnia: 2010, mgr Maria Romerowicz, tytuł pracy doktorskiej: „Wpływ tlenku węgla na ekspresję genów gonadotropin i gonadoliberyny w centralnym układzie nerwowym świniodzika w okresie lata i zimy”, jednostka: Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski, rok nadania stopnia: 2014, mgr Jennifer Mytych, tytuł pracy doktorskiej: „Poszukiwanie nowych właściwości białka klotho w zwalczaniu zakażeń bakteryjnych”, jednostka: Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski, rok nadania stopnia: 2017, mgr Przemysław Sołek, tytuł pracy doktorskiej: „Wykorzystanie komórkowego modelu do badań in vitro mechanizmów toksyczności leków przeciwdepresyjnych o różnym profilu działań niepożądanych”, jednostka: Wydział Biologii i Biotechnologii, UMCS w Lublinie, rok nadania stopnia: 2020. Do chwili obecnej był recenzentem w 11 postępowaniach o nadanie tytułu profesora, w 7 postępowaniach o nadanie stopnia doktora habilitowanego i w 18 postępowaniach o nadanie stopnia doktora. Na dorobek dydaktyczny składa się także jego aktywność w promowaniu ponad 60 magistrów, 40 inżynierów oraz ponad 30 licencjuszy. Wśród jego wychowanków jest aż 4 studentów stypendystów ministra.
Pan Prof. Koziorowski od zawsze był jednym z najbardziej lubianych nauczycieli akademickich wśród studentów UR. Podczas swojej pracy prowadził zajęcia z zakresu immunologii, fizjologii zwierząt, anatomii i endokrynologii na kierunku biologia oraz biotechnologia.
Profesor Koziorowski jest aktywnym członkiem w krajowych i zagranicznych towarzystwach i organizacjach naukowych takich jak: Komitet Biologii Rozrodu PAN, Towarzystwo Biologii Rozrodu, Polskie Towarzystwo Fizjologiczne, Towarzystwo Naukowe w Rzeszowie, Society for Light Treatment and Biological Rhythms (SLTBR). W latach 2016-2019 był także Zastępcą Przewodniczącego Komitetu Nauk Weterynaryjnych i Biologii Rozrodu Polskiej Akademii Nauk; Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych; Komitetu Nauk Weterynaryjnych i Biologii Rozrodu.
W latach 2016-2019 pełnił funkcję Prorektora ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą. W tym okresie udało się kontynuować i rozbudować system premiowania projakościowego w uznaniu za aktywność naukową, co istotnie podniosło aktywność naukową pracowników Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Aktywność naukowa Pana Prof. Koziorowskiego była wielokrotnie nagradzana. W roku 2014 został nagrodzony przez kapitułę magazynu VIP w kategorii Odkrycie Roku 2014. W roku 2015 jego aktywność naukowa została doceniona poprzez przyznanie Lauru Naukowego Uniwersytetu Rzeszowskiego za całokształt działalności naukowej.
3 listopada 2016 r., Pan Profesor Koziorowski został wyróżniony przez senat Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii we Lwowie - najstarszej polskiej uczelni weterynaryjnej tytułem doctora honoris causa. W 2021 roku Prof. Koziorowski otrzymał Medal Towarzystwa Biologii Rozrodu Societas Generationis Scrutandis Destinata za znaczące odznaczenie za odkrycie roli tlenku węgla w regulacji procesów rozrodu oraz organizację ośrodka badawczego rozrodu i oddziału TBR w Rzeszowie. Profesor Koziorowski w latach 2020-2022 pełnił funkcję pełnomocnika Rektora UR ds. Nauki.
Obecnie Profesor Koziorowski jest Dyrektorem Interdyscyplinarnego Centrum Badań Przedklinicznych i Klinicznych oraz wciąż aktywnym naukowcem prowadzącym badania nad mechanizmami zachodzącymi w obszarze układu naczyniowego mózgu z uwzględnieniem splotu okołoprzysadkowego ze szczególnym uwzględnieniem roli dopaminy w funkcji mózgu oraz zajęcia z „Fizjologii zwierząt” na kierunku Biologia i Biotechnologia. Prowadzi również wykłady z szeroko pojętej regulacji funkcji organizmu człowieka w Instytucie Pedagogiki.
Na jego dorobek naukowy składa się ponad 100 prac naukowych indeksowanych w bazie Scopus, które były cytowane 1068 razy a indeks cytowań H wynosi 17, z czego ponad 30% artykułów zostało opublikowanych w czasopismach z górnego kwartyla najlepszych czasopism, przy 18% wskaźniku współpracy międzynarodowej. Pan Profesor jest także współautorem 2 patentów powstałych w wyniku współpracy naukowej z Bioorganic Technologies Sp. z o. o.
Szczegółowy wykaz prac z udziałem Pana Profesora znajduje się tutaj.
Zdjęcia: Prof. dr hab. M.Koziorowski w laboratorium - Tadeusz Poźniak/VIP Biznes&Styl