Kawa i zawarty w niej alkaloid kofeina to jedna z najpopularniejszych używek w historii ludzkości. Większość z nas sięga po nią ze względu na jej właściwości pobudzające, pomagające niwelować zmęczenie i poprawiać koncentrację. Oprócz kawy, kofeinę możemy dostarczać do organizmu m.in. wraz z herbatą (teina), produktami z ziaren kakaowca czy okrytymi niechlubną sławą napojami energetycznymi. Jednym z istotnych działań kofeiny jest jej wpływ na nasz układ nerwowy, bowiem blokując receptory adenozyny, prowadzi ona do zwiększenia stężenia neurotransmiterów, w tym dopaminy.

Okazuje się jednak, że kofeina motywuje do działania nie tylko ludzi. Ostatnie badania naukowców wykazały, że kofeina może wspierać także zdolność uczenia się u owadów. W badaniach w których wykorzystano mrówki argentyńskie (Linepithema humile) wykazano, że dodatek niewielkich ilości kofeiny (rzędu kilku ppm) do kropli cukru (sacharozy) znacząco zwiększał efektywność uzyskiwania celu przez mrówki. Różnice między owadami mającymi kontakt z kofeiną a tymi, które kofeiny nie dostały, były znaczące, co sugeruje że kofeina może być również atrakcyjna dla owadów.

Więcej na temat badań można znaleźć: https://doi.org/10.1016/j.isci.2024.109935

Jakkolwiek, należy przypomnieć że wg. EFSA (Europejska Agencja Bezpieczeństwa Żywności) bezpieczna dzienna dawka kofeiny wynosi 400 mg. Z kolei nadmierne i długotrwałe spożycie kofeiny (powyżej 500–600 mg dziennie) może prowadzić do uzależnienia i powodować szereg niekorzystnych objawów, m.in. arytmię, bezsenność, bóle głowy czy problemy żołądkowe. Duże dawki kofeiny nie są wskazane także dla osób z chorobami psychicznymi ze względu na nasilanie objawów chorobowych i hamowanie działania leków.