Habilitacja dla Pana dr. Piotra Potery

Sylwetka naukowa dr. hab. prof. UR Piotra Potery

Dr hab. Piotr Potera urodził się w roku 1974 w Krakowie. W roku 1993 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle w klasie o profilu matematyczno – fizycznym, jako finalista Olimpiady Fizycznej. Bezpośrednio po zdaniu egzaminu dojrzałości podjął studia na kierunku Fizyka w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie. Studia ukończył w roku 1998 po przedstawieniu i obronie pracy magisterskiej z wynikiem bardzo dobrym. Po zatrudnieniu na stanowisku asystenta pracował w Zakładzie Fizyki Półprzewodników Instytutu Fizyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie (późniejszy Uniwersytet Rzeszowski), zajmując się zagadnieniami związanymi z centrami barwnymi i defektami w materiałach laserowych.

Zebrany w trakcie pracy w Zakładzie Fizyki Półprzewodników Instytutu Fizyki materiał doświadczalny oraz wyniki prac naukowych opublikowane w latach 1998-2004 pozwoliły na otwarcie przewodu doktorskiego, którego promotorem był prof. dr hab. Andrzej Matkowski. W roku 2004 przedstawił rozprawę doktorską „Centra barwne w kryształach Gd₃Ga₅O₁₂, LiNbO₃, YAlO₃”, która została dopuszczona do publicznej obrony. Rada Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Rzeszowskiego nadała mu w dniu 18 listopada 2004 roku stopień naukowy doktora nauk fizycznych w zakresie fizyki, wyróżniając przy tym rozprawę doktorską. W latach 2005- 2009 pracował jako adiunkt w Zakładzie Fizyki Półprzewodników Instytutu Fizyki UR w Rzeszowie, zaś od roku 2010 do roku 2013 jako adiunkt w Zakładzie Informatyki Stosowanej Instytutu Fizyki UR w Rzeszowie, pełniąc rolę Kierownika Pracowni Komputerowej.  W latach .2013 – 2021 był            adiunktem i starszym wykładowcą w Katedrze Fizyki Doświadczalnej Wydziału Matematyczno - Przyrodniczego Uniwersytetu Rzeszowskiego Od 1.09.2021 pracuje jako adiunkt badawczo-dydaktyczny w Katedrze Materiałów Funkcjonalnych Instytutu Inżynierii Materiałowej Uniwersytetu Rzeszowskiego. Jednocześnie od 1.07.2014 pełni funkcję Kierownika Pracowni Badania Materiałów Laserowych w Laboratorium Technologii Materiałów dla Przemysłu w Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno-Przyrodniczej Uniwersytetu Rzeszowskiego. W kwietniu 2024 r. Rada Naukowa Kolegium Nauk Przyrodniczych na podstawie przedstawionego osiągnięcia naukowego "Defektowanie radiacyjne oraz zmiany absorpcji pod wpływem wysokoenergetycznego promieniowania korpuskularnego krystalicznych materiałów tlenkowych do zastosowań w optoelektronice" nadała mu stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych w dyscyplinie inżynieria materiałowa. Recenzentami w przewodzie habilitacyjnym byli: dr hab. Dorota Anna Pawlak – Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Mikroelektroniki i Fotoniki,  prof. dr hab. Urszula Teresa Narkiewicz – Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,  prof. dr hab. Jarosław Rybicki – Politechnika Gdańska oraz dr hab. Bohdan Padlyak – Uniwersytet w Zielonej Górze.

W autoreferacie dr hab. Piotr Potera zasugerował że kryształy granatów w porównaniu do innych badanych krystalicznych materiałów tlenkowych wykazują stosunkowo dużą odporność na napromieniowanie prędkimi jonami (w rozumieniu odporności na tworzenie dodatkowej absorpcji), co czyni je perspektywicznym materiałem dla wykorzystania w technologii kosmicznej. Ponadto pokazał, że eliminacja lub znaczne ograniczenie zanieczyszczeń krystalicznych materiałów tlenkowych w postaci niekontrolowanych jonów łatwo zmieniających wartościowość (głównie żelaza) może przyczynić się do znacznego polepszenia odporności radiacyjnej tych materiałów (mierzonej zmianami ich absorpcji) na wysokoenergetyczne promieniowanie korpuskularne. Jest to istotne z punktu widzenia zastosowań w technologii kosmicznej (podwyższenie odporności na promieniowanie kosmiczne) jak również w technologii światłowodów planarnych (zmniejszenie strat optycznych w stanie przed obróbką termiczną, co daje możliwość skrócenia obróbki termicznej a w skrajnych przypadkach możliwość rezygnacji z tej obróbki i łączy się z obniżeniem kosztów wytwarzania). Odpowiednie domieszkowanie tlenkowych matryc krystalicznych jonami aktywatora o stabilnej wartościowości może prowadzić do wzrostu odporności radiacyjnej materiałów na to promieniowanie dla podwyższonych dawek, dla których powstają defekty struktury krystalicznej (długoczasowe loty kosmiczne). Trwałe przesuniecie krawędzi absorpcji podstawowej na skutek ekspozycji materiału na wiązkę prędkich jonów obserwowane dla niektórych materiałów może być potencjalnie wykorzystane do detekcji tych jonów. Dodatkowo metodami symulacyjnymi dr hab. Piotr Potera pokazał, że kryształy ze strukturą perowskitu wykazują znacznie większą odporność radiacyjną na tworzenie radiacyjnych defektów przemieszczenia pod wpływem wysokoenergetycznych neutronów i elektronów niż inne materiały optoelektroniczne, co czyni
je perspektywicznymi m.in. do zastosowań w technologii lotniczej i kosmicznej. Szeroki zakres energii elektronów (40 - 500 MeV) i neutronów (15 - 500 MeV),
dla którego stężenie radiacyjnych defektów przemieszczenia w kryształach tlenkowych nie zależy od energii cząstek, pozwolił wysunąć hipotezę, iż badane krystaliczne materiały tlenkowe (zwłaszcza złożone tlenki bizmutowe ze względu na dużą podatność na tworzenie defektów struktury krystalicznej) mogą być rozważane jako potencjalne dozymetry wysokoenergetycznych elektronów lub neutronów (pomiar fluencji cząstek) działające w oparciu  analizę stężenia tworzonych radiacyjnych defektów przemieszczenia.

Obszar zainteresowań naukowych dr hab. Piotra Potery obejmuje spektroskopię ciała stałego, fizykę laserów, fizykę defektów w materiałach optoelektronicznych, badanie wpływu obróbki termicznej i radiacyjnej na własności optyczne i generacyjne tlenkowych materiałów laserowych, fotochromowych i fotorefrakcyjnych, spektroskopię transmisyjną, absorpcyjną i odbiciową materiałów (m.in. kryształów, cienkich warstw, proszków i roztworów stałych), zastosowanie informatyki w fizyce, głównie do modelowania procesów tworzenia
i gromadzenia defektów radiacyjnych w kryształach oraz badanie wpływ różnych czynników na parametry energetyczne i własności cieplne budynków. Badania prowadzone przez dr hab. Piotra Poterę mają charakter międzynarodowy.  Pan dr hab. Piotr Potera brał m.in. udział w międzynarodowym projekcie badawczym „CAMART- Excellence Centre of Advanced Material Research and Technology" (2000 - 2001), odbył kilka staży naukowych m.in. w Instytucie Fizyki Ciała Stałego Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze w ramach grantu NATO (programu „Camart – Excelent Center”) w latach 2001 – 2002, staże na kierunku elektronika w FH Joanneum (Kapfenberg, Austria) w ramach programu Sokrates (2005, 2011). Współpracował lub współpracuję naukowo z rożnymi ważnymi ośrodkami zagranicznymi m.in. Politechniką Lwowską (Prof. S.Ubizskii), Uniwersytetem Lwowskim (dr D.Sugak), Uniwersytetem Łotewskim w Rydze (Prof. L.Grigorjeva, Prof. D.Millers), Uniwersytetem Pedagogicznym w Drochobyczu (Prof. I.Virt), GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH w Darmstad (Prof. K.Schwartz).

Pan dr hab. Piotr Potera uczestniczył w szeregu projektach badawczych m.in. „Badania nad technologiami nowej generacji do zastosowań w systemach wentylacyjnych i systemach zabudowy ściennej zapewniających ultrawysokie parametry czystości mikrobiologicznej: powierzchni elewacji ściennych bloków operacyjnych, powierzchni wewnętrznych kanałów wentylacyjnych i dystrybuowanego powietrza" (2015-2017) - CREO sp. z o.o. (lider), DAGlass, Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica w Gliwicach oraz w projekcie Konsorcjum CZT AERONET (Politechnika Rzeszowska, IMP PAN, IPPT PAN, ITWL, Politechnika Częstochowska, Politechnika Lubelska, Politechnika Łódzka, Instytut Lotnictwa, Politechnika Śląska, Politechnika Warszawska, Uniwersytet Rzeszowski, SGPPL Dolina Lotnicza, Akademia Górniczo-Hutnicza): Projekt Kluczowy Nr POIG 01.01.02-00-015/08-00 "Nowoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym" (01.07.2009 - 30.06.2015), NCBiR i Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - wykonawca w zadaniu badawczym nr 11 Materiały lotnicze o zaawansowanej strukturze.

Dr hab. Piotr Potera jest autorem lub współautorem 58 prezentacji konferencyjnych w tym 29, które zaprezentował osobiście. Ponadto w latach 2015-2023 był sekretarzem naukowym cyklicznej konferencji Laser Technologies. Laser and their Applications, która odbywa się w Truskawcu na Ukraina (ostatnio z racji wojny na Ukrainie w trybie on-line)

Opublikował jako autor lub współautor ponad 110 prac naukowych z liczbą cytowań w bazie Scopus 594. Indeks Hirscha dr hab. Piotra Potery wynosi 12.

Uczestniczył w projektach propagujących, głównie wśród młodzieży, nauki ścisłe i techniczne - takich jak: „Projekt Feniks - długofalowy program odbudowy, popularyzacji i wspomagania fizyki w szkołach w celu rozwijania podstawowych kompetencji naukowo - technicznych, matematycznych i informatycznych uczniów", „EDISON - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku ,,Fizyka Techniczna'', „TESLA - Techniczna Edukacja Sukcesem Ludzi Ambitnych - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizyka Techniczna" czy „NANO - Nowoczesna Atrakcyjna oferta edukacyjna Nowo Otwartego kierunku „Inżynieria materiałowa” na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Rzeszowskiego". Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Fizycznego i  Zrzeszenia Audytorów Energetycznych, w przeszłości także Członek Polskiego Towarzystwa Informatycznego (2010-2012) i Podkarpackiego Klastra Energii Odnawialnej (2011-2013).

Pan dr hab. Piotr Potera aktywnie współpracuje z otoczeniem społecznym i gospodarczym, uczestnicząc m.in.. w zespołach eksperckich. W latach 2005-2009 był Członkiem Komitetu Technicznego nr 49 ds. Optyki i Przyrządów Optycznych Polskiego Komitetu Normalizacyjnego (obecnie jest przedstawicielem UR w tym Komitecie), gdzie zajmował się opiniowaniem norm międzynarodowych i krajowych oraz tłumaczeniem norm EN i ISO na język polski w celu wdrożenia jako normy PN. Był Członkiem Zespołu Ekspertów Zewnętrznych ds. Analiz Delphi Narodowego Programu Foresight Polska 2020 (2007-2008) W latach 2006 -2020 pełnił funkcję biegłego sadowego z zakresu optyki i przyrządów optycznych oraz z zakresu charakterystyki energetycznej budynków przy Sądzie Okręgowym w Przemyślu.

Jest audytorem energetycznym BGK oraz ZAE a także Certyfikatorem energetycznym. Doświadczenie praktyczne zdobyte m.in. jako autor koncepcji kompleksowej modernizacji energetycznej przedsiębiorstwa „Centrum Medyczne w Łańcucie Spółka Z.O.O", pozwoliło mu wzbogacenie i poszerzenie treści programowych prowadzonych zajęć.  W ramach działalności dydaktycznej prowadził 21 różnych przedmiotów na studiach I i II stopnia na kierunkach: Inżynieria materiałowa, Fizyka, Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami, Mechatronika, Inżynieria bezpieczeństwa. Jest promotorem 62 obronionych prac dyplomowych na tych kierunkach. Uczestniczy w różnych kursach, które pozwalają mu poszerzyć zakres puli prowadzonych zajęć i zwiększyć ich atrakcyjność, m.in. ukończył kurs programowania obrabiarek CNC – poziom średniozaawansowany, kursy: grafiki menadżerskiej i prezentacyjnej oraz arkusze kalkulacyjne, zakończone Certyfikatem ECDL Advenced „Grafika menadżerska i prezentacyjna –poziom zaawansowany” i Certyfikatem ECDL Advenced „Arkusze kalkulacyjne –poziom zaawansowany”

Od 2022 jest Edytorem wydania specjalnego (“Optical Properties of Crystals and Thin Films”) czasopisma Coatings (100 pkt). Ponadto, recenzował ponad 30 artykułów w czasopismach o zasięgu międzynarodowym.

Prywatnie dr hab. Piotr Potera jest mężem Małgorzaty oraz ojcem trójki dzieci: Pawła, Anny i Krzysztofa. Pasjonuje go ogrodnictwo i  sadownictwo oraz uprawa „starych” gatunków kwiatów, swoją pasje realizuje w przydomowym ogrodzie i sadzie.