Pracownia Kryminalistyki

LABORATORY OF FORENSIC SCIENCE

Publikacje Naukowe pracowników Zakładu znajdują się na stronie Expertus - Bibliografia Publikacji Pracowników UR: http://bibliografia.ur.edu.pl/new/01/

LABORATORY OF FORENSIC SCIENCE

Ekspertyzy pismoznawcze - Badania pisma ręcznego „grafologia”

Pracownia Kryminalistyki
Instytut Nauk Prawnych
Kolegium Nauk Społecznych
Uniwersytet Rzeszowski
e-mail: pkik@ur.edu.pl

Pracownia Kryminalistyki została utworzona w 2017 r. na podstawie uchwały Rady Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego. W wyniku przeprowadzonej restrukturyzacji Uniwersytetu Rzeszowskiego, od 2019 r. Pracownia kontynuuje swoją działalność w Instytucie Nauk Prawnych Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Działalność naukowa Pracowni Kryminalistyki Instytutu Nauk Prawnych Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego realizowana jest w dwóch płaszczyznach. Pierwszą stanowią przewidziane planem badań przedsięwzięcia naukowe pracowników Pracowni, które dotyczą prawnych oraz kryminalistycznych i kryminologicznych aspektów przestępczości. Drugą stanowią usługi badawcze świadczone dla podmiotów zewnętrznych, w tym szczególności organów wymiaru sprawiedliwości w zakresie badań pismoznawczych, w tym wykonywania opinii, analiz i ekspertyz pisma ręcznego.

Zakres prowadzonych w Uniwersytecie badań pisma ręcznego obejmuje:

• identyfikację osób na podstawie pisma ręcznego;
• badania autentyczności podpisów oraz identyfikację ich wykonawcy;
• ocenę jednorodności wykonawczej pisma ręcznego i podpisów;
• ustalenie liczby wykonawców zapisów ręcznych;
• badania autentyczności sygnatur na obrazach i innych dziełach sztuki;
• określenie przypuszczalnego okresu nakreślenia badanych zapisów na podstawie analizy cech graficznych;
• ocenę oryginalności zapisów ręcznych;
• podstawową analizę dokumentów w zakresie technik ich sporządzenia.

Pracownia Kryminalistyki wyposażona jest w wysokiej jakości sprzęt, aparaturę i oprogramowania służące do przeprowadzania badań pismoznawczych, w tym programy komputerowe wspomagające ekspertyzę pisma ręcznego i podpisów, specjalistyczne mikroskopy oraz inne narzędzia wykorzystywane w pracy ekspertów w tym zakresie.

W badaniach wykorzystujemy następujące techniczne środki wspomagające:

• mikroskop stereoskopowy Delta Optical SZ-450T + statyw F2;
• mikroskop stereoskopowy Delta Optical SZ-450T;
• mikroskop stereoskopowy Delta Optical SZ-630T;
• mikroskop cyfrowy Delta Optical Smart 5MP PRO;
• odwrócony mikroskop metalograficzny Delta Optical IM-100;
• kamera mikroskopowa DLT-Cam PRO 2MP USB 2.0;
• kamera mikroskopowa DLT-Cam PRO 5MP USB 3.0;
• adapter fotograficzny T2 (M42x0,75) / 23 mm krótki profil (adapter mikroskopowy);
• lupy optyczne;

• tester TOPSCAN MFX do analizy dokumentów w oświetleniu UV i IR;

• latarka UV ultrafiolet UltraFire XP-E ZOOM;
• lampa pocket UV;
• aparat lustrzanka cyfrowa CANON EOS 4000D + Obiektyw 18-55mm;
• komputer przenośny LENOVO IDEAPAD 3-15ADA;
• skaner Epson Perfection v600 Photo;
• urządzenie wielofunkcyjne Ricoh MP C307SP(F);

• urządzenie wielofunkcyjne Epson WorkForce Pro WF-C579R Workgroup Color MFP;
• oprogramowanie Microsoft Office 2019 Professional Plus.

W ekspertyzach pismoznawczych pracownicy Pracowni wykorzystują GLOBALGRAF, tj. zestaw specjalistycznych programów komputerowych wspomagających badania identyfikacyjne pisma ręcznego/podpisów i opracowany przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego w ramach projektu rozwojowego NCBiR zrealizowanego wspólnie z Uniwersytetem Warszawskim. Programy te umożliwiają poszerzoną, wszechstronną analizę parametrów pisma ręcznego w tym podpisów. Są to następujące programy:

• GRAFOTYP – program służy do weryfikacji strukturalnych i wielkościowych parametrów pisma. Umożliwia także ilościową analizę cech topograficznych oraz statystyczną interpretację uzyskanych wyników;
• RAYGRAF – program służy do weryfikacji strukturalnych i wielkościowych parametrów pisma, zwłaszcza wielkości odcinków linii pisma, ich kątów nachylenia, gęstości pisma i impulsu pisma;
• KINEGRAF – program umożliwia weryfikację kinetyczno – geometrycznych parametrów pisma/podpisów. Pozwala określić wartość identyfikacyjną badanego zespołu graficznego. Zalecany w badaniach paraf;
• SCANGRAF – program służy wizualizacji cech motorycznych pisma – systemu cieniowania.

W ramach przeprowadzanych ekspertyz wykorzystywane są ponadto inne programy opracowane przez PTK:

• KOMPARATOR - aplikacja do kryminalistycznych badań porównawczych i analizy statystycznej parametrów próbek;
• EDYTOR – aplikacja służąca do ekstrakcji linii graficznej pisma ręcznego (a także drukowanego, maszynowego, odcisków pieczątek itp.) z tła zawierającego elementy zbędne z punktu widzenia analizy pismoznawczej: pieczątki, rubryki, dopiski, plamy, kleksy i inne elementy utrudniające analizę.

Rzetelność prowadzonych badań gwarantuje zespół ekspertów pod kierownictwem prof. UR dra hab. nauk prawnych Mieczysława Goca, który przez cały okres pracy zawodowej, naukowej i dydaktycznej związany jest z kryminalistyką i posiada wieloletnie doświadczenie w obszarze badań kryminalistycznych w zakresie ekspertyzy dokumentów. Wraz z Profesorem członkami zespołu opracowującego ekspertyzy są dr Dorota Semków oraz dr Karol Bajda, którzy wykonują we wskazanym zakresie sądowe i pozasądowe ekspertyzy kryminalistyczne. Członkowie zespołu są ponadto autorami i współautorami publikacji naukowych oraz licznych wystąpień, których tematyka dotyczy wybranych zagadnień w obszarze nauki kryminalistyki i kryminologii.

Właściwą jakość prowadzonych badań zapewnia również odpowiednie zaplecze infrastrukturalne Uniwersytetu Rzeszowskiego. Pracownia Kryminalistyki została wyposażona w wysokiej jakości sprzęt, aparaturę i programy komputerowe służące do przeprowadzania badań pisma ręcznego i dokumentów.

Pracownia Kryminalistyki została dla celów naukowo dydaktycznych wyposażona w wariograf (poligraf), zwany potocznie „wykrywaczem kłamstw”, program do tworzenia wersji kryminalistycznych, zestawy do daktyloskopowania oraz specjalistyczne walizki kryminalistyczne służące do przeprowadzania badań kryminalistycznych:

• wariograf (poligraf);
• system sporządzania planów sytuacyjnych dla potrzeb dokumentacji i wspomagania rekonstrukcji zdarzeń kryminalnych;
• stół daktyloskopijny z wyposażeniem + wzrostomierz;
• zestaw przenośny do daktyloskopowania opuszków palców i dłoni;
• zestaw do zabezpieczenia śladów daktyloskopijnych;
• materiały daktyloskopijne (proszki, folie, pędzle);
• walizka śledcza do pobierania mikrośladów;
• walizka oględzinowa uniwersalna.

Zajęcia dydaktyczne odbywają się w sali audiowizualnej wyposażonej w 16 stanowisk komputerowych i multimedialny rzutnik. Aparatura AV umożliwia śledzenie w czasie rzeczywistym przebiegu badania wariograficznego i analizę rejestrowanych parametrów fizjologicznych.

Pracownia Kryminalistyki Instytutu Nauk Prawnych Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego przystąpiła do współpracy w ramach Podkarpackiej Sieci Laboratoriów Badawczych i Wzorcujących, koordynowanej przez Podkarpackie Centrum Innowacji w Rzeszowie. Celem współpracy jest:

• tworzenie przy Podkarpackim Centrum Innowacji serwisu online stanowiącego elektroniczną platformę sieciującą lokalne Laboratoria Badawcze i Wzorcujące, akredytowane oraz nieakredytowane;
• rozpowszechnianie wśród podmiotów gospodarczych informacji na temat dostępności i realizacji badań oraz wzorcowań przeprowadzanych przez podkarpackie Laboratoria;
• prowadzenie wspólnych działań promocyjno-informacyjnych na temat funkcjonowania sieci Laboratoriów Badawczych oraz Wzorcujących zachęcających inne Laboratoria do wspólnego działania;
• utworzenie sieci powiązań pomiędzy Laboratoriami działającymi w PSLBiW, a także doskonalenie wzajemnej wymiany doświadczeń poprzez wspólne szkolenia, warsztaty oraz spotkania;
• prowadzenie innych form działalności, których celem będzie pobudzenie współpracy pomiędzy biznesem, nauką, a administracją.

Pracownia Kryminalistyki Instytutu Nauk Prawnych Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego realizuje przewidziany tokiem nauczania proces dydaktyczny, prowadząc przede wszystkim zajęcia z kryminologii, kryminalistyki oraz logiki dla prawników. Ponadto w ramach projektu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju prowadzi specjalistyczne szkolenia dla studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego w zakresie badań kryminalistycznych. Oprócz specjalistycznego sprzętu wykorzystywanego w trakcie szkoleń, na ich jakość wpływa również wykwalifikowana kadra, której przedstawiciele odbyli szereg szkoleń umożliwiających im odpowiedni poziom wykwalifikowania.

Pracownikami Pracowni Kryminalistyki są prof. UR dr hab. Mieczysław Goc, dr Dorota Semków, dr Karol Bajda, mgr Izabela Kułak. Pełniącym obowiązki kierownika Pracowni jest prof. UR dr hab. Mieczysław Goc. Profesor Mieczysław Goc od 1994 roku jest ekspertem Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego z zakresu badań pisma i dokumentów, od 2004 roku jest biegłym sądowym przy Sądzie Okręgowym w Warszawie. Jest autorem i współautorem książek oraz kilkudziesięciu publikacji i referatów głównie z dziedziny badań dokumentów. Kierował pionem kryminalistyki w strukturach policyjnych, najpierw w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, a następnie w skali całego kraju, jako Dyrektor Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej Policji. Zorganizował wiele konferencji, sympozjów i warsztatów naukowych. W latach 1995-2020 pełnił funkcję wiceprezesa, a obecnie jest Prezesem Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego.

Adiunkci w Pracowni Kryminalistyki – dr Dorota Semków, dr Karol Bajda są autorami i współautorami publikacji oraz licznych wystąpień, których tematyka dotyczy wybranych zagadnień w obszarze nauki kryminalistyki i kryminologii.

Dr Dorota Semków, dr Karol Bajda oraz asystent mgr Izabela Kułak uczestniczą w licznych szkoleniach o charakterze praktycznym, poszerzając wiedzę, podnosząc kompetencje oraz kwalifikacje w zakresie badań kryminalistycznych.