Bazą dla rozwoju Instytutu Psychologii Uniwersytetu Rzeszowskiego był Zakład Psychologii (funkcjonujący w ramach Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego, a następnie Instytutu Pedagogiki UR), z ponad 50-letnią tradycją w prowadzeniu badań naukowych oraz nauczaniu psychologii na różnych kierunkach w UR. Od 1.10.2023 r. Instytut Psychologii funkcjonuje jako odrębna jednostka organizacyjna, wchodząca w skład Kolegium Nauk Społecznych UR.

Działalność naukowa

Pracownicy Instytutu Psychologii prowadzą badania w szerokim spektrum obszarów, m.in. psychologii szkolnej, psychologii stresu edukacyjnego, osobowości, klinicznej, organizacji, bliskich związków, spektrum zaburzeń autystycznych, psychologii ewolucyjnej.

Miernikiem dorobku Instytutu Psychologii są publikacje w wysoko punktowanych czasopismach anglojęzycznych i polskich, takich, jak m.in.: Current Psychology, Polish Psychological Bulletin, Personality and Individual Differences, Journal of Constructivist Psychology; MC Public Health; Journal of Physiology and Pharmacology, Frontiers in Psychiatry, Scientific Reports, Journal of Intellectual Disabilities, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, Psychiatria Polska, Journal of Autism and Developmental Disorders; Psychologia Rozwojowa, Genes. Wybrane najnowsze publikacje przedstawiono poniżej:

https://doi.org/10.3390/ijerph20085433

https://doi.org/10.3390/genes14091717

https://niepelnosprawnoscirehabilitacja.publisherspanel.com/resources/html/article/details?id=613225

https://horyzontywychowania.ignatianum.edu.pl/HW/article/view/2396

https://doi.org/10.3390/s22176606

https://www.ejournals.eu/Psychologia-Rozwojowa/2021/Numer-2-2021/art/20724/

Miarą dorobku pracowników Instytutu Psychologii są także rozdziały w liczących się publikacjach monograficznych oraz monografie, pozyskiwane granty (Grant NCN MINIATURA 2, DEC-2018/02/X/HS6/02306), a także zorganizowane konferencje naukowe, także we współpracy z przedstawicielami innych psychologicznych ośrodków naukowych:

- 14-15 maja 2015 r. Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Kompetencje życiowe młodych dorosłych. Mity a rzeczywistość”,

- 18-19 maja 2016 r. Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Kobiety i mężczyźni. Różnice, podobieństwa” (I edycja),

- 8-9 marca 2018 r. Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Zaburzenia neurorozwojowe w aspekcie biologicznym i psychospołecznym”,

- 23-24 maja 2019 r. Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Kobiety i mężczyźni. Różnice, podobieństwa” (II edycja);

- 22 lutego 2023 r. wspólnie z Polskim Stowarzyszeniem Psychologii Rozwoju Człowieka, Seminarium Śródroczne „Zagrożenia dla Rozwoju  Diagnoza - Wsparcie Psychologiczne”, https://psprc.edu.pl/seminaria-srodroczne.

W roku akademickim 2022/23 zainicjowano współpracę z Katedrą Psychologii Ogólnej i Diagnostyki Psychologicznej Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego w Równem na Ukrainie. Celem współpracy jest stworzenie i realizacja projektu międzynarodowych badań oraz wymiana myśli na seminariach naukowych.

Pracownicy Instytutu Psychologii powoływani są na recenzentów artykułów naukowych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz na recenzentów rozpraw doktorskich.

W ramach działalności naukowej (i dydaktycznej) zrealizowano wyjazdy w ramach programu Erasmus +, m. in. do:

- University of Ioannina, Department of Primary Education, Grecja,

- Univerzita Mateja Bela, Banska Bystrica, Słowacja,

- Universidad de Zaragoza, Saragossa, Hiszpania,

- Uniwerystet 11 Decembre 1918, Alba Iulia, Rumunia,

- Università degli Studi Suor Orsola Benincasa, Neapol,

oraz uczestnictwo w programie: „Focus: developing learning, life and interpersonal skills through a form teaching curricula for secondary students”.

Pracownicy Instytutu Psychologii należą do następujących towarzystw naukowych:

Stowarzyszenie Psychologii Rozwoju Człowieka; Polskie Stowarzyszenie Bliskich Związków; Sekcja Naukowa Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego; International Society for Dialogical Science; Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej; Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczo-Behawioralnej im. prof. Zdzisława Bizonia; Polskie Towarzystwo Terapii Dialektyczno-Behawioralnej.

Działalność dydaktyczna

Pracownicy Instytutu oprócz zajęć dla studentek i studentów Psychologii prowadzą zajęcia na innych kierunkach w Uniwersytecie Rzeszowskim. Obejmują one szerokie spektrum przedmiotów, m.in.: wprowadzenie do psychologii, psychologię ogólną, psychologię rozwojową, kliniczną, społeczną, a także ćwiczenia o charakterze praktycznym. Pracownicy Instytutu Psychologii są promotorami oraz recenzentami prac licencjackich oraz magisterskich prowadzonych w Instytucie Pedagogiki, wykładają także na studiach podyplomowych prowadzonych przez Instytut Pedagogiki oraz Instytutu Neofilologii (Podyplomowe Studia Logopedii).

Działalność organizacyjna

Przy Instytucie Psychologii działa Poradnia Psychologiczna „No Stress” udzielająca bezpłatnej pomocy psychologicznej i wsparcia studentom Uniwersytetu Rzeszowskiego. Z pomocy psychologicznej korzysta co roku wielu studentów i studentek.

Bardzo ważnym elementem działalności o charakterze organizacyjnym, ale także dydaktycznym, jest wydawany od 6 lat - przy wieloletnim wsparciu Dyrektora Instytutu Pedagogiki - popularno-naukowy Biuletyn Psychologiczny "Wgląd". Biuletyn głównie poświęcony jest zagadnieniom z dziedziny psychologii, ale także poruszane są w nim zagadnienia z zakresu innych nauk społecznych oraz, okazjonalnie, publikowane materiały o walorach artystycznych. Drukują w nim autorskie teksty pracownicy Instytutu, studenci i studentki, naukowcy z innych jednostek naukowych UR, jak również różnych uczelni oraz psychologowie praktycy. Biuletyn ukazuje się 4 razy w ciągu roku i do tej pory opublikowano 20 jego numerów. "Wgląd" ukazuje się zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej.

Przez wiele lat pracownicy Zakładu Psychologii (jeszcze w ramach Instytutu Pedagogiki) angażowali się opiekę nad studenckim kołem naukowym zainteresowań psychologią „Pro-Psyche”. W ramach jego działań udało się zorganizować wiele wydarzeń, warsztatów psychoedukacyjnych, projektów badawczych oraz aktywnie uczestniczyć w konferencjach i festiwalach naukowych. W ubiegłych dwóch latach przy Zakładzie Psychologii działało Koło Naukowe UR Equal. Koło zrzeszało osoby LGBTQ oraz osoby sojusznicze studiujące na Uniwersytecie Rzeszowskim. Wraz z powołaniem Instytutu Psychologii w Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego, zostało reaktywowane Studenckie Koło Naukowe „Pro-Psyche”, które zrzesza Studentki i Studentów zainteresowanych poszerzaniem swojej wiedzy z zakresu różnych działów psychologii akademickiej i stosowanej.