Studenci z Ukrainy w systemie szkolnictwa wyższego w województwie podkarpackim
Dofinansowano ze środków Ministra Nauki w ramach programu „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” w latach 2024 – 2027, nr RID/SP/0011/2024/1,
kwota finansowania 17 172 501,00 zł.
Badania będą obejmowały analizę systemu szkolnictwa wyższego i to zarówno uczelni publicznych, jak i niepublicznych, w województwie podkarpackim (Rzeczpospolita Polska) i Kraju Preszowskim (Republika Słowacka) pod kątem studentów z Ukrainy. Według raportu z monitoringu Sieci Koordynatorów Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich 1 października 2022 r., w Polsce studiowało 21 125 studentów-cudzoziemców z Ukrainy, z czego 13 080 podjęło studia na pierwszym roku, a 1228 studiowało w trybie zdalnym ze względu na brak możliwości stacjonarnego podjęcia studiów, a 581 w ramach wymian zagranicznych. Czynnikami decydującymi o wyborze Polski jest bliskość geograficzna, kulturowa, przekonanie o wysokiej jakości kształcenia, możliwość uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Szczegółowe zadania będą obejmować: system szkolnictwa wyższego w Republice Słowackiej i porównanie go do Rzeczypospolitej Polskiej; diagnoza na temat sytuacji studentów z Ukrainy w kontekście skali pomocy ze strony władz państwowych i samorządowych; identyfikacja głównych problemów z jakimi się borykają studenci – migranci z Ukrainy ze szczególnym uwzględnieniem kosztów życia, znajomości języka, integracji z polskimi i słowackimi rówieśnikami; analizy sposobu rozwiązywania tych problemów; studia komparatystyczne mające na celu wykazanie podobieństw i różnic skali pomocy studentom z Ukrainy ze strony państwa i samych uczelni.
Realizacja tego zadania będzie wymagała: badań ankietowych, które będą dotyczyły osób, które rozpoczęły studia od roku akademickiego 2023/2024, a pytania będą dotyczyć m. in. motywacji rozpoczęcia studiów na polskiej/słowackiej uczelni; problemów z jakimi borykali się studenci po przeprowadzce do Polski/Słowacji; oceny funkcjonowania na uczelni; planów po zakończeniu studiów; spotkań z przedstawicielami władz administracji publicznej i władz samorządowych; spotkań z przedstawicielami uczelni; spotkań z przedstawicielami organizacji pozarządowych i organizacji kościelnych zajmujących się pomocą migrantom.
W tym celu niezbędne będą wizyty studyjne w Preszowie (2024, 2025 i 2026 r.), podczas których członkowie zespołu będą zbierać dane w Samorządowym Kraju Preszowskim, Uniwersytecie w Preszowie, Uniwersytecie Technicznym w Koszycach Wydział Technologii Produkcji z siedzibą w Preszowie, Wyższej Szkole Biznesu Międzynarodowego ISM Słowacja.
Problematyce tego zadania badawczego będzie poświęcony panel tematyczny podczas 5. Międzynarodowego Kongresu Praw Człowieka w grudniu 2024 r. i seminarium polsko-słowackie w grudniu 2025 r. w Preszowie. Wynikiem badań będzie publikacja monografii w języku angielskim: Ukrainian students in the system of higher education in Podkarpackie Voivodeship and Prešov Region. A comparative study.