dr Janusz Polaczek
- Jednostka:
Instytut Historii - Budynek: 16 C
- Pokój: 310
- Nr telefonu: +48 17 872 13 24
- Email: [email protected]
- ORCID: 0000-0002-2817-6935
- Konsultacje dla studentów: czwartek 11.30-12.15; piątek 11.30-12.15
Informacje
Historyk i historyk sztuki, studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1980-1985); Kurs Cywilizacji i języka francuskiego, Sorbona Paryż 1989; Kurs literatury i cywilizacji francuskiej , Instytut Katolicki, Paryż 1990; doktorat w zakresie nauko o sztuce Instytut Sztuki PAN Warszawa 1993. Specjalista w zakresie ikonografii okresu Oświecenia i Romantyzmu. Zajmuje się w szczególności ikonografią epoki napoleońskiej, bohaterów narodowych (Kościuszko i ks. Józef Poniatowski), zrywów niepodległościowych oraz treściami wolnomularskimi w sztuce przełomu XVIII i XIX w.
Publikacje
- Znane i nieznane : źródła ikonograficzne związane z uroczystościami ku czci Napoleona organizowanymi przez Polaków w dobie Księstwa Warszawskiego. - Roczniki Humanistyczne, 2024, T. 72, z. 4, s. 187-213
- Polskie zrywy zbrojne 1768-1918 : wymiar europejski, ogólnonarodowy i lokalny (wyobrażenia artystyczne) / tekst i opracowanie ikonograficzne Janusz Polaczek. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki Zamek: 2023, 165 s.
- Książę Józef Poniatowski : legenda bohatera narodowego - dzieje, podłoże ideowe i wyraz artystyczny. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2021, 424 s.
- Przemyśl : jego dzieje i sztuka. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki Zamek: 2020, 99 s.
- Somosierra : szkice do Panoramy Wojciecha Kossaka i Michała Wywiórskiego a ikonografia wojen napoleońskich. Przemyśl, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu: 2020, 136 s.
- Bitwa Warszawska i jej bohater : wyobrażenia artystyczne. - Limes. Studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2019, nr 12, s. 271-295
- DEXTERA DOMINI PERCUSSIT INIMICUM. Wyobrażenia plastyczne Jana III Sobieskiego jako rycerza chrześcijańskiego wobec tradycji heroicznego obrazowania W: Historia, ludzie i miejsca : księga pamiątkowa profesora Henryka Gapskiego / redakcja Robert Kozyrski. Lublin, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie: 2019, S. 577-612
- Pomnik Orląt Przemyskich - symbol chwały i świadectwo historii W: Miasto waleczne : Przemyśl w 100. rocznicę odzyskania niepodległości / [redakcja i korekta: Zespół redakcyjny Wydawnictwa Sejmowego]. Warszawa, Wydawnictwo Sejmowe: 2018, S. 62-72
- Tak wiele śmiałych tez, tak mało czasu. Życie i działalność Augusta Stanisława Fenczaka (1943-2014). - Przemyskie Zapiski Historyczne, 2017, T. 21, s. 9-13
- Między batalistyką, realizmem, malarstwem rodzajowym a polityczną dydaktyką i propagandą. O przemianach sposobu obrazowania powstania styczniowego w malarstwie polskim od ostatniego ćwierćwiecza wieku XIX po wiek XX W: Powstanie styczniowe w pamięci zbiorowej / red. nauk. Agnieszka Kawalec, Jerzy Kuzicki. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2017, S. 395-420
- Świetliste wizje czy mroczna melancholia? Ostatni Elekt i tajemnice jego projektów artystycznych. Część 2. - Przemyski Przegląd Kulturalny, 2016, nr 36-37, s. 39-60
- Przemyskie Zapiski Historyczne : studia i materiały poświęcone historii Polski Południowo-Wschodniej. T. 20 / [redaktor naczelny Janusz Polaczek]. Przemyśl, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Przemyślu ; Archiwum Państwowe Przemyśl ; Przemyskie Centrum Kultury i Nauki ZAMEK: 2016, 182 s.
- [współaut.] Kozak S, Opaliński D, Wieczorek S [et al.] Człowiek - społeczeństwo - źródło : studia dedykowane Profesor Jadwidze Hoff / pod red. nauk. Szczepana Kozaka, Dariusza Opalińskiego, Janusza Polaczka, Wioletty Zawitkowskiej. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2014, 813 s.
- Zamek zwany kazimierzowskim w Przemyślu. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki "Zamek": 2014, 288 s.
- Czar pięknych generałów. Źródła ikonograficzne podglądane spod piedestału - wariacje na temat W: Człowiek - społeczeństwo - źródło : studia dedykowane Profesor Jadwidze Hoff / pod red. nauk. Szczepana Kozaka, Dariusza Opalińskiego, Janusza Polaczka, Wioletty Zawitkowskiej. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2014, S. 636-651
- Najwcześniejsze wizerunki Tadeusza Kościuszki W: Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej. Nr 7 / redakcja naukowa Zdzisław Budzyński, Jolanta Kamińska-Kwak. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2014, S. 87-103
- "Bohater najpierwszy pośród bohatery, sukmany i kosy pośród skrzydeł husarskich i szyszaków". Kościuszko i jego insurekcja w cyklach ikonograficznych z historii Polski doby klasycyzmu i romantyzmu W: Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej. Nr 6 / red. nauk. Zdzisław Budzyński, Jolanta Kamińska-Kwak. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2013, S. 39-80
- Austerlitz : miejsce wojny - mogiła pokoju W: Pola bitew wczoraj i dziś / pod red. Andrzeja Olejko, Pawła Korzeniowskiego, Krzysztofa Mroczkowskiego.. Oświęcim, Wydawnictwo Napoleon V: 2013, S. 58-73
- Berek Joselewicz : rycerskie malowanki na przekór złym stereotypom W: Miasta i ludzie. Sacrum i profanum : studia z dziejów społecznych i gospodarczych dedykowane Profesorowi Jerzemu Motylewiczowi / pod red. Pawła Graty i Beaty Lorens. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2013, S. 151-170
- Szlak winny - inny wymiar : od infrastruktury gospodarczej po formę symboliczną W: Galicyjskie drogi i bezdroża : studium infrastruktury, organizacji i kultury podróżowania : praca zbiorowa / pod red. Jolanty Kamińskiej-Kwak. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2013, S. 265-274
- W mroku klęski blask chwały i męczeństwa : sztuka a romantyczny mit powstania styczniowego W: Galicja a powstanie styczniowe / pod red. Marioli Hoszowskiej, Agnieszki Kawalec i Leonida Zaszkilniaka. Warszawa ; Rzeszów, Wydawnictwo DiG: 2013, S. 581-604
- Napoleon und Europe. Traum und Traume, wystawa czynna w dniach 17 grudnia 2011 - 25 kwietnia 2011, Bundeskunstalle, Bonn. - Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2012, nr 5, s. 253-258
- Tadeusz Kościuszko - Cyncynat i Piast : od rzymskiego archetypu do stereotypu wyobrażeniowego polskiego powstańca. - Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2012, nr 5, s. 60-90
- Co Chrobry ustanowił, a obca przemoc wzięła, szablą odbierzemy - romantyków sny o potędze W: Ars omnia vincit : studia z dziejów sztuki i kultury artystycznej / red. Agnieszka Bender, Małgorzata Kierczuk-Macieszko. Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL: 2012, S. 405-420
- Nieznana wersja obrazu Denisa Auguste'a Raffeta Masakra powstańców polskich w Fiszewie W: Od Lwówka Śląskiego do Lwowa : studia i materiały z dziejów południowej Polski / pod red. Zdzisława Budzyńskiego. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2012, S. 391-396
- Albert Weisgerber. Między tradycją a nowoczesnością, wystawa w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej w Przemyślu. - Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2010-2011, nr 3-4, s. 278-283
- Kościuszko - rewolucjonista. Współczesna ikonografia wodza insurekcji 1794 r. i początki jego "legendy demokratycznej". - Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2010-2011, nr 3-4, s. 21-36
- Album "Ubiór Wojska Polskiego" i jego twórca Sylwester Zieliński. - Kresy Południowo-Wschodnie, 2010, R. 7, s. 349-358
- Symbole pamięci i ich mapy. - Kresy Południowo-Wschodnie, 2010, R. 7, s. 323-334
- Sztuka a Insurekcja Kościuszkowska : kronika wydarzeń. - Rocznik Przemyski, 2010, T. 46, z. 1, s. 115-144 s., [8 k. tabl.]
- Władca - Państwo - Naród : symbolika narodowa i państwowa w sztuce Księstwa Warszawskiego. - Kresy Południowo-Wschodnie, 2010, R. 7, s. 151-172
- [współaut.] Bonusiak W, Fac L, Kozak Z [et al.] Rocznik Przemyski. T. 46 z. 1, Historia wojskowości / [red. zesz. Włodzimierz Bonusiak, Lucjan Fac, Zygmunt Kozak, Zbigniew Moszumański, Andrzej Olejko, Janusz Polaczek, Zbigniew Palski]. Przemyśl, Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu: 2010, 282, [2] s.
- Kresy Południowo-Wschodnie : Rocznik Przemyskiego Centrum Kultury i Nauki Zamek.- Z. 7, Historia, tradycja, współczesność / [red. nacz. Janusz Polaczek i in.]. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki "Zamek": 2010, 360 s.
- Między epopeją, wieszczbą a dumką : tematy kozackie i ukraińskie w malarstwie polskim W: Między Odrą a Uralem : księga dedykowana Profesorowi Władysławowi Andrzejowi Serczykowi / pod red. Wacława Wierzbieńca. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2010, S. 276-304
- Ikonografia Adama Stefana Sapiehy. Malarstwo, grafika, rzeźba. - Rocznik Przemyski, 2009, T. 45, z. 4, s. 139-148
- Kosynierzy i ich wódz : o tradycyjnych tematach historycznych w malarstwie realizmu socjalistycznego w Polsce. - Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2009, nr 2, s. 41-60
- Sztuka, polityka i ideologia w najnowszych opracowaniach działalności Zygmunta I w dziedzinie artystycznej. - Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2009, nr 2, s. 215-222
- Trumfalny marsz armii księcia Józefa i przejmowanie we władanie miast galicyjskich w roku 1809 (oprawa artystyczna i religijna). - Rocznik Przemyski, 2009, T. 45, z. 1, s. 145-166
- Żółkiew : miejsce kultu wodzów i dziejów wojennych Polaków. Przemyśl: 2009, 56 s.
- [współaut.] Bujak A Przemyśl / Adam Bujak ; [tekst Janusz Polaczek ; tł. Agnieszka Topornicka, Caryl Swift (captions)]. Olszanica, Bosz: 2009, 183, [1] s.
- [współaut.] Gutowski B Secesja w architekturze Przemyśla / Bartłomiej Gutowski ; [fot.: Janusz Polaczek et al.]. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki "Zamek": 2009, 294, [1] s.
- [współaut.] Kozak S Bazylika Kolegiacka p.w. Ducha Świętego i Kanonia Bożogrobców w Przeworsku. Kraków ; Przeworsk, Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Ducha Świętego: 2009, 54 s., [14] s. tabl.
- Polska wersja mitu przedmurza Europy : tropy ikonograficzne. - Limes : studia i materiały z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, 2008, nr 1, s. 117-152
- Samosierra a legenda napoleońska w sztuce. - Rocznik Przemyski, 2008, T. 44, z. 1, s. 55-112
- Zamek w Przemyślu : od siedziby władzy państwowej do centrum kultury. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki "Zamek": 2008, 164 s.
- "Hetman Stanisław Rewera Potocki nad Cudownem" : zapomniane dzieło Józefa Brandta. - Rocznik Przemyski, 2007, R. 43, z. 1, s. 203-206
- [współaut.] Champeaux-Kleczyński de D Saturnin Kleczyński (1806-1864) : stereotypowy polski tułacz i "żołnierz wolności" a zarazem ekscentryk rodem z Galicji. - Kresy Południowo-Wschodnie, 2007/2008, R. 5/6, s. 321-330
- Mało znane źródła ikonograficzne do dziejów architektury dawnego Przemyśla. - Biuletyn Informacyjny Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu, 2007, nr 12, s. 59-62
- Zagadkowe wyobrażenie ratusza na obrazie św. Benedykta ze zbiorów przemyskich Benedyktynek. - Kresy Południowo-Wschodnie, 2007/2008, R. 5/6, s. 245-256
- [współaut.] Gutowski B Secesja w architekturze Przemyśla / Bartłomiej Gutowski ; [Fot.: Janusz Polaczek et al.]. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki "Zamek": 2007, 294, [2] s.
- Portet zbiorowy rodziny Krasickich z 1753 roku : źródło ikonograficzne do dziejów Dubiecka i jego właścicieli W: Dubiecko od czasów najdawniejszych do współczesności : materiały z konferencji jubileuszowej z okazji 600-lecia nadania praw miejskich Dubiecku / [red. nauk. Jerzy Motylewicz]. Dubiecko, Urzad Gminy w Dubiecku: 2007, S. 135-145
- "Walecznością ożyjecie", czyli o sposobach uhonorowania i upamiętnienia bohaterów kampanii 1809 r.. - Rocznik Przemyski, (2006), T. 42, z. 1, s. 81-94
- Kaliski i warszawaki. O projektach pomnika Napoleona autorstwa Aignera. - Biuletyn Historii Sztuki, 2006, R. 68, nr 3-4, s. 359-383
- Pamiątki roku 1812 - czasu wielkiej nadziei. - Lubelskie Wiadomości Numizmatyczne, 2006, z. 13, s. 90-95
- Sztuka i polityka w Księstwie Warszawskim. Symbole władzy. - Lubelskie Wiadomości Numizmatyczne, 2006, z. 13, s. 80-89
- Żółkiew : miejsce kultu wodzów i dziejów wojennych Polaków. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki: 2006, 52 s.
- [współaut.] Kozak S Bazylika kolegiacka p.w. Ducha Świętego i Kanonia Bożogrobców w Przeworsku. Przeworsk, Parafia p.w. Ducha Świętego: 2006, 50, [16] s.
- [współaut.] Ryszkiewicz A Mikołaj Tereinski : malarz przemyski epoki późnego baroku / Andrzej Ryszkiewicz, Janusz Polaczek. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki ZAMEK ; Miejska Biblioteka Publiczna: 2006, 48, [23] s.
- "Winnicki" pierwowzór obrazu składania zdobycznych sztandarów przed paryską katedrą Nôtre Dame w 1805 r. ze zbiorów Musée Carnavalet w Paryżu. - Kresy Południowo-Wschodnie, 2005/2006, R. 3/4, z. 1, s. 157-166
- Sylwester Zieliński - zapomniany dokumentalista epoki Księstwa Warszawskiego. - Rocznik Przemyski, (2005), T. 41, z. 1, s. 105-111
- Władza, artyści i polityka, czyli o sposobach wykorzystania sztuki do celów propagandowych w Księstwie Warszawskim. - Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Historia, (2005), Z. 2, s. 236-265
- Sztuka i polityka w Księstwie Warszawskim : dzieje, formy, treść i dziedzictwo. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2005, 359 s.
- Zamek w Przemyślu / oprac. Janusz Polaczek. Przemyśl, Przemyskie Centrum Kultury i Nauki: 2005, 47, [1] s.
- "Kresy Piastów" a ikonografia romantyczna Piotra Michałowskiego "Wjazd Bolesława Chrobrego do Kijowa". - Kresy Południowo-Wschodnie, (2004), R. 2, z. 1, s. 7-12
- Ikonografia bitwy warszawskiej 1920 r.. - Rocznik Przemyski, (2004), T. 40, z. 1, s. 149-154
- Kult Józefa Piłsudskiego a sztuka oficjalna II Rzeczypospolitej. - Kresy Południowo-Wschodnie, (2003), Z. 1, s. 231-238
- Medale polskie i ze sprawami polskimi związane. - Lubelskie Wiadomości Numizmatyczne, 2003, z. 12
- Pozostałości polskich kolekcji artystycznych na kresach : potrzeba badań i inwentaryzacji na przykładzie zbiorów Muzeum Sztuki w Łucku. - Kresy Południowo-Wschodnie, (2003), Z. 1, s. 259-262
- Wojna 1809 r. i manewr galicyjski księcia Józefa : źródła ikonograficzne i malarska legenda. - Kresy Południowo-Wschodnie, (2003), Z. 1, s. 269-281
- Twierdza Przemyśl w Galicji : materiały z konferencji naukowej, Przemyśl 25-27 kwietnia 2002 / red. tomu Janusz Polaczek. Przemyśl, Regionalny Ośrodek Kultury, Edukacji i Nauki: 2003, 140 s.
- Wojna 1809 roku i manewr galicyjski księcia Józefa Poniatowskiego : źródła ikonograficzne i malarska legenda. Przemyśl, [Regionalny Ośrodek Kultury, Edukacji i Nauki]: 2003, [16] s., [4] s. tabl.
- "Romantyczni i romansowi" : żołnierze tułacze, ułani i dziewczyny : tematyka napoleońska w polskim malarstwie historyczno-rodzajowym W: Studia i materiały z dziejów społecznych Polski południowo-wschodniej. - T. 1 / pod red. Zdzisława Budzyńskiego. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2003, S. 300-305
- Walentego Wańkowicza malarskie wizje Napoleona W: Historia, społeczeństwo, wychowanie / pod red. Jerzego Maternickiego, Marioli Hoszowskiej, Pawła Sierżęgi. Rzeszów, Uniwersytet Rzeszowski: 2003, S.333-338
- [współaut.] Zapałowski A W poszukiwaniu historycznej prawdy : Krasiczyn i Przemyśl. - Nowa Myśl Polska, 2002, nr 31, s. 11
- [współaut.] Wiglusz Z Pałac Lubomirskich w Przemyślu / Regionalny Ośrodek Kultury, Edukacji i Nauki w Przemyślu ; [oprac.: Zdzisław Wiglusz, Janusz Polaczek]. Przemyśl, Regionalny Ośrodek Kultury, Edukacji i Nauki: 2002, 34, [2] s., [12] s. tabl.
- Zbaraż / [oprac. Janusz Polaczek ; fot. Janusz Polaczek, Tomasz Okoński] ; Regionalny Ośrodek Kultury, Edukacji i Nauki w Przemyślu. Przemyśl, ROKEiN: 2002, 36 s., [8] s. tabl.
- Na pograniczu kultur : drewniana architektura sakralna w Polsce i na Ukrainie: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w dniach 27-29 września 2000 r. w ramach obchodów europejskich dni dziedzictwa kulturowego w województwie podkarpackim / [red. nauk. Janusz Polaczek] ; Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu. Przemyśl, TPN: 2001, 117, [1] s.
- Cezar i Muzy - Napoleon i sztuka epoki Empire'u. - Nowa Okolica Poetów, 2000, nr 1, s. 210-225