Archiwum aktualności
Międzynarodowy sukces Piotra Olechowskiego
Miło nam poinformować, że doktorant Instytutu Historii UR mgr Piotr Olechowski został laureatem w XI Międzynarodowym Konkursie „Aktualna Nauka” im. Olega Kena. Przygotowany przez niego tekst „Начало деятельности Генерального консульства Республики Польша в Киеве после Второй мировой войны (1947–1949 гг.)” (Początki działalności Konsulatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w Kijowie po II wojnie światowej (1947-1949), zyskał uznanie w oczach Rady Ekspertów i zajął II miejsce w konkursie.
Międzynarodowy Konkurs „Aktualna Nauka” im. Olega Kena organizowany jest od jedenastu lat przez Instytut Polski w Sankt Petersburgu, tamtejszy Instytut Historii Rosyjskiej Akademii Nauk, oraz Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w Warszawie. Adresatami konkursu są studenci, doktoranci i młodzi naukowcy z jednostek akademickich z Polski, Rosji i innych krajów, podejmujący w swych badaniach kwestie związane z szeroko pojętą tematyką Związku Radzieckiego. Każdego roku organizatorzy określają wiodące tematy tekstów nadsyłanych na konkurs. W edycji 2018 były to:
-ZSRR, Polska i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej w polityce międzynarodowej okresu międzywojennego;
-ZSRR i Polska (Rosja i Polska) w XX wieku: główne problemy wzajemnych relacji;
-Procesy historyczne przez pryzmat kultury ZSRR (Rosji), Polski i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku.
Biorąc pod uwagę zainteresowania naukowe P. Olechowskiego, można było się spodziewać, że tekst dotyczył będzie obecności Polaków na terenie ZSRR po roku 1945. Inspiracją do podjęcia tematyki polskiej dyplomacji w Kijowie były przede wszystkim kilkuletnie już kwerendy w tamtejszych archiwach. Najważniejsze (dotąd nieznane nauce polskiej i światowej) materiały doktorant odnalazł w Wydzielonym Państwowym Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (Галузевий Державний Архів Служби Безпеки України у м. Києві). Zgromadzono tam całą dokumentację służb specjalnych i resortów siłowych ukraińskiej SRR. Dzięki dobrej znajomości języków rosyjskiego i ukraińskiego P. Olechowski był w stanie należycie przeprowadzić krytykę odnalezionych źródeł. W połączeniu z materiałami z Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie powstał tekst Начало деятельности Генерального консульства Республики Польша в Киеве после Второй мировой войны (1947–1949 гг.)” (Początki działalności Konsulatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w Kijowie po II wojnie światowej (1947-1949). Dotyczy on przede wszystkim organizacji placówki i pracy polskiej służby konsularnej. Warto dodać, że próby uruchomienia urzędu podjęto jeszcze w 1945 r. Faktycznie jednak, polscy dyplomaci rozpoczęli pracę nad Dnieprem dopiero dwa lata później. Najciekawszym i najważniejszym zagadnieniem w artykule są jednak kwestie związane z inwigilacją i obserwacją pracowników placówki ze strony radzieckich służb specjalnych. Ujawniły one m.in. sporą reprezentację osób wyznania mojżeszowego wśród personelu urzędu, skrywających się pod fałszywymi nazwiskami. Końcowa cezura tekstu – rok 1949 związana jest ze zmianą nazwy placówki z „Konsulat Generalny” na „Konsulat”. Było to podyktowane żądaniem strony radzieckiej, co doskonale ukazało stopień zależności (faktycznie podległości) urzędu, jak i całego aparatu państwowego nad Wisłą wobec Moskwy.
Oprócz okolicznościowego dyplomu, doktorant UR otrzymał także nagrodę pieniężną. Łącznie organizatorzy oprócz trzech miejsc na podium przyznali jeszcze cztery wyróżnienia. Warto dodać, że P. Olechowski jest jedynym Polakiem w gronie nagrodzonych i wyróżnionych młodych naukowców.
Pełna informacja na temat konkursu (w języku rosyjskim) znajduje się na stronie:
Piotr Olechowski jest absolwentem studiów historycznych na Uniwersytetach w Szczecinie i Rzeszowie. W czerwcu 2015 r. z wyróżnieniem uzyskał tytuł magistra. Wiosną 2019 r. odbędzie się publiczna obrona jego pracy doktorskiej „Polacy we Lwowie 1944-1959”, przygotowanej pod kierunkiem dra hab. Andrzeja Bonusiaka, prof. UR. Jest absolwentem XII Wschodniej Szkoły Zimowej oraz VIII Szkoły Polsko-Rosyjskiej Uniwersytetu Warszawskiego, skupiających młodych badaczy zajmujących się problematyką Europy Wschodniej. Odbył również kilkukrotnie staże naukowe na uczelniach ukraińskich: Lwowskim Narodowym Uniwersytecie im. Iwana Franki, Ukraińskim Katolickim Uniwersytecie we Lwowie, oraz Przykarpackim Narodowym Uniwersytecie im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku (dawnym Stanisławowie). Dwukrotny stypendysta Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, a także Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie. Brał również udział w pracach licznych zespołów badawczych i ekspedycjach naukowych, m.in. „Polacy w Rosji i Związku Sowieckim” Biura Badań Historycznych IPN, oraz „Strażnicy Narodowej Pamięci”, polegającym na poszukiwaniu nieznanych mogił polskich żołnierzy z września 1939 r. na terenie obecnej Ukrainy. Uczestnik wielu międzynarodowych sympozjów i konferencji naukowych w językach polskim, rosyjskim i ukraińskim. Jest autorem monografii „Stosunki polsko-ukraińskie we Lwowie w świetle wspomnień (1918-1939)”. Ponadto publikował m.in. w „Biuletynie IPN”; „Pamięci i Sprawiedliwości”; „Przeglądzie Wschodnioeuropejskim” „Glaukopisie”, oraz czasopiśmie Narodowej Akademii Nauk Ukrainy „Україна-Польща. Історична спадщина та суспільна свідомість”.