8 czerwca 2021 r. w Instytucie Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego odbyła się pierwsza Gala Chórów Rzeszowa. Wydarzenie o uroczystym charakterze, było jednocześnie  niezwykle barwne i rozśpiewane.  Organizatorem Gali Chórów Rzeszowa było Studenckie Koła Artystyczno- Naukowe Dyrygentury Chóralnej Instytutu Muzyki UR, a pomysłodawczynią dr Anna Marek-Kamińska.

Galę uroczyście otworzył dyrektor Instytutu Muzyki UR, dr hab. Mirosław Dymon prof. UR, a JM Rektor UR prof. dr hab. Sylwester Czopek i JE Ks. Biskup Kazimierz Górny zaszczycili wydarzenie swoją obecnością, a także wygłosili przemowy, podkreślające rangę i znaczenie tego przedsięwzięcia, które wpisuje się również w 20-lecie obchodów powstania Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Warto zauważyć, że Rzeszów  staje się miastem niezwykle rozśpiewanym, ponieważ działa w nim aż 36 chórów. Większość zespołów prowadzą dyrygenci, którzy są absolwentami Instytutu Muzyki UR. To napawa dumą, ale także zobowiązuje do jeszcze bardziej intensywnej pracy. 

Dla  studentów Instytutu Muzyki UR zajęcia chóralne stanowią istotną cześć procesu dydaktycznego, zarówno od strony teoretycznej, jak również praktycznej. Mając na uwadze m. in. wydarzenia, w których w części artystycznej należałoby uświetnić daną uroczystość np. wykonaniem naszego Hymnu, pieśni patriotycznych czy kolęd, chór w tej roli sprawdza się bardzo dobrze i podkreśla wyjątkowy charakter podniosłych chwil.

Każdy z nas z osobna, jak i całe nasze społeczeństwo musi uwierzyć i zrozumieć, że edukacja muzyczna w przedszkolach, szkołach jest niezbędna i stanowi podstawę dla inwestycji w przyszłe pokolenia. Jedną z form takiej edukacji są chóry dziecięce i młodzieżowe ze szkół i placówek pozaszkolnych. Są naszą nadzieją; prowadzone przez profesjonalistów mają szanse stać się wspaniałą bazą dla rozwoju wrażliwości muzycznej.

Dziecięce i młodzieżowe chóry rzeszowskie to:

1. Mały Chór Świętego Józefa Kalasancjusza
2. Zespół wokalny SweetVoices
3. Chór szkolny Canto DiciottoSzkoły Podstawowej nr 18 w Rzeszowie
4. Chór Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Jana Pawła II Sióstr Prezentek w Rzeszowie
5. Chór Dominanta III Liceum Ogólnokształcącego im. C. K. Norwida w Rzeszowie
6. Chór Pryma w Zespole Szkół Spożywczych im. Tadeusza Rylskiego w Rzeszowie
7. Chór Zespołu Szkół Muzycznych nr 1 Cantores Resovienses
8. Chór Zespołu Szkół Muzycznych nr 2 w Rzeszowie
9. Zespół wokalny Vocid´Oro Zespołu Szkół Muzycznych nr 1 w Rzeszowie.

Kolejna grupa chórów to chóry akademickie, chóry dorosłe działające bardzo prężnie, uzyskujące bardzo dobre wyniki na festiwalach chóralnych. Chórzystami bardzo często są przyszli dyrygenci, dyrektorzy placówek kulturalnych, którzy ukształtowani przez muzykę chóralną mogą stać się pomostem, łączącym oczekiwania społeczno-kulturowe z tradycją i nowatorstwem w obszarze muzyki. To chóry, które nie boją się wyzwań i zmian, a należą do nich:

1. Chór Instytutu Muzyki UR
2. Chór Akademicki UR
3. Chór Politechniki Rzeszowskiej
4. Chór Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie
5. Chór Diecezjalnego Studium Organistowskiego
6. Chór Cantilene UTW UR
7. Zespół Wokalny Unanime
8. Podkarpacki Chór Męski
9. Męski Chór Kameralny „SursumCorda” Funkcjonariuszy Służby Więziennej

Najliczniejszą grupę stanowią chóry parafialne. Muzyka sakralna jest nadal dominującym wyborem tych zespołów i cieszy  ich wzrastający poziom wykonawczy. Dużą grupę stanowią chóry seniorskie, co warte jest docenienia. Są to zespoły pozwalające na szeroką integrację środowiska osób w „jesieni życia”, przekazujące wiele emocji, strzegące tradycji i najlepszych wzorów zachowania.  One wiele nas uczą i wskazują młodszym pokoleniom, jak ważne miejsce w życiu każdego człowieka stanowi muzyka. Należą do nich:

1. Chór Alba Cantans
2. Chór Bazyliki Matki Bożej Rzeszowskiej
3. Chór Cantata
4. ChórCarolicantus
5. Chór Credo
6. Chór Emmanuel
7. Chór FusinEnsamble
8. Chór Jednego Serca Jednego Ducha
9. Chór Magnificat
10. Chór Michael
11. Katedralny Chór Chłopięco- Męski “PueriCantoresResovienses”
12. Chór Rzeszowskie Wieczory Uwielbienia
13. Chór Sancta Familia
14. Chór Soli Deo
15. Chór Św. Królowej Jadwigi
16. Chór św. Rocha
17. Schola Dominikańska

Gala Chórów Rzeszowa to swoista mozaika, stanowiąca platformę dla prezentacji  wszystkich zespołów. Pokazała, że muzyka łączy nie tylko pokolenia, ale także instytucje, uczelnie i wszystkich wykonawców.

Podczas Gali Chórów Rzeszowa doceniono wszystkich dyrygentów, którzy pracują z chórami w Rzeszowie. Każdy otrzymał Dyplom Uznania za szczególne zaangażowanie w działalność artystyczną i propagowanie chóralistyki w Rzeszowie.

Studenckie Koło Artystyczno- Naukowe Dyrygentury Chóralnej Instytutu Muzyki UR, którego prezesem jest studentka Edyta Kotula, przygotowało całe wydarzenie niezwykle starannie. Rozpoczęcie działalności Koła datuje się na rok 2016.  Uczelniana organizacja powstała przy Wydziale Muzyki UR, a obecnie działa przy Instytucie Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Działalność studentów od pierwszych miesięcy była bardzo intensywna. Młodzi, pod kierownictwem i opieką dr Anny Marek-Kamińskiej zorganizowali konferencję naukową „Dyrygent wobec wyzwań konkursowych”. Nagrali płytę „Cherubin” rzeszowskiego kompozytora O. Cherubina Pająka. Jest to płyta nowatorska, która jako pierwsza zawiera kompozycja Ojca Cherubina. Utwory utrwalone na płycie, często są prawykonaniami. Koło studenckie organizowało praktyczne warsztaty jak „Zrozumieć media”, gdzie mogli poznać wszystkie tajniki wypowiedzi medialnej w słowie i w piśmie.

Studenci tej organizacji często biorą udział w koncertach, spotkaniach z dyrygentami oraz warsztatach przeznaczonych dla dyrygentów. Warto wspomnieć, iż studentka Magdalena Bukała (pod kierownictwem dr Anny Marek-Kamińskiej) otrzymała nagrodę podczas Konfrontacji Młodych Chórmistrzów na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.

Celem Studenckiego Koła Artystyczno - Naukowego Dyrygentury Chóralnej Instytutu Muzyki UR jest promowanie Uczelni w Polsce i za granicami kraju, prowadzenie działalności artystycznej i naukowej, propagowanie sztuki chóralnej oraz wokalno- instrumentalnej, organizacja koncertów, konferencji, spotkań i imprez muzycznych. Do obowiązków należy również promowanie muzyki współczesnej wśród studentów i mieszkańców Rzeszowa, rozwijanie wiedzy z zakresu szeroko pojętej sztuki muzycznej, propagowanie sztuki oraz promocja osiągnięć studentów Instytutu Muzyki zarówno na terenie Uczelni, jak i poza nią.

W ramach Gali Chórów, odbyła się także promocja książki pt. „Chóry Rzeszowa”, wydanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, która jest pierwszą monografią opisującą działalność wszystkich zespołów wokalnych w Rzeszowie i prezentująca sylwetki dyrygentów. 

Książka zawiera również opis trzech międzynarodowych festiwali chóralnych w Rzeszowie. Stanowią one miejsce do konfrontacji osiągnięć różnych zespołów chóralnych w zakresie pielęgnowania polskiej kultury muzycznej, popularyzacji i jej upowszechniania. Często to promocja rodzimych kompozytorów i utworów, które powstały w regionie podkarpackim. Każdy festiwal kształtuje odbiorców muzyki chóralnej poprzez koncerty towarzyszące.  Udział wielu zespołów z Polski i zagranicy na konkursach chóralnych, stanowi ważny element promocji naszego regionu.

Festiwal, który może się pochwalić najdłuższą historią w Rzeszowie to Międzynarodowy Festiwal Pieśni Religijnej „Cantate Deo”, który aktywnie działa od 1997 r. Organizatorem jest Polski Związek Chórów i Orkiestr- oddział w Rzeszowie, a obecnym dyrektorem jest prof. dr hab. Grzegorz Oliwa.

Kolejnym festiwalem jest bardzo prężnie rozwijający się Międzynarodowy Rzeszowski Festiwal Kolęd i Pastorałek, który jest platformą zmagań nie tylko chórów, ale także orkiestr. Organizatorem jest Studium Muzyki Liturgicznej w Rzeszowie, a dyrektorem i pomysłodawczynią dr Anna Marek- Kamińska. Rok powstania Festiwalu to 2014.

Najmłodszym konkursem chóralnym jest Międzynarodowy Turniej Chórów Kameralnych, którego pierwsza edycja odbyła się w 2019 r. – Roku Moniuszkowskim. Organizatorem jest Zespół Szkół Muzycznych nr 2 im. Wojciech Kilara w Rzeszowie, a autorką projektu jest dr Marzena Lubowiecka.

Jury wszystkich konkursów stanowią profesjonaliści, o dużym doświadczeniu w dziedzinie chóralistyki, dyrygentury i sztuk muzycznych. W skład jury często zapraszani są goście z zagranicy, cenieni muzycy w swojej specjalizacji. Wszystkie te czynniki są gwarantem wysokiego poziomu wszystkich platform konkursowych.

Tworzenie wydarzeń, koncertów w obecnych czasach jest niezwykle ważną aktywnością. Jestem pewna, że Gala Chórów Rzeszowa to iskra nadziei na powrót do życia koncertowego w tradycyjnej formie, szczególnie uwzględniającej niezastąpiony kontakt wykonawców z słuchaczami. Życzę wszystkim, zarówno Chórom, Dyrygentom oraz naszej wspaniałej publiczności, aby koncerty chóralne dostarczały niezapomnianych przeżyć i stanowiły możliwość kontaktu ze znakomitą i wartościową muzyką.

dr Anna Marek- Kamińska

Zdjęcia -  Michał Święcicki/UR