Międzynarodowa Fundacja Senefelder (ISS) z siedzibą w Offenbach nad Menem w Niemczech, zajmująca się promocją litografii artystycznej, ogłosiła 12. Międzynarodowy Konkurs o Nagrodę A. Senefeldera „ISS Award 2020”. Jury złożone z ekspertów w tej dziedzinie wybrało do finału 32 grafiki wykonane w druku płaskim spośród 134 artystów z 50 krajów. Wybrane prace są obecnie prezentowane w Haus der Stadtgeschichte w Offenbach w Niemczech.

Laureatką II nagrody została Pani dr hab. Magdalena Uchman prof. UR z Instytutu Sztuk Pięknych UR za pracę pt. „This is my movie 1981” wykonaną w technice algrafii z przedrukiem anastatycznym na kamień litograficzny o wmiarach 70 x 100 cm z 2020 roku. Również nasza absolwentka (dyplom w Pracowni Druku Płaskiego i Litografii) oraz obecna doktorantka z ISP UR Pani mgr Katarzyna Tereszkiewicz otrzymała nagrodę specjalną za pracę „Time loop III” – przedruk anastatyczny, technika własna na płycie aluminiowej, 70 x 100 cm z 2019 roku.

Ponadto nagrody otrzymali: z Tajlandii Amnat Kongwaree (I miejsce), Rafael Rodrigues Garcia z Belgii (III miejsce), oraz Jean-Michel Machet z Francji (nagroda specjalna).

Procedurę przyznawania nagród i wyróżnień wyjaśnia Gerhard Kilger, doświadczony litograf i przewodniczący ISS: W pierwszej fazie przejrzano wirtualnie wszystkie nadesłane prace. Następnie oryginały wybranych grafik zostały przesłane do nas w celu wyłonienia zwycięzców. Nazwiska i biografie nie były nam znane, więc mogliśmy decydować bez uprzedzeń. Poza nim w skład komisji oceniającej wchodzili dyrektorzy muzeów: Jürgen Eichenauer (Haus der Stadtgeschichte) i Stefan Soltek (Klingspormuseum).

Wyniki konkursu są opublikowane w Internecie od 6. grudnia 2020 r. Jak informuje kuratorka wystawy Pani Katja M. Schneider wirtualne zwiedzanie wystawy jest możliwe na stronie internetowej Haus der Stadtgeschichte oraz na YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCb8LtAnaICIZfT7PoD_qx1w.

Międzynarodowy Konkurs o Nagrodę A. Senefeldera jest hołdem dla litografii, która rozpoczęła wspaniały rozwój na całym świecie w 1800 roku, jak i jej wynalazcy – Aloysowi Senefelderowi z Offenbach. Dobre trzy i pół wieku po wynalezieniu ruchomych czcionek przez Gutenberga, Senefelder odniósł wielki sukces w latach 1797/98 dzięki odkryciu tej techniki druku. Chociaż większość technik drukarskich zniknęła, zaskakujące jest to, że litografia przetrwała ponad 200 lat i nie została wyparta przez nowe techniki druku – dodaje G. Kilger.

Potencjał litografii i druku płaskiego, który jest dziś rozwijany – głównie drukowany na metalowych płytach w trudnych procesach i pomysłowych formach mieszanych – to wszystko można zobaczyć na pokazie laureatów.

Kilka słów o laureatach i ich pracach.

I tak bretoński malarz Jacques Godin stworzył wspaniałą metaforę w „Milczeniu góry lodowej”, którą wydrukował w najwyższej jakości paryski litograf Jean-Michel Machet.

Jury z entuzjazmem odniosło się również do 24-letniej rzeszowianki Katarzyny Tereszkiewicz, która nie potrzebowała papieru do druku wielkoformatowego „Time loop III”. Artystka wykorzystała bowiem „transfer anastatyczny” oraz różne techniki własne, farbę drukarską i chlorek żelazowy, które następnie przeniosła na aluminiową płytę offsetową.

III Nagrodę otrzymał 33-letni Hiszpan Rafael Rodriguez Garcia, który pracuje w Antwerpii – belgijskim raju lito-drukarzy. W „Encounter II” artysta pracował tylko na jednym kamieniu. Jego tajemniczy portret, przypominający ryciny Rembrandta, uwzględnia różne stany kamienia, które były wielokrotnie obrabiane i szlifowane. Jego praca ukazuje ślady grawerowania, techniki asfaltowej, tuszu i kredy, wydrukowane w jednej warstwie koloru.

39-letnia artystka z Rzeszowa Magdalena Uchman zdobyła II Nagrodę za pracę w technice algrafii „This is my movie 1981”. W tym przypadku odbiorca skupia się na niewielkim rysunku pokazanej „od tyłu” postaci kobiecej otoczonej ponurą plątaniną typografii przypominającej graffiti. Do jej wykonania artystka użyła ziarnistej blachy aluminiowej. W odbiorze tej pracy pojawia się przytłaczające uczucie przygnębienia i pustki.

Z kolei zdobywca I Nagrody 43-letni Amnat Kongwaree z Tajlandii użył aż dziesięciu aluminiowych matryc drukarskich do swojego dzieła pt. „Pasożytnictwo”. Na ciemnym tle tajski artysta przedstawił młodą kobietę, która trzyma w ręku sowę z kłem. Artysta nie podaje pełnej interpretacji swojej grafiki, ale za pomocą symboli wyraźnie wskazuje na warunki społeczne panujące we współczesnej Tajlandii.

Cenne są również inne prace, takie jak: tajskie obrazy przedstawiające człowieka autorstwa Chility Tantiwitkosol i Nuttakarn Vajasut, doskonałe odbitki szablonowe Kathrin Edwards, tusz i kreda Ilko Koestlera, „Mauerbild” Volkera Lehnerta czy gęsty w przekazie świat grafik Olega Michajłowa.

Międzynarodowa Fundacja Senefelder z Offenbach nad Menem przyznaje od 1975 r. co trzy lata nagrody Senefelder-Preis, która premiuje szczególne osiągnięcia w dziedzinie litografii i w druku płaskim (offset). Ocenie podlegają artystyczne prace litograficzne, czyli wszystkie prace, które powstały na kamieniu: płaskie rysunki drukowane, oraz takie jak: metalowe płyty offsetowe lub rysunki na folii, wydruki mieszane i ich kombinacje. Kolejny konkurs odbędzie się w 2023 roku.