Uniwersytet Rzeszowski znalazł się w gronie pierwszych 15 podmiotów systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, których projekty uzyskały finansowanie w ramach nowego programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla społeczeństwa”. Projekt powstał w Zakładzie Historii Myśli Pedagogicznej Instytutu Pedagogiki UR.

Program „Nauka dla społeczeństwa” został ustanowiony w lipcu ubiegłego roku. Jego  celem jest upowszechnianie nauki w przestrzeni społecznej i gospodarczej. Oprócz Uniwersytetu Rzeszowskiego finansowanie otrzymały projekty złożone m.in. przez: Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, oraz Instytut Nauk Prawnych i Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. W pierwszej edycji programu do finansowania przez MEiN wybranych zostało łącznie 15 projektów. Budżet programu wyniósł 10,7 mln.

Zgłoszony do programu „Nauka dla społeczeństwa” projekt UR (mieszczący się w obszarze „Humanistyka – Społeczeństwo – Tożsamość” tego programu) powstał w Instytucie Pedagogiki w Zakładzie Historii Myśli Pedagogicznej. Jego tematem jest „Tradycja szkolnictwa elementarnego autonomicznej Galicji i II Rzeczypospolitej jako element dziedzictwa narodowego”. Kierownikiem projektu jest prof. dr hab. Roman Pelczar, zaś zespół projektowy tworzą: dr hab. prof. UR Edmund Juśko, dr hab. prof. UP Jan Ryś, dr hab. prof. TszW Andrzej Niedojadło, a także dr Hubert Sommer, dr Paweł Juśko i lic. Agnieszka Dołoszycka – studentka studiów magisterskich, kierunek pedagogika.

Autorzy wniosku jako główny cel projektu wskazali uaktualnienie i pogłębienie badań naukowych nad tradycją polskiego szkolnictwa elementarnego w okresie autonomii Galicji oraz II Rzeczypospolitej i ukazanie jej jako ważnego elementu polskiego dziedzictwa kulturowego, a ponadto upowszechnienie we współczesnym polskim społeczeństwie tejże wiedzy. W związku z tym projekt składa się z dwóch komponentów – naukowego i popularyzatorskiego. Jego efektem będą m.in. dwie monografie naukowe, album fotograficzny, wystawa fotograficzna, a także cykl podcastów. Projekt otrzymał finansowanie w kwocie blisko 160 tys. zł. Będzie realizowany w latach 2022 i 2023.

Warto również podkreślić, iż projekt został dobrze oceniony przez ekspertów programu, uzyskując 96 punktów (na 100 możliwych). W jednej z ocen czytamy: „Wniosek jest dobrze przygotowany i uzasadniony. Podejmowana w jego ramach tematyka porusza kwestie ważne dla głębszego zrozumienia naszej przeszłości i przemian zachodzących w społeczeństwie polskim, jest spójny z celami programu”.

Jak podkreśla kierownik projektu – prof. dr hab. Roman Pelczar, uzyskanie finansowania dla przygotowanego w jego Zakładzie grantu to nobilitacja dla całego Instytutu Pedagogiki. – „Wierzę, iż uzyskanie tego grantu zainicjuje prace nad kolejnymi inicjatywami naukowymi w naszej jednostce” – dodaje prof. Pelczar.

Prof. Pelczar tłumaczy także, że jednym z ważnych celów projektu jest podkreślenie znaczenia dziedzictwa wychowania narodowego i obywatelsko-państwowego,  ukształtowanego w okresie autonomii galicyjskiej i II RP, dla obecnej polskiej rzeczywistości. – „Są to elementy istotnie z perspektywy współczesnego budowania i umacniania naszej tożsamości narodowej” – stwierdza kierownik projektu.