W dniach 20-30 stycznia 2025 roku miały miejsce XVII Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Instytut Pamięci Narodowej oddział w Rzeszowie. Honorowy patronat nad obchodami objęli Marszałek Województwa Podkarpackiego oraz Prezydent Miasta Rzeszowa.

W ramach obchodów, 27 stycznia 2025 roku, odbyła się II Międzynarodowa Konferencja pod tytułem "Holokaust i po Holokauście z lokalnej perspektywy". Konferencja, która miała miejsce na Uniwersytecie Rzeszowskim, zgromadziła szereg znamienitych gości, w tym potomków ocalonych z zagłady. Wśród uczestników znaleźli się Sally Mizroch z USA, Cila, Eran i Ofir Yahalon z Izraela, Paul Shapiro z USA, Nina i Mark Talbot z USA, a także Tamar i Szmuel Halpern z Izraela.

Wydarzenie zostało zorganizowane przez studentów Koła Naukowego Kulturoznawców przy wsparciu dr. hab. Wacława Wierzbieńca, prof. UR, który pełni funkcję kierownika Pracowni Historii i Kultury Żydów.

Foto: Michał Święcicki

W dniu 30 stycznia 2025 r. Dwujęzyczne Liceum Uniwersyteckie miało zaszczyt gościć potomków Żydów ocalałych z Zagłady oraz osoby aktywnie dbające o godne upamiętnienie tragicznej historii Holokaustu. Wykład wygłosił Paul A. Shapiro, wieloletni pracownik United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, który opowiedział o galicyjskich korzeniach swojej rodziny oraz jej losach podczas wojny.

Z wielkim wzruszeniem zebrani wysłuchali także relacji Jeffreya Cymblera, członka społeczności żydowskiej i stałego rezydenta Stanów Zjednoczonych, który wielokrotnie odwiedza Polskę, angażując się w ochronę i konserwację cmentarzy żydowskich. Opisał on losy swoich przodków, zamieszkujących przed wojną Podkarpacie i Śląsk. Sally Mizroch, oceanografka i biolożka morska z USA, podzieliła się wspomnieniami o własnej rodzinie, której korzenie również sięgają Podkarpacia. Zaangażowana w ochronę cmentarza żydowskiego w Rzeszowie, Mizroch podkreśliła znaczenia upamiętniania historii przodków. Gościem DLU był ponadto  ks. dr Paweł Batory, historyk sztuki, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Rzeszowie oraz Diecezjalny Konserwator Zabytków - wygłosił wykład poświęcony wizerunkowi Żyda w sztuce chrześcijańskiej.

Uczestników spotkania przywitali: współorganizator obchodów Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu – dr hab. prof. UR Wacław Wierzbieniec, dyrektor Dwujęzycznego Liceum Uniwersyteckiego – dr Anna Pięta-Szawara, wicedyrektorzy DLU – mgr Monika Towarnicka oraz mgr Stanisław Dołęga, a także mgr Marta Wójcik, rzeszowska społeczniczka, znawczyni i pasjonatka tematyki żydowskiej, zawodowo związana z Liceum. Historie opowiedziane przez gości – o bohaterskich postawach osób, które w czasach II wojny światowej ratowały swoich bliskich, niosąc pomoc, często ryzykując przy tym własne życie – na zawsze pozostaną w sercach i umysłach uczestników spotkania. Było to nie tylko głębokie doświadczenie historyczne, ale i niezwykłe świadectwo pamięci.

fot. Mikołaj Garlak