Wsparcie dla opiekunek i opiekunów roczników

Opiekun roku

Opiekun roku to tradycyjnie osoba pierwszego kontaktu dla osób studiujących w ramach danego rocznika, ktoś z kim student czy studentka może się łatwo skontaktować i uzyskać odpowiedzi na swoje pytania. Czasami opiekunowie mają dużo pracy związanej z opieką nad studentami, czasami mniej, ale zawsze są potrzebni i od ich aktywności i zaangażowania zależy dobry przebieg studiów. Dla wielu opiekunów ich rola jest jasna i wynika z długiej tradycji akademickiej, inni opiekunowie natomiast potrzebują wsparcia od bardziej doświadczonych nauczycieli akademickich czy swoich Dziekanów lub Kierowników kierunków.

Obowiązki opiekunów roczników

Obowiązki opiekunów wynikają nie tylko z tradycji akademickiej, ale są także określone i zapisane w uchwałach Rad Dydaktycznych poszczególnych Kolegiów (patrz poniżej). Uchwały różnią się nieco między sobą, ale są zgodne co do ogólnej wizji kim ma być opiekun lub opiekunka roku. Jeśli jesteś opiekunem roku i nie znasz jeszcze uchwały swojej Rady Dydaktycznej zapoznaj się z nią jak najszybciej. Trzy podstawowe obowiązki opiekunów i opiekunów roczników wobec studentów to:

  • informowanie – opiekun ma być pierwszym źródłem informacji, z którym łatwo i szybko można się skontaktować,
  • wspieranie – opiekun wspiera studentów i służy im pomocą we wszelkich sytuacjach trudnych i niejasnych, aktywnie szukając rozwiązania problemu,
  • reprezentowanie – opiekun reprezentuje studentów wobec innych nauczycieli akademickich, władz Instytutu i Kolegium; w imieniu studentów oraz w porozumieniu z nimi przedstawia ich stanowisko.

Zakresy pracy i obowiązków opiekuna roku – uchwały Rad Dydaktycznych UR:

Pierwsze spotkanie ze studentami

Niezwykle ważne jest pierwsze spotkanie opiekuna roku ze studentami pozostającymi pod jego opieką, do którego warto się dobrze przygotować. Pierwsze spotkanie to nie tylko okazja do przekazania wielu potrzebnych studentom informacji (listy sugerowanych tematów poruszanych na tych spotkaniach sugerują uchwały Rad Dydaktycznych), ale także okazją na wzajemne poznanie się i uzgodnienie dalszej współpracy: częstotliwości spotkań czy formy kontaktu. Warto także na samym początku wyjaśnić studentom kim jest opiekun roku. Studenci po wielu latach edukacji w szkołach przyzwyczajeni są do tego, że mają „wychowawcę klasy” i mylą z nim opiekuna roku. Studenci nie są jednak już uczniami, lecz dorosłymi obywatelami, a opiekunowie roczników ich wspierają, lecz nie zastępują w rozwiązywaniu różnych problemów codziennego życia studenckiego.

Stały kontakt

Opiekunowie roczników potrzebują pozostawać w kontakcie ze studentami i formę tego kontaktu warto ustalić już na pierwszym spotkaniu. Kontakt ten musi być łatwy w obie strony: student powinien wiedzieć gdzie i kiedy może znaleźć opiekuna, a opiekun jak może dotrzeć z informacjami do całego rocznika (np. w osobnym zespole w MS Teams). Warto określić preferowaną formę kontaktu (np. telefon, email, czat MS Teams) oraz poinformować studentów kiedy i gdzie opiekun ma konsultacje. Studenci potrzebują wsparcia szczególnie na pierwszym roku, gdy uczelnia i jej obyczaje są im jeszcze nie znane, a z czasem radzą sobie coraz lepiej sami.

Starościna lub starosta roku

Szczególnie ważny jest kontakt opiekuna roku ze starościną i starostą roku. Stały kontakt i wzajemne zaufanie usprawniają komunikację pomiędzy opiekunem i starostą i szerzej: pomiędzy opiekunem i studentami danego rocznika. Czasami osoby studiujące wolą przekazać jakąś informację za pośrednictwem starościny, a czasami opiekunowi łatwiej jest zapytać o opinie i oczekiwania studentów właśnie przez starościnę.

Wsparcie dla opiekunek i opiekunów roczników

Jeśli opiekujesz się studentami prawdopodobnie wiele pytań i problemów powtarza się i wiesz dobrze co z nimi zrobić. Studenci pytają się najczęściej o sprawy organizacyjne i regulaminowe takie jak udzielenie urlopu, przywrócenie terminu egzaminu czy indywidualną organizację studiów. Zdarzają się jednak takie sytuacje, że opiekun – osoba, która ma wspierać studentów – sama potrzebuje wsparcia. Co robić gdy sprawy, którymi musisz się zająć są trudniejsze i nietypowe? Gdzie szukać informacji i wsparcia? Co robić gdy student prosi Cię o pomoc w rozwiązaniu sporu lub konfliktu? Opiekunki i opiekunowie nie są pozostawieni sami sobie i mogą uzyskiwać odpowiedzi na swoje pytania w wielu miejscach.

Gdzie opiekun roku może szukać wsparcia?

  • przede wszystkim u Dziekanów i Prodziekanów, którym podlegają w swojej pracy. Dziekani znają bardzo dobrze przepisy, mają duże doświadczenie, a także to właśnie oni są władni podejmować wiele decyzji dotyczących studentów,
  • na stronie Gdzie szukać informacji?
  • u innych, bardziej doświadczonych nauczycieli akademickich,
  • w publikacjach przygotowanych m.in. z myślą o nich – np. w poradnikach powstających w Uniwersytecie Śląskim takich, jak: Trudne sytuacje w relacjach ze studentami lub Kontakt z osobami z zaburzeniami psychicznymi – Poradnik dla pracowników Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach dostępnych w Biblioteczce ASBiR,
  • u Rzecznika akademickiego w sytuacjach nietypowych lub szczególnie trudnych.