Polityka senioralna w podstawie programowej „Edukacji Zdrowotnej” i „Edukacji Obywatelskiej”

Rekomendacja Stanowiska Rady do spraw Polityki Senioralnej z dnia 30 lipca 2024 roku w sprawie włączenia zagadnień związanych z polityką senioralną do podstawy programowej przedmiotów ”Edukacja Zdrowotna” i „Edukacja Obywatelska”, które wejdą w życie od  1 września 2025 roku.

ADRESAT:

Minister Edukacji Narodowej

DO WIADOMOŚCI

Minister do spraw Polityki Senioralnej

Rada ds. Polityki Senioralnej

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

SPRAWA

Rekomendacja Stanowiska Rady do spraw Polityki Senioralnej z dnia 30 lipca 2024 roku w sprawie włączenia zagadnień związanych z polityką senioralną do podstawy programowej przedmiotów ”Edukacja Zdrowotna” i „Edukacja Obywatelska”, które wejdą w życie od   1 września 2025 roku.

UZASADNIENIE

Rada do spraw Polityki Senioralnej, jako organ opiniodawczo-doradczy Ministra do spraw Polityki Senioralnej, w ramach swoich zadań z zakresu inicjowania, opracowywania i wspierania rozwiązań dotyczących polityki senioralnej, w dniu 30 lipca br. podjęła Stanowisko w sprawie włączenia zagadnień związanych z polityką senioralną do podstawy programowej przedmiotów „Edukacja Zdrowotna” i „Edukacja Obywatelska”, które wejdą w życie od                           1 września 2025 roku. Stanowisko to zostało przesłane przez Ministra do spraw Polityki Senioralnej Marzenę Okłę – Drewnowicz do Ministra Edukacji Narodowej w dniu 7 sierpnia 2024 roku.

Włączenie zaproponowanych przez Radę ds. Polityki Senioralnej zagadnień do podstawy programowej ww. przedmiotów ma na celu przygotowanie dzieci i młodzieży do lepszego zrozumienia  potrzeb i wyzwań związanych ze zmianami demograficznymi w naszym kraju oraz konsekwencjami procesu starzenia się społeczeństwa. Rosnąca liczba osób starszych, wydłużenie lat życia, niski przyrost naturalny, zmiany cywilizacyjne i technologiczne to  tylko niektóre czynniki, które w istotny sposób będą kształtować życie młodych pokoleń. W ramach edukacji zdrowotnej i obywatelskiej dzieci i młodzieży niezbędne jest wprowadzenie elementów kształtowania świadomości o biologicznych, psychologicznych i społecznych aspektach starzenia się, uznania starości za naturalną cześć cyklu życia ludzkiego, aby  pomóc w przełamywaniu stereotypów i uprzedzeń związanych ze starością. Istotne znaczenie ma zwrócenie uwagi  w podstawie programowej na profilaktykę zdrowia i zdrowego stylu życia, jako kluczowych elementów przygotowania do starości – do długiego, dobrego i godnego jej przeżycia.

Stanowisko Rady ds. Polityki Senioralnej nawiązuje również do Projektu „Szkoła międzypokoleniowa”, którego realizacja ma być rozpoczęta od września 2024 roku, tworząc nową przestrzeń do współpracy dzieci, młodzieży i seniorów.

W związku z powyższym Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku – po konsultacji z Polskim Forum Seniorów – popiera i rekomenduje przedmiotowe  Stanowisko Rady ds. Polityki Senioralnej.

Jednocześnie prosimy Panią Minister Edukacji Narodowej  o  nawiązanie ściślejszej współpracy z Ogólnopolską Federacją Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku w zakresie podejmowania aktywności edukacyjnej wśród seniorów i jej znaczenia dla ich jakości życia. Naszym zdaniem, na podstawie ponad 16 letniej działalności Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku, konsolidującej środowisko Uniwersytetów Trzeciego wieku w Polsce (ok. 600 podmiotów) niezbędne będzie także opracowanie warunków do optymalnej efektywności działań w obszarze edukacji senioralnej.

Podobne wnioski zawiera „RAPORT Diagnoza dotycząca podejmowania aktywności edukacyjnej wśród seniorów i jej znaczenia dla ich jakości życia oraz określenie niezbędnych czynników i warunków do optymalnej efektywności działań w obszarze edukacji senioralnej w Polsce w oparciu o przegląd najnowszej literatury naukowej krajowej i zagranicznej”[1] wydany w 2024 roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Uniwersytet  Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, opracowany przez  Fundację Polska Akademia Nauk, w ramach zadania pn. „Edukacja Senioralna a jakość życia osób starszych” finansowanego ze środków Ministra Edukacji i Nauki na podstawie Decyzji Nr 112/WFSN/2023.

Warto także wziąć pod uwagę rekomendacje zawarte w opracowaniu „System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd sytuacji. Propozycja modelu.” Publikacja została opracowana jako praca zbiorowa pod redakcją Barbary Szatur- Jaworskiej i Piotra Błędowskiego, a wydana przez Rzecznika Praw Obywatelskich w 2016 roku.[2]

Deklarujemy współpracę w  powyższym zakresie, mając na względzie głęboki sens idei „Uczenia się przez cale życie”, którą Uniwersytety Trzeciego Wieku w Polsce realizują od 1975 roku – w roku 2025 obchodzić zatem będą 50 – lecie swojej działalności.

[1] Raport jest dostępny na stronie https://rob.uksw.edu.pl/edukacja-senioralna-a-jakosc-zycia-osob-starszych-diagnoza/ (dostęp w dniu 14.08.2024)

[2] Opracowanie jest dostępne na stronie https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/System%20wsparcia%20os%C3%B3b%20starszych.pdf (dostęp w dniu 14.08.2024)