Media cyfrowe są najszybciej rozwijającą się technologiczną dziedziną w ostatnich latach. Niestety, oprócz wielu korzyści, postęp w tej dziedzinie przynosi wykluczenie części społeczeństwa z możliwości cieszenia się z płynących z ich dobrodziejstw. W dobie nieustannie rozwijających się mediów cyfrowych sytuacja osób starszych bardzo często staje się problematyczna. Według aktualnych danych, aż 9 milionów Polaków zostaje dotkniętych wykluczeniem cyfrowym, a spora część z nich to właśnie osoby starsze. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że seniorzy, jeżeli zdrowie im na to pozwala, chcą być aktywni, nawet po przejściu na emeryturę. Pocieszający jest fakt, iż seniorzy coraz chętniej korzystają z Internetu, ale z drugiej strony problem z dostępem do mediów cyfrowych u osób starszych wciąż nie traci na powadze. Duży odsetek osób starszych nadal korzysta jedynie z telefonu, nie zdając sobie sprawy z tego, iż mogliby skutecznie załatwić wiele spraw urzędowych, gdyby tylko mieli możliwość skorzystania z komputera z łączem internetowym. Dostęp do sieci nie tylko pozwala sprawnie wypełnić wniosek urzędowy bez wychodzenia z domu, może zdecydowanie ułatwić prowadzenie rozmów z bliskimi i przyjaciółmi za pomocą różnych komunikatorów (np. skype, messenger), a także może być znakomitym źródłem niezliczonej ilości przydatnych informacji, choćby w obszarze szerokorozumianej kultury.

Kultura w kwarantannie.

Wobecnym czasie, kiedy cały świat mierzy się z pandemią koronawirusa, dotychczasowe życie społeczne zostało w znacznej mierze ograniczone. Z pewnością jedną z tych grup społecznych są osoby starsze, szczególnie narażone i podatne na zachorowanie. Ogromny odsetek seniorów boi się aktywnie brać udział w wydarzenia kulturalnych i wolą zostać w domu. Długotrwała izolacja, osamotnienie i brak kontaktu z drugim człowiekiem wywołuje szereg negatywnych emocji, które mogą się przerodzić w poważniejsze zaburzenia np. objawić się stanami depresyjnymi i lękowymi. Samotność dotyka szczególnie osoby starsze.Pamiętajmy o seniorach, w tym szczególnym dla nich czasie – zainteresujmy się osobą starszą z sąsiedztwa oraz członkiem rodziny – babcią lub dziadkiem. Można im zrobić zakupy, zapytać o ich samopoczucie bądź pomóc w jakiekolwiek innej potrzebie. Jedną z takich aktywności, która pozwoli seniorom poczuć choćby namiastkę bliskości, a także umożliwi przełamanie uczucia samotności, jest właśnie Internet. Koronawirus spowodował, iż mnóstwo wydarzeń kulturalnych przeniesiono do Internetu, dlatego należy wesprzeć oraz zachęcić osoby starsze, by skorzystały z dostępnej oferty kulturalnej w przestrzeni internetowej.

2Kultura na wyciągnięcie ręki

Pandemia COVID-19 tylko poszerzyła również skalę negatywnego zjawiska, opisywanego jako wykluczenie kulturalne, które uderza szczególnie w osoby starsze. A chodzi przede wszystkim o korzystanie z wydarzeń kulturalnych na żywo. W ym trudnym czasie z pomocą przychodzi wspomniany Internet.

Gdzie pójść ? 

Przestrzeń internetowa jest bardzo zróżnicowana i rozdrobniona, jednak w sieci można znaleźć liczne portale i strony, które wyszły naprzeciw oczekiwaniom odbiorców i ułatwiają wyszukiwanie wydarzeń z rozmaitych obszarów kultury. Wiodącą rolę z pewnością pełni portal www.kulturadostepna.pl przygotowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowe Centrum Kultury. Można znaleźć tu wiele zapowiedzi wydarzeń, w szczególności o wysokiej randze artystycznej. Kolejnym portalem jest projekt Legalna Kultura.To wręcz kampania społeczna, promująca korzystanie z legalnych źródeł kultury, realizowana przez Fundację Legalna Kultura. Wraz z odbiorcami kampanii i jej partnerami Legalna Kultura tworzy bazę legalnych źródeł kultury, dostępną na stronie: www.legalnakultura.pl. Ponadto organizuje warsztaty edukacyjne. Długofalowy cel projektu to budowanie świadomości odbiorców kultury w nowej, cyfrowej rzeczywistości. Misja Legalnej Kultury służy budowaniu poczucia wspólnoty odbiorców i twórców kultury. Uświadamia, jak ogromne znaczenie dla rozwoju kultury ma sposób, w jaki z niej korzystamy. Szczególną rolę odgrywa także szeroka działalność Filmoteki Narodowej -Instytutu Audiowizualnego(FINA). Ta państwowa instytucja kultury powstała w 2017 roku, a do jej zadań należy między innymi gromadzenie, katalogowanie i restaurowanie dziedzictwa audiowizualnego, a także produkcja, rejestracja i upowszechnianiepolskiej kultury audiowizualnej, z której można także korzystać w formie on-line. Najnowszym narzędziem ułatwiającym wyszukiwanie wydarzeń kulturalnych jest Portal Promocji Kultury ProAnima.pl, którego podstawą funkcjonowania jest automatyczne dostarczenie informacji o wydarzeniach w sposób dopasowany do wskazanych przez użytkowników przy rejestracji konta zainteresowań i preferencji kulturalnych. Funkcjonalność tej strony została stworzona z myślą o dojrzałych odbiorcach kultury, mających konkretne oczekiwania i zainteresowania (do których z pewnością można zaliczyć seniorów), by pomóc im w aktywnym wyszukiwaniu oferty kulturalnej dostępnej między innymi w opcji on-line. Co więcej, po jednorazowym spersonalizowaniu profilu na stronie ProAnima - użytkownik może obserwować wydarzenia dobrane zgodnie z podanymi wcześniej preferencjami. W odróżnieniu od wyżej opisanych portali, ProAnima jest narzędziem skupiającym indywidualne potrzeby użytkowników. Na stronie znalazła się również zakładka "aktualność", w której można znaleźć: felietony, artykuły czy wywiady odnoszące się do wielu aspektów kultury. Warto też wspomnieć, że portal jest bezplatny i łatwy w obsłudze dla każdego, a przede wszystkim dla osób starszych, dla których liczy sie przejrzystość i czytelność.

Aktywny senior.

Wspierajmy się w codziennym życiu - dbając zarówno o zaspokajaniepotrzeb ciała, jak i ducha. Tę drugą sferę można rozwijać poprzez uczestniczenie w różnych wydarzenia kulturalnych, a jak się okazuje – Internet jest znakomitym narzędziem do znalezienia odpowiedniego koncertu, filmu czy spektaklu teatralnego prezentowanego również w formie on-line.Warto zadbać o dostęp do komputera z podłączonymInternetem, dzięki czemu można aktywnie korzystać z oferty kulturalnej w swoim mieście bądź bez wychodzenia z domu - siedząc przed ekranem komputera w wygodnym fotelu. Senior, który znajdzie w Internecie interesującego wydarzenie, ma szanse na wyjście z domu i miłe spędzenie czasu wśród znajomych, a co za tym idzie – może przerwać stan izolacji i osamotnienia. Wspólne uczestniczenie chociażby w koncercie jest nie tylko rozrywką samą w sobie. To również poczucie przynależności do większej grupy, która daje wsparcie i bezpieczeństwo. Wspólnie możemy przecież temu podołać.

Łukasz Komła - dziennikarz muzyczny.