Bieżąca działalność naukowa
W latach 2019-2022 powstała monografia pod redakcją dr hab., prof. UR Anny Hanus i dr Doroty Miller we współpracy z prof. dr hab. Waldemarem Czachurem (Uniwersytet Warszawski) „Dyskurs, media, multimodalność. Przyczynek do dialogu germanistyczno-polonistycznego”, która ukazała się we wrocławskim Wydawnictwie ATUT oraz – równolegle – w NEISSE VERLAG w Dreźnie (2022). Celem publikacji jest popularyzacja dokonań niemieckich mediolingwistów i analityków dyskursu w Polsce dzięki tłumaczeniom ich kluczowych artykułów na język polski oraz udostępnienie ich dorobku polskim badaczom. Publikacja została opatrzona obszernym komentarzem polonistycznym obrazującym punkty styczne i rozbieżności w podejściu do pewnych zagadnień między perspektywą germanistyczną i polonistyczną. Wskazuje ponadto na inspiracje badaniami germanistycznymi, które były możliwe dzięki działalności translatorsko-popularyzatorskiej polskich germanistów.
Od roku 2023 Katedra, a obecnie Instytut Lingwistyki Stosowanej, współpracuje z Uniwersytetem Bayreuth, Uniwersytetem Lwowskim, Uniwersytetem Donieckim i Katedrą, obecnie Instytutem, Filologii Germańskiej UR. W ramach nawiązanej współpracy organizowane są kolokwia naukowe i projekty studenckie, by wymienić chociażby konferencję „Mit der deutschen Sprache europäische Perspektiven entwickeln. Ein polnisch-ukrainisch-deutscher Zukunftsworkshop in Rzeszów“ (26.-28.10.2023 Rzeszów, konferencja połączona z warsztatami dydaktycznymi). Wspólnie z Katerą Filologii Germańskiej UR i Uniwersytetem Bayreuth zorganizowana została także Szkoła letnia dla studentów i doktorantów (Internationale Sommerschule) oraz mini konferencja pod wspólnym tytułem: „Mit der deutschen Sprache zu inter-, trans- und multikulturellen Perspektiven” (20-26.09.2024).
Ważną domeną działalności naukowej Instytutu Lingwistyki Stosowanej i Ośrodka T-D-K jest ponadto organizacja wykładów gościnnych i dyskusji naukowych. W roku 2024 gościliśmy z wykładami na naszym uniwersytecie prof. Ewę Szkudlarek-Śmiechowicz z Uniwersytetu Łódzkiego, która 20 maja wygłosiła referat: „Badania korpusowe w lingwistyce dyskursu z użyciem narzędzi i aplikacji usprawniających proces analityczny.” Dr Ruth Büttner-Maloszek z Friedrich-Alexander Universität Erlangen-Nürnberg 27 maja 2024 r. wygłosiła wykład pt. „Neue landeskundliche Ansätze im Deutschunterricht.” Przedstawiła w nim najnowsze tendencje w zakresie zachowań medialnych i mechanizmów oddziaływania mediów w Niemczech.
14 czerwca 2024 roku byliśmy współorganizatorami XII Mediolingwistycznego Seminarium Naukowego „Język w Mediach”. Wydarzenie to zgromadziło oprócz wyśmienitych badaczy mediów zrzeszonych w sekcji „Język w mediach” Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej zainteresowanych naukowców z naszego Instytutu. Podczas seminarium zaprezentowane zostały wstępne propozycje dotyczące problemu gatunkowości Internetu w ujęciu kontrastywnym, którego opracowanie odbywa się w ramach mikrograntu przyznanego przez Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej. Referaty wygłosili: prof. Zofia Bilut-Homplewicz (UR) na temat ,,Kontrastowość i jej rodzaje”, dr hab., prof. UR Anna Hanus (UR): ,,Gatunkowość w polskiej i niemieckiej tradycji (medio)lingwistycznej", dr hab., prof. UMCS Danuta Kępa-Figura (UMCS): ,,Gatunkowość Internetu – zarys perspektywy badawczej”, dr hab., prof. UŚ Magdalena Ślawska (UŚ) i dr hab., prof. UŁ Dorota Kaczmarek (UŁ): ,,Strukturalne wymiary gatunkowości Internetu”. Seminarium było ponadto okazją do wymiany myśli i doświadczeń między wybitnymi specjalistami w dziedzinie mediolingwistyki, którzy wspólnie dyskutowali o roli i metodach eksploracji mediów cyfrowych oraz o szansach i ograniczeniach badań kontrastywnych w tym zakresie, a także do świętowania osiągnięć i jubileuszu prof. Marii Krauz.
28 października 2024 roku odbyło się Seminarium lingwistyczne, organizowane przez Katedrę Lingwistyki Stosowanej we współpracy z Ośrodkiem Badawczo-Dydaktycznym i Transferu Wiedzy Tekst – Dyskurs – Komunikacja. W wydarzeniu wzięli udział wybitni lingwiści z ośrodków naukowych w kraju i za granicą, prezentując wyniki swoich badań i najnowsze tendencje w badaniach lingwistycznych. Prof. Heinz-Helmut Lüger z Uniwersytetu Koblenz-Landau zaprezentował postać Michała Bréala, XIX-wiecznego lingwisty, pedagoga i agitatora pokojowego dialogu między Niemcami a Francją, wskazując na jego wkład w rozwój semantyki. Prof. Waldemar Czachur z Uniwersytetu Warszawskiego. przedstawił rolę języka w kształtowaniu relacji międzynarodowych, ze szczególnym uwzględnieniem relacji polsko-niemieckich. Prof. Maria Wojtak z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej skupiła się w swoim wykładzie na znaczeniu tekstologii, stylistyki i dyskursologii we współczesnych badaniach nad komunikacją. Szczególną uwagę poświęciła koncepcji kontrastywności interlingwistycznej autorstwa prof. Zofii Bilut-Homplewicz. Wykład obejmował także metodologie analizy tekstów, integrujące aspekty językowe, kulturowe i komunikacyjne, oraz podkreślał wpływ współpracy badawczej na rozwój lingwistyki tekstu i dyskursu. Prof. Danuta Kępa-Figura (UMCS) omówiła wkład prof. Zofii Bilut-Homplewicz w rozwój polskiej mediolingwistyki. Podkreśliła znaczenie koncepcji kontrastywności interlingwistycznej w budowaniu mostów pomiędzy polskimi a niemieckimi badaczami oraz jej wpływ na metodologię analiz mediolingwistycznych.
Seminarium stanowiło niepowtarzalną okazję do wymiany doświadczeń naukowych oraz podkreślenia wkładu, jaki w badania lingwistyczne i integrację środowisk akademickich wniosła prof. Zofia Bilut-Homplewicz, która mimo przejścia na emeryturę nie rezygnuje z pracy badawczej.
Więcej informacji:
31 grudnia 2024 roku w krakowskim wydawnictwie Towarzystwa Autorów i Wydawnictw Prac Naukowych Universitas ukazała się publikacja pt. „Lingwistyczne badania nad dyskursem. Kompendium” pod redakcją Waldemara Czachura, Artura Rejtera, Marty Wójcickiej (916 stron). W tej – obecnie najobszerniejszej – publikacji stanowiącej syntezę aktualnie prowadzonych językoznawczych badań nad dyskursem znajdują się również opracowania autorstwa pracowników Instytut Lingwistyki Stosowanej. Więcej informacji:
https://www.universitas.com.pl/pl/ksiazki/2291-lingwistyczne-badania.html