Podcasty
Przeszłość i teraźniejszość krytyki literackiej – wywiad z prof. dr hab. Teresą Kostkiewiczową
Prof. Teresa Kostkiewiczowa opowiada o powstaniu Słownika polskiej krytyki literackiej 1764-1918, krytyce literackiej jako „drugiej stronie” literatury, powinnościach krytyki i jej wybitnych przedstawicielach, a także o środowisku badaczek i badaczy polskiej krytyki literackiej oraz o tym, jak rozpocząć przygodę z krytyką. Rozmowę prowadzi Karolina Paszek-Grześkiewicz (UR).
Prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa – literaturoznawczyni (IBL PAN, UKSW), autorka wielu monografii naukowych, takich jak: Model liryki sentymentalnej w twórczości Franciszka Karpińskiego (1964); Kniaźnin jako poeta liryczny (1971); Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia (1975, 1979); Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów Oświecenia (1984); Oświecenie. Próg naszej współczesności (1994); Oda w poezji polskiej. Dzieje gatunku (1996); Studia o Krasickim (1997); Polski wiek świateł. Obszary swoistości (2002); Mnemozyne i córki. Pamięć w literaturze polskiej drugiej połowy XVIII wieku (2019), a także monografii Krytyka literacka w Polsce w XVI i XVII wieku oraz w epoce oświecenia (1990) (we współautorstwie z Elżbietą Sarnowską-Temeriusz); edytorka utworów literackich (m.in. wierszy poetów polskiego oświecenia i utworów zgromadzonych w antologii Oda w poezji polskiej w serii Biblioteka Narodowa, 2009); współautorka Słownika terminów literackich (wyd. I: 1976, wyd. II: 1988, wyd. III: 1998, 2000, wyd. IV: 2002); redaktorka Słownika literatury polskiego Oświecenia (wyd. I: 1977, wyd. II: 1991, 1996, wyd. III: 2002), współredaktorka antologii Oświeceni o literaturze (t. I-II: 1993, 1995) oraz Słownika polskiej krytyki literackiej 1764–1918 (seria I: 2016, seria II: 2024).
00:00 – Zapowiedź rozmowy
01:31 – Początki polskich badan nad krytyką literacką
04:20 – Geneza Słownika polskiej krytyki literackiej 1764–1918
06:02 – Znaczenie badań nad krytyką literacką
07:48 – Istota krytyki, stan badań nad krytyką literacką w Polsce
14:03 – Perspektywy dalszych badań w tym zakresie
15:21 – Początki krytyki literackiej i jej przemiany na przestrzeni dziejów
23:05 – Literackość krytyki
24:38 – Postać krytyka w dziejach kultury, krytyka sprawiedliwa i niesprawiedliwa
28:06 – Dzieło jako centrum wypowiedzi krytycznej, zobowiązania etyczne krytyki
30:41 – Wybrane sylwetki wybitnych krytyków literackich
33:20 – Rady dla początkujących: Jak rozpocząć przygodę z krytyką literacką?
34:56 – Krytyka literacka w dobie „nieczytania”
Blaski i cienie krytyki literackiej – wywiad z dr Elizą Kącką
Czym jest krytyka literacka i dlaczego warto się nią zajmować? Czy krytyk to nieudany twórca? Jakie cechami powinien się charakteryzować? Kiedy recenzent przestaje być krytykiem? Czego można się dowiedzieć z tekstów Andrzeja Kijowskiego, Tadeusza Boya Żeleńskiego, Karola Irzykowskiego, Jerzego Stempowskiego, Kazimierza Wyki, Stanisława Brzozowskiego i Juliana Przybosia? – na te pytania odpowiada dr Eliza Kącka w rozmowie z Marleną Wisz (UR) i Agnieszką Inglot (UR).
Dr Eliza Kącka – literaturoznawczyni z Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida (Warszawa 2012), Lektura jako spotkanie. Brzozowski – tekst – metoda (Kraków 2017), pisarka, publicystka i krytyczka literacka.
00:00 – Zapowiedź rozmowy
01:16 – Pożytki płynące z zajmowania się krytyką literacką
04:05 – Istota i zadania krytyki
07:09 – Punkt wyjścia krytyki, jej personalne uwarunkowania
11:52 – Krytyka a działalność recenzencka
18:34 – Cechy dobrego krytyka literackiego
23:42 – Zmienność kryteriów oceny literatury w krytyce
31:37 – Praktyki krytyczne: kreowanie, modelowanie, przemilczanie
37:27 – Krytyka jako forma odpowiedzialności za literaturę
43:43 – Blaski i cienie krytyki literackiej