Okrągłe rocznice sprzyjają podejmowaniu różnorakich działań mających na celu upamiętnienie ważnych dla lokalnego środowiska wydarzeń. Z pewnością do takich należy 20. rocznica utworzenia Uniwersytetu Rzeszowskiego. Z niecodzienną propozycję upamiętnienia dwudziestolecia istnienia Uniwersytetu zwrócili się do JM. Rektora rzeszowscy krótkofalowcy. W tym miejscu, może pojawić się pytanie w jaki sposób radioamatorzy mogą włączyć się w rocznicowe obchody? Otóż po pierwsze przeprowadzając łączności z korespondentami całego świata pod znakiem okolicznościowym (o czym w dalszej części relacji). Po wtóre organizując akcję dyplomową polegającą na zgromadzeniu przez korespondentów odpowiedniej liczby punktów określonej regulaminem akcji, co w konsekwencji upoważni ich do pobrania okolicznościowego dyplomu ze specjalnie przygotowanej do tego celu strony WWW.

Akceptacja pomysłu ze strony Pana Rektora i przyjęcie honorowego patronatu nad przedsięwzięciem otworzyło nam drogę do dalszych przygotowań. Na marginesie dodajmy, że nie była to jedyna tego typu akcja dyplomowa na falach eteru. W tym samym czasie własną działalność dyplomową prowadzili krótkofalowcy-pracownicy oraz absolwenci Wojskowej Akademii Technicznej z okazji jej 70. lecia istnienia.

Nasze przygotowania

Aby podkreślić charakter tego wydarzenia rzeszowski klub krótkofalowców (SP8POP) wystąpił do UKE (Urząd Komunikacji Elektronicznej) z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę stacji okolicznościowej. Składając odpowiedni wniosek do UKE zaproponowaliśmy znak okolicznościowy 3Z20UR, który w bezpośredni sposób nawiązywałby do obchodów rocznicowych. Urząd Komunikacji Elektronicznej zatwierdził naszą propozycję i wydał pisemną zgodę na używanie znaku okolicznościowego. Niewtajemniczonym w arkana krótkofalarstwa wyjaśnijmy, że każdy znak wywoławczy składa się z dwóch części tzw. prefiksu i sufiksu. Prefiks zawsze jest oznaczeniem kraju radioamatora/ów w którym stacja nadawczo-odbiorcza została zarejestrowana. W Polsce używane są prefiksy: HF, SN, SO, SP, SQ, 3Z. Zatem prefiks "3Z" w jednoznaczny sposób komunikuje, że jest to Polska stacja radioamatorska. Na sufiks składa się pozostała część tj. w naszym przypadku 20UR. Nie trudno się domyśleć, że 20UR – oznacza 20. lat Uniwersytetu Rzeszowskiego. Dodajmy jeszcze, że znaki wywoławcze są niepowtarzalne w skali całego świata. Można powiedzieć, że to nawet coś więcej niż imię i nazwisko - bo te mogą się powtarzać, ale to raczej rodzaj Pesela, który jest jedyny i niepowtarzalny w skali globalnej.

Udzielone zezwolenie na pracę stacji okolicznościowej, pozwoliło rozpocząć prace nad regulaminem akcji dyplomowej.  Nie wdająć się w szczegóły regulaminu, nadmieńmy że zainteresowani uzyskaniem dyplomu okolicznościowego polscy radioamatorzy musieli zgromadzić liczbę 20 punktów, stacje europejskie  12 punktów, natomiast pozostałe tzw. DX (spoza Europy) wystarczyło jeśli przeprowadziły jedną łączność ze stacją okolicznościową 3Z20UR. Łączności (QSO) były punktowanie według zasady: 1) - łączność ze stacją okolicznościową -5pkt; 2) - łączność ze stacją pracownika UR - 3pkt; 3) - łączność ze stacją absolwenta UR - 2pkt, natomiast 4) - pozostałe stacje biorące udział w akcji dyplomowej przydzielały po 1pkt. Zebranie wymaganej liczby punktów, upoważniało naszych korespondentów do pobrania dyplomu w formie elektronicznej ze specjalnie w tym celu przygotowanej strony internetowej. Wygląd dyplomu pokazano na rys. 1.

Rys. 1. Dyplom okolicznościowy przyznawany za spełnienie warunków regulaminu

Kolejnym etapem przygotowań było rozpowszechnienie w środowisku krótkofalowców informacji o terminie i regulaminie akcji dyplomowej. Stosowne informacje na ten temat zamieszczono w krajowym komunikacie informacyjnym PZK - ukazującym się co tydzień i rozsyłanym w formacie pdf do zrzeszonych w PZK członków oraz również odczytywanym cotygodniowo na falach eteru. Ponadto informacje umieszczono na wortalu krótkofalarskim https://www.qrz.com, stronie klubu SP8POP oraz stronach indywidualnych członków klubu. Analogiczne informacje przekazano również do biuletynów DX-owych, co zapewniło dotarcie z informacją do radioamatorów na całym świecie. 

3Z20UR w eterze

Akcja dyplomowa została zaplanowana na okres od 15 września i trwała do 15 października 2021r. Jej zorganizowanie i przeprowadzenie było możliwe dzięki zaangażowaniu kilkuosobowego zespołu w składzie: Wojciech Putyło - SP8AJK, Artur Banbur - SP8BDF, Tadeusz Kwaśniewski - SP8DXZ, Piotr Ożarski SP8MRD, Aleksander Piecuch - SP8MZB, Adam Nazimek - SP8N, Jacek Kotowski - SQ8AQO, Krzysztof Laskowski - SQ8ERS, Paweł Hadam SQ8F, Piotr Wilkoń - SQ8L. Niestety na zdjęciu, które prezentujemy poniżej z różnych przyczyn nie udało się zgromadzić całego zespołu.

Rys. 2. Zespół 3Z20UR (od lewej: Wojciech Putyło-SP8AJK, Aleksander Piecuch-SP8MZB, Artur Branbur-SP8BFD, Adam Nazimek-SP8N z młodym adeptem krótkofalarstwa Zuzią, Jacek Kotowski-SQ8AQO)

Łączności stacji okolicznościowej oraz stacji indywidualnych były przeprowadzane trzema głównymi rodzajami emisji: SSB - łączności foniczne, CW - łączności telegraficzne prowadzone alfabetem Morsea, DIGI - łączności cyfrowe (jest ich kilka rodzajów). Tytułem komentarza dodajmy, że łączności w służbie amatorskiej mogą być prowadzone na ściśle określonych częstotliwościach i ściśle określonymi emisjami zgodnie z udzielonymi przez UKE zezwoleniami.

Podsumowanie akcji dyplomowej

Dokonując krótkiego podsumowania akcji dyplomowej z okazji 20. rocznicy utworzenia Uniwersytetu Rzeszowskiego, łącznie wszystkie biorące udział w akcji stacje przeprowadziły 7059 łączności (QSO) z 121 krajami i 4326 korespondentami na całym świecie, na 9 pasmach amatorskich, 5 rodzajami emisji (SSB, CW, DIGI - trzema rodzajami emisji. W nieco dokładniejszym ujęciu przeprowadzono emisją: CW - 1632 QSO; SSB - 2704 QSO; łącznie wszystkimi rodzajami emisji cyfrowych DIGI - 2723 QSO. Tylko pod znakiem okolicznościowym 3Z20UR przeprowadzono 4774 łączności. Na falach eteru dotarliśmy na na wszystkie kontynenty z wyjątkiem Antarktydy, z terenu której w tym czasie nie pracowała żadna stacja radioamatorska.  Do ciekawych DX-owych łączności zaliczmy te z radioamatorami: Nowej Zelandii, Indonezji, Korei Południowej Tajlandii, Japonii, Chin, Mongolii, Rosji Azjatyckiej, Australii, Republiki Południowej Afryki, Namibi, Zambii, Arabii Saudyjskiej, Kuwejtu, Omanu, Indii, Kolumbii, Brazylii, Argentyny, Urugwaju, Kuby, Meksyku, USA. Dotarliśmy także do mniej oczywistych miejsc np.: Svalbard, Wyspy Owcze, Wyspy świętego Tomasza, Komory, Seszele, Wyspy Kanaryjskie, Puerto Rico, Kostaryka, Kajmany.

Każda przeprowadzona łączność ze stacją okolicznościową jest potwierdzana okolicznościową kartą QSL, której widok pokazano na rys. 3.

Rys. 3. Awers i rewers okolicznościowej karty QSL

Rewers prezentowanej karty QSL wypełnia się szczegółami przeprowadzonej łączności podając: znak wywoławczy korespondenta, datę i czas uniwersalny (UTC), pasmo, rodzaj emisji i raport o słyszalności korespondenta. Dodatkowo kartę uzupełnia się informacją o wyposażeniu własnej stacji podając rodzaj urządzenia nadawczo-odbiorczego (TRX) i rodzaj anteny (ANT). Kartę podpisuje się tylko imieniem operatora stacji.

Składamy podziękowanie JM. Rektorowi UR prof. dr hab. Sylwestrowi Czopkowi za przyjęcie honorowego patronatu nad Akcją dyplomową. Podziękowania kierujemy również do Pana mgr. Michała Święcickiego za przygotowanie projektu okolicznościowej karty QSL oraz dyplomu, Panu dr Maciejowi Ulicie dziękujemy za wszechstronną pomoc i koordynację naszych wspólnych działań.

Aleksander Piecuch