dr hab. prof. UR Jan Olszewski

  • Jednostka:
    Instytut Nauk Prawnych
  • Budynek: ul. Grunwaldzka 13 (C3)
  • Pokój: 203
  • Nr telefonu: 17 872 15 40
  • Email: [email protected]
  • ORCID: 0000-0002-5704-7526
  • Konsultacje dla studentów: piątek, godz. 15.15-16.45

Informacje

Dr hab. Jan Olszewski prof. UR urodził się w 1960 r. w Sanoku. Po uzyskaniu magisterium na Wydziale Prawa i Administracji na Uniwersytecie Śląskim został asystentem w Katedrze Zarządzania Gospodarką Narodową (potem nazwanej Katedrą Publicznego Prawa Gospodarczego).

W tym też okresie dr hab. Jan Olszewski prof. UR obiera specjalizację naukową w obrębie publicznego prawa konkurencji. Szczególny nacisk kładąc na aspekty oceny instrumentów administracyjnoprawnych oraz poszukiwania  nowych determinantów w zakresie rozwoju tego rodzaju regulacji.

Nowatorską na lata 80-te problematykę dr hab. Jan Olszewski prof. UR pogłębia poprzez badania literatury i orzecznictwa dotyczącego prawa antymonopolowego przede wszystkim pochodzącego z państw posiadających dłuższe doświadczenia w tym zakresie. Zdobyta wiedza i oryginalny dorobek naukowy zostają pozytywnie ocenione przez komisję konkursową ABA CEELI (The American Bar Association Central and East European Law Initiative - Amerykańskie Stowarzyszenie Prawników) i U.S. Department of Commerce (Ministerstwo Handlu USA) i umożliwiają zakwalifikowanie dra hab. J. Olszewskiego prof. UR do odbycia studiów w USA ,a potem stażów w organach regulujących USA. Po ich odbyciu dr hab. J. Olszewski prof. UR na wniosek przedstawiony w ABA prowadzi dalsze badania w FTC w Waszyngtonie (Federalna Komisja Handlu USA) i w Antitrust Division, (które działa w ramach Ministerstwa Sprawiedliwości USA). Efektem pracy w USA jest pierwsza wtedy w Polsce monografia odnosząca się do tych instytucji pt. "Pozycja prawna organów antymonopolowych w Stanach Zjednoczonych Ameryki". W 1994 r. dr hab. Jan Olszewski prof. UR w związku ze zmianą miejsca zamieszkania podejmuje pracę naukową na UMCS filii w Rzeszowie. Po przejściu do pracy w Rzeszowie dr hab. J. Olszewskiprof. UR prowadzi zajęcia w ramach Zakładu Prawa Cywilnego i Prawa Pracy pod kierunkiem prof. dr hab. S. Wójcika. W tym też okresie dr hab. J. Olszewski prof. UR nadal pogłębia swoje badania w zakresie prawa publicznego konkurencji, szczególnie w aspekcie analizowania czynników determinujących jego treść a pochodzących z prawa Wspólnot Europejskich (potem zaś prawa Unii Europejskiej).

Z chwilą powstania Uniwersytetu Rzeszowskiego prowadzi zajęcia wpierw  w Zakładzie Prawa Międzynarodowego i Wspólnot Europejskich potem zaś w Zakładzie Prawa Handlowego i Gospodarczego. Na początku roku akademickiego w 2003 r. dr hab. J. Olszewski prof. UR zostaje kierownikiem tegoż  Zakładu. Od 2005 r.  do 2008 r. dr hab. J. Olszewski prof. UR był też dziekanem ds. nauki i współpracy z zagranicą. Ponadto pracował jako rzecznik dyscyplinarny ds. profesorskich i wykonywał mandat senatora UR i to aż przez trzy kadencje. Efektem ponad dwudziestoletniej pracy naukowej nad prawem konkurencji była też jego praca habilitacyjna (obroniona w 2005 r. na Wydziale Prawa i Administracji UMCS w Lublinie) "Nadzór nad koncentracją przedsiębiorców jako forma prewencyjnej ochrony konkurencji" Rzeszów 2004 r., w której obszar analiz objął dwa zakresy badań. Pierwszy to ukazanie nadzoru nad koncentracjami jako instrumentu prewencji prawnej. Drugi to poszukiwanie w ramach postępowania koncentracyjnego różnorodnych, korzystnych dla tej instytucji czynników (np. zwiększających skuteczność nadzoru lub też go zastępujących). Była to jedna z pierwszych w Polsce monografii na temat nadzoru nad koncentracjami przedsiębiorców. Książka ta potwierdza od wielu lat podnoszoną już tezę Autora o potrzebie wzmocnienia w prawie UE sfery prewencyjnej. Co najważniejsze jednak Autor pracy wskazuje jak ten cel zrealizować w obszarze konkurencji.

Znaczący wpływ prawa Unii Europejskiej na prawo  gospodarcze w Polsce powoduje, że dr hab. J. Olszewski prof. UR pogłębia studia w tym zakresie. Wiedzę o prawie tym systematyzuje, a do celów dydaktycznych opracowuje kilka podręczników i skryptów. Ponadto od 1998 roku pisze wpierw samodzielnie, a następnie z zespołem kilkanaście podręczników i skryptów z zakresu prawa gospodarczego. Na szczególną uwagę zasługuje tu jego skrypt "Prawo gospodarcze - kompendium" (do tej chwili wydany w ośmiu wydaniach tzn. od 1999r aż po 2019 r. Należy tu wspomnieć także, iż skrypt ten w 2020r. w wydawnictwie CH BECK był umieszczony jako bestseler wydawniczy.

Dr hab. J. Olszewski prof. UR napisał także samodzielnie szereg monografii na inne tematy np. "Prawo konkurencji", "Prawo Unii Europejskiej" (trzy wydania na bieżąco aktualizowane), "Prawo papierów wartościowych", a potem „Prawo papierów wartościowych i instytucje rynku kapitałowego”. Jako jeden z pierwszych w kraju napisał monografię na temat "Funduszy emerytalnych" (Fundusze emerytalne filar II i III, Warszawa 1999 r.). Wyjątkowa pozycją jest też jego pierwsza na rynku polskim praca porównawcza odnosząca się do obecnego tekstu ABGB pt. „Glosariusz ABGB (Austriackiego Kodeksu Cywilnego) z przytoczonymi cytatami” [red.], Rzeszów 2014, ss. 678. Opracował ją dr hab. Jan Olszewski w ramach dużego zespołu m.in. z  pracownikami naukowymi z innych uniwersytetów, ale też i z Austrii. Inne niż dotychczas pojęcie Społecznej Gospodarki Rynkowej prezentuje zaś Profesor w zakresie rozumienia art. 20 Konstytucji RP. W art. „Sołeczna gospodarka rynkowa jako zróżnicowany system przepływu informacji” [w:] A. Powałowski, „Społeczna gospodarka rynkowa”, Gdańskie Studia Prawnicze Tom XXXVII, Gdańsk 2017, s. 37-50 określił on nie tylko aspekty uspołecznienia, które nie są w Polsce realizowane zgodnie z Konstytucją, ale także pokazał nową  drogę do uzdrowienia tej sytuacji.

Zupełnie nowatorską naukowo pozycją uwzgledniającą postulaty z kognitywistki jest jego praca pt. Obowiązki informacyjne w gospodarce jako element zwiększania konkurencji, Rzeszów 2020.

Pozycja ta ukazuje, iż fundamentem tworzenia, a potem istnienia konkurencji jest równy dostęp do informacji rynkowej. Aby go zapewnić w kilku gospodarczych dyrektywach UE wprowadzono szereg wielopoziomowych obowiązków informacyjnych, które autor omawia i dowodzi, iż  zadaniem państwa jest zapewnienie jawności publicznej na znacznie wyższym stopniu niż jest to obecne.

Źródłem pogłębiania wiedzy naukowej jest także uczestnictwo dra hab. J. Olszewskiego, prof. UR w towarzystwach i organizacjach naukowych. Był min członkiem International Law Association (Grupa Polska). Warto tu zaznaczyć, iż był także jako jeden z niewielu obywateli Polskich aktywnym członkiem ABA (American Bar Association). Obecnie należy także do kilku innych stowarzyszeń naukowych m.in. Brytyjskiego Law Society Insights czy tez Stowarzyszenia Prawa Konkurencji. Aktywnie udziela się w pracy redaktorskiej w kilku wydawnictwach np. już latach 1992-1995 był stałym współpracownikiem miesięcznika "Przegląd Organizacji", od 1994 do chwili obecnej  jest jednym z dwóch polskich naukowców w prestiżowym kolegium redakcyjnym kwartalnika pt. "Indiana Journal Of Global Legal Studies" wydawanego przez School of Law Bloomington w Indiana University w USA. Od chwili powstania wchodzi też w skład Rady Programowej Kwartalnika Polskiego Stowarzyszenia Sądownictwa Polubownego ADR. Obok prac redakcyjnych wykonuje także recenzje wydawnicze w kraju i zagranicą. W Polsce zaś był i jest  recenzentem w kilku czasopismach naukowych, a także instytucjach przyznających środki na akredytacje lub granty naukowe.

Doświadczenie naukowe dra hab. J. Olszewskiego prof. UR i umiejętność praktycznego wdrażania tej wiedzy zaowocowała także częstym powoływaniem Go przez władze rządowe i samorządowe do kierowania lub nadzoru nad problematyką międzynarodową. M.in. dr hab. J. Olszewski, prof. UR był pierwszym dyrektorem w nowotworzonym Departamencie Współpracy Międzynarodowej w Podkarpackim Urzędzie Marszałkowskim. Pełnił także funkcję członka Regionalnego Zespołu działającego na rzecz informacji i edukacji w zakresie integracji europejskiej, w tym też czasie kierował Interdyscyplinarnym Studium z Zakresu Europeistyki. Opracowywał samodzielnie lub z zespołem szereg projektów realizowanych w ramach grantów naukowych. W szczególności w ramach programów UE wykonywał szkolenia z zakresu prawa lotniczego, prawa arbitrażowego i prawa konkurencji.

Potwierdzeniem wysokiej rangi osiągnięć profesora jest przyznanie przez Prezydenta RP srebrnego i złotego krzyża zasługi. Ponadto za pracę naukową uzyskał także inne wyróżnienia i odznaczenia. Do osiągnięć naukowych należy uznać także wybranie jego osoby do zespołów eksperckich (np. Sejmie RP są obecnie wdrażane jego ekspertyzy, które są podstawą do tworzenia nowych instytucji w aktach prawnych). Szczególnie aktywny był jednak jako ekspert w zakresie nadzoru nad nauką np. ekspert Polskiej Komisji Akredytacji czy tez jako ekspert do oceny akredytacji zagranicznych, gdzie opracował samodzielnie w latach 2017-2021 ponad 40 ekspertyz. Jego praca ekspercka widoczna jest tez w ocenach grantów w ramach ww. akredytacji w tym też oceniając projekty dla Narodowego Centrum Nauki (NCN), ale także w recenzowaniu innych projektów naukowych, licznych prac doktorskich i habilitacyjnych.

Wiedza naukowa i umiejętności dydaktyczne dra hab. J. Olszewskiego, prof. UR wykorzystywane były i są bardzo często w ramach specjalistycznych wykładów, m.in. dla Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie, w ramach szkoleń radców prawnych czy też dla aplikantów radcowskich i adwokackich także w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Ostatnio zaś profesor wybrany został do prac na poziomie centralnym. Gdzie w ramach Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego wykonuje obowiązki Rzecznika Dyscyplinarnego (wcześniej zaś pełnił taką funkcję w ramach Uniwersytetu Rzeszowskiego w zakresie spraw profesorskich).

Dr hab. J. Olszewski, prof. UR prowadzi także w różnych formach działalność popularyzacji nauki. W szczególności dla studentów i otoczenia społecznego. Wpierw w związku z pełnioną funkcją Dziekana ds. Nauki zorganizował na Wydziale Prawa szereg wykładów gościnnych, konferencji i spotkań naukowych. Potem zaś był patronem Poradni Prawnej na WPiA UR (2009-2012), obejmując tą funkcję po byłym ministrze sprawiedliwości - prof. dr hab. Z. Ćwiąkalskim. Obecnie zaś często uczestniczy w komisjach konkursowych Moot Court, ale też i innych konkursach przedmiotowych. W ramach zajęć dydaktycznych wykonywał także  zadania promotora prac licencjackich i magisterskich dla ponad 1200 studentów.

Wiedza i praktyka w aspekcie arbitrażu i mediacji, którą ostatnio zajmuje się dr hab. Jan Olszewski, prof. UR zaowocowała nie tylko publikacjami z tej dziedziny, ale także jego aktywną pracą w kilku sądach arbitrażowych.

Aktywność naukowa i organizatorska dra hab. Jana Olszewskiego, prof. UR przejawiała się też w pracy w kilku komisjach Senackich UR. Gdyż był on członkiem Senatu UR aż trzy kadencje.

W ramach organizacji nauki należy wspomnieć, iż . dr hab. J. Olszewski prof. UR powołał kilka międzynarodowych zespołów np. ds. prawa energetycznego wraz z pracownikami z innych uczelni polskich, a także niemieckich (m.in. Fachhochschule Schmalkalden). Owocem jego pracy w tym obszarze jest jego m.in. współautorstwo w wielkim Komentarzu Prawa Energetycznego. W 2023 r. ukazało się jego drugie wydanie. Aktywnie i owocnie kierował także zespołem prawa arbitrażowego i mediacji, prawa lotniczego, a także prawa konkurencji. W ramach zespołu prawa Austriackiego w roku 2014 pod kierunkiem dr hab. J. Olszewskiego, prof. UR ukazała się obszerna praca (633 str.) Glosariusz ABGB - Glossar des ABGB.)

W trakcie staży zagranicznych, wyjazdów studyjnych, a także w ramach pracy w zagranicznych uczelniach dr hab. J. Olszewski, prof. UR uczestniczy w licznych konferencjach międzynarodowych gdzie też zwykle prezentuje swoje naukowe poglądy lub prowadzi wykłady m.in. Lyon INSA 1986 r., Bloomington (USA) 1993 r., Washington 1993 r., Cambridge 1995 r., New Delhi (Indie) 1996 r. i w 2010 r. (National Law University, New Delhi), Bruksela 1999 r., Haga 2000 r., Bruksela 2003 r., Lwów 2005 r., Budapeszt 2005 r., Eskişehir 2005 r. (Turcja), Zaragoza 2006 r., Barcelona 2007 r., Benevento (Włochy) 2010 r. Z wykładami lub jako uczestnik zespołów naukowych Profesor współpracował także z pracownikami naukowymi w Toronto, Kijowie, Koszycach, Lizbonie, Te Awiwie, Tbilisi, Wiedniu itd. Ostatnio zaś z zaangażowany jest w prace Komisji UE w Brukseli nad prawem papierów wartościowych i stosowaniem w praktyce arbitrażu w UE.

Podsumowując, w chwili obecnej całość osiągnięć naukowo-badawczych dra hab. J. Olszewskiego, prof. UR należy wymienić tu liczbę ponad 200 publikacji naukowych i naukowo-dydaktycznych. W tym też kilkanaście samodzielnych monografii i podręczników i kilka wspólnych pozycji.

Publikacje