Działalność związkowa

Kogo reprezentuje i broni

W zakresie praw i interesów zbiorowych Związek Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Rzeszowskim reprezentuje wszystkich pracowników niezależnie od ich przynależności związkowej. W sytuacji, gdy w uczelni działa więcej niż jeden związek, organizacje związkowe mogą w wyżej wymienionych sprawach tworzyć wspólną reprezentację (art. 7 ust. 1 i art. 30 ust. 4 ustawy o związkach zawodowych).

Zadania i uprawnienia organizacji związkowej na uczelni

Przepisy prawa określają zasady realizowania uprawnień związkowych i wskazują w jakich sytuacjach w sprawach pracowniczych zakładowa organizacja związkowa współdecyduje z pracodawcą, a kiedy pełni funkcje kontrolne lub tylko wyraża stanowisko bądź opinię.

I. W uzgodnieniu z Związkiem Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Rzeszowskim Uczelnia, jako pracodawca:

• ustala regulamin pracy i zasady wynagradzania w ramach UR;
• podejmuje decyzje w sprawie rozwiązania lub zmiany stosunku pracy z członkiem związku objętym szczególną ochroną;
• ustala zasady wykorzystania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, w tym podział środków na określone cele;
• określa zasady korzystania przez pracowników z posiłków i napojów profilaktycznych;
• określa zasady zaopatrzenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze oraz środki czystości;
• podejmuje decyzje o ustalaniu planu urlopów.

II. Uprawnienia kontrolne

Uprawnienia kontrolne wynikają przede wszystkim z ustawy o związkach zawodowych, kodeksu pracy, ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, społecznej inspekcji pracy.

Związek zajmuje się kontrolą:

• przestrzegania przez pracodawcę przepisów prawa pracy;
• warunków pracy, w tym przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
• wykorzystania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
• Wykonywanie funkcji kontrolnych umożliwia udział przedstawicieli organizacji zakładowej w organach kolegialnych Uczelni (m.in. Senacie, komisjach uczelnianych i innych podstawowych jednostkach organizacyjnych Uczelni), a także udział wybieranych przez organizacje związkowe przedstawicieli pracowników w komisji ds. bezpieczeństwa i higieny pracy.

III. Związek Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Rzeszowskim zajmuje stanowisko lub wyraża opinie m.in.:

• w przedmiocie rozwiązania za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z pracownikiem będącym członkiem zawiązku lub objętym jego ochroną;
• w  przedmiocie dokonanego przez pracodawcę wypowiedzenia warunków pracy lub płacy pracownikowi będącemu członkiem związku lub objętym jego ochroną;
• w przypadku rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem będącym członkiem związku lub objętym jego ochroną z jego winy bez wypowiedzenia;
• w sytuacji rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem będącym członkiem związku lub objętym jego ochroną bez wypowiedzenia w przypadkach niezawinionych przez pracownika;
• w sprawach dotyczących przeprowadzania zwolnień grupowych;
• w sprawach rozpatrywania sprzeciwu od wymierzenia kary porządkowej pracownikom będącym członkami związku lub objętym jego ochroną;
• ustalenia częstotliwości i czasu trwania szkoleń okresowych.

IV. Ponadto Związek Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Rzeszowskim:

• opiniuje uchwalenie Statutu Uczelni i jego zmiany;
• uczestniczy z głosem doradczym w posiedzeniach Senatu UR, komisjach uczelnianych i innych organów kolegialnych podstawowych jednostek organizacyjnych Uczelni;
• współuczestniczy w tworzeniu w Uniwersytecie Rzeszowskim korzystnych warunków pracy, bytu i wypoczynku;
• uzgadnia treść dotyczących warunków pracy i płacy oraz warunków socjalnych wewnętrznych aktów prawnych Uczelni, tj. zakładowego regulaminu wynagradzania, regulaminu pracy oraz regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych;
• uczestniczy w ustalaniu zasad podziału dodatkowych środków pieniężnych, uzyskiwanych przez Uniwersytet z innych źródeł niż dotacja budżetowa, przeznaczonych przez Senat Uczelni na zwiększenie wynagrodzeń;
• pełni funkcję kontrolną w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących interesów pracowników, emerytów, rencistów i ich rodzin;
• ma prawo kierowania społeczną inspekcją pracy wspólnie z organizacjami związkowymi działającymi w UR i współpracy z Państwową Inspekcją Pracy;
• ma prawo do informacji i konsultacji w sprawach dotyczących działalności i sytuacji ekonomicznej Uczelni, stanu i struktury zatrudnienia, działań mających istotny wpływ na stan zatrudnienia oraz innych informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, a także powoływania rad pracowników;
• ma prawo uczestniczyć w rozwiązywaniu sporów zbiorowych, prowadzić mediacje oraz organizować akcje protestacyjne ze strajkiem włącznie w przypadkach określonych w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych;
• jest uprawniony do współpracy z organizacjami związkowymi na forum międzynarodowym;
• współdziała z Radą Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP i może uczestniczyć w procedurze opiniowania przez Radę, a także Zarząd Główny ZNP, projektów aktów prawnych przygotowywanych przez władze państwowe, a ponadto ma prawo kierować do władz państwowych własne stanowisko w sprawach publicznych.